Analiza efektów skojarzonej terapii dyslipidemii z zastosowaniem ezetymibu – wyniki projektu TEMPO (CzęsTość stosowania EzetyMibu u pacjentów leczonych hiPOlipemizująco) Artykuł oryginalny

Abstrakt

Wstęp: Dyslipidemia jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Ze względu na ciągłe zaostrzenia kryteriów prawidłowego wyrównania gospodarki lipidowej coraz większym zainteresowaniem cieszy się terapia skojarzona z zastosowaniem statyny i ezetymibu. Brak jednak rodzimych danych dotyczących motywacji do wdrożenia takiego połączenia oraz jego skuteczności.

Cel: Celem programu TEMPO (CzęsTość stosowania EzetyMibu u pacjentów leczonych hiPOlipemizująco) były: analiza stosowanych schematów skojarzonej terapii dyslipidemii w praktyce lekarzy różnych specjalności, ocena motywacji do modyfikacji leczenia oraz charakterystyka kliniczna populacji pacjentów stosujących terapię skojarzoną.

Metoda: Badanie wieloośrodkowe, niekliniczne, nieinterwencyjne. Dane uzyskiwano na podstawie wypełnianych przez lekarzy ankiet dotyczących ich praktyki oraz pacjenta. Warunkiem włączenia pacjenta do badania było stosowanie ezetymibu przez przynajmniej 4 tygodnie. Udział pacjentów w programie był dobrowolny, anonimowy i nie wiązał się z żadną gratyfikacją finansową. Spośród osób włączonych do badania wyodrębniono grupę bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego, do której zakwalifikowano pacjentów z rozpoznaną chorobą niedokrwienną serca (w wywiadzie, w tym pacjentów po przezskórnej angioplastyce wieńcowej, pomostowaniu aortalno-wieńcowym lub zawale mięśnia sercowego), z wywiadem miażdżycy tętnic obwodowych i/lub udaru niedokrwiennego mózgu. Do analizy danych użyto typowych metod statystycznych, przyjmując standardową wartość p < 0,05

Wyniki: W badaniu udział wzięło 246 lekarzy (55% stanowiły kobiety, mediana wieku: 50 lat), niemal wyłącznie lekarze rodzinni, interniści i kardiolodzy. 80% lekarzy praktykowało głównie ambulatoryjnie, 50% pracowało w miastach liczących ponad 100 tys. mieszkańców. Podstawowymi powodami zmiany leczenia były brak skuteczności lub działania niepożądane wcześniejszego schematu leczenia. Wytyczne i doniesienia naukowe oraz dostępność leku w najmniejszym stopniu wpływały na decyzję badaczy. W analizie danych dotyczących pacjentów uwzględniono wyniki 636 spośród przeprowadzonych ankiet. Średni wiek badanych wynosił 61 lat (± 10 lat), kobiety stanowiły 45% badanej populacji (n = 291). 38% badanych pochodziło z miast liczących ponad 100 tys. mieszkańców. 82% badanych leczyło się z powodu nadciśnienia tętniczego, 26% z powodu cukrzycy, 19% przebyło w przeszłości zawał mięśnia sercowego, 2,5% – udar mózgu. Średnie stężenie LDL w badanej populacji wynosiło 124 mg/dl (± 45 mg/dl). Ezetymib najczęściej stosowano jednocześnie z rosuwastatyną (42%) lub atorwastatyną (35%). Ryzyko sercowo-naczyniowe określono jako bardzo wysokie u 46% (294 badanych). Pacjenci ci wyróżniali się starszym wiekiem (63 vs 58 lat; p < 0,01), niższymi średnimi stężeniami wszystkich frakcji lipidogramu (średnie stężenie LDL 111 vs 135 mg/dl; p < 0,01), przyjmowali istotnie wyższe dawki statyn, a terapia skojarzona była stosowana istotnie dłużej (4,6 vs 3,4 miesiąca; p < 0,001). Docelowe stężenie LDL dla grupy bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego oraz grupy kontrolnej, przyjmując wartości odpowiednie < 70 mg/dl i < 115 mg/dl, stwierdzono jedynie u odpowiednio 19% i 34% pacjentów.

Wnioski: Leczeniem dyslipidemii w Polsce zajmują się przede wszystkim lekarze rodzinni, interniści i kardiolodzy. Ezetymib jest najczęściej stosowany w skojarzeniu z silnymi statynami. Pacjenci z bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym są leczeni agresywniej, docelowe stężenia LDL jednak wciąż uzyskuje się u niskiego odsetka pacjentów, niezależnie od przynależności do grupy ryzyka. Kluczowy może się okazać czas, kiedy rozpoczyna się terapię skojarzoną. Być może w przypadku pacjentów z bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym należałoby rozważyć rozpoczynanie leczenia dyslipidemii od połączenia silnej statyny i ezetymibu.