Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia jako powikłanie leczenia modyfikującego przebieg choroby w stwardnieniu rozsianym Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Opublikowane:
cze 30, 2019
Słowa kluczowe:
postępująca leukoencefalopatia wieloogniskowa, PML, stwardnienie rozsiane, MS, JCV, wirus JC
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia (PML, progressive multifocal leukoencephalopathy) jest podostrą chorobą demielinizacyjną spowodowaną reaktywacją utajonego zakażenia poliomawirusem JC (JCV, John Cunningham virus) u osób będących w immunosupresji. Zakażenie JCV jest powszechne w populacji ogólnej, ok. 50–90% osób dorosłych posiada przeciwciała przeciw JCV, stwierdza się je u ponad 50% chorych na stwardnienie rozsiane (MS, multiple sclerosis). Od 2005 r., w związku z wprowadzeniem do terapii MS leków modyfikujących przebieg choroby, obserwuje się występowanie PML u chorych leczonych natalizumabem, fingomolidem, fumaranem dimetylu i innymi lekami zalecanymi w pierwszej i drugiej linii terapii. W artykule omówiono ocenę ryzyka rozwoju PML, czynniki ryzyka PML, wczesną diagnostykę oraz diagnostykę różnicową, ze szczególnym uwzględnieniem różnicowania ze zmianami towarzyszącymi MS.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Numer
Dział
Artykuły
Copyright © by Medical Education. All rights reserved.
Bibliografia
1. Major EO, Yousry TA, Clifford DB. Pathogenesis of progressive multifocal leukoencephalopathy and risks associated with treatments for multiple sclerosis: a decade of lessons learned. Lancet Neurol 2018; 17(5): 467-480.
2. Astrom KE, Mancall EL, Richardson EP Jr. Progressive multifocal leuko-encephalopathy; a hitherto unrecognized complication of chronic lymphatic leukaemia and Hodgkin’s disease. Brain 1958; 81: 93-111.
3. Bartsch T, Rempe T, Leypoldt F et al. The spectrum of progressive multifocal leukoencephalopathy: a practical approach. Eur J Neurol 2019; 26(4): 566-e41.
4. Berger JR, Levy RM, Flomenhoft D, Dobbs M. Predictive factors for prolonged survival in acquired immunodeficiency syndrome-associated progressive multifocal leukoencephalopathy. Ann Neurol 1998; 44: 341-349.
5. Casado JL, Corral I, Garcia J et al. Continued declining incidence and improved survival of progressive multifocal leukoencephalopathy in HIV/AIDS patients in the current era. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2014; 33: 179-187.
6. Pietropaolo V, Prezioso C, Bagnato F, Antonelli G. John Cunningham virus: an overview on biology and disease of the etiological agent of the progressive multifocal leukoencephalopathy. New Microbiologica 2018; 41(3): 179-186.
7. Kmieciak D, Dębicki S, Trzeciak WH. Occurrence rate and genotype distribution of the JC virus (JCV) in a sample from the Polish population. J Med Virol 2008; 80(6): 1079-1083.
8. Paz SPC, Branco L, de Camargo Pereira MA et al. Systematic review of the published data on the worldwide prevalence of John Cunningham virus in patients with multiple sclerosis and neuromyelitis optica. Epidemiol Health 2018; 40: e2018001. DOI: 10.4178/epih.e2018001.
9. Yukitake M. Drug-induced progressive multifocal leukoencephalopathy in multiple sclerosis: A comprehensive review. Clin Exp Neuroimmunol 2018; 9: 37-47.
10. Walecki J. Diagnostyka obrazowa. Układ nerwowy ośrodkowy. PZWL, Warszawa 2013.
11. Winkelmann A, Loebermann M, Reisinger EC et al. Disease-modifying therapies and infectious risks in multiple sclerosis. Nat Rev Neurol 2016; 12(4): 217.
12. Reuwer AQ, Heron M, van der Dussen D et al. The clinical utility of JC virus antibody index measurements in the context of progressive multifocal leukoencephalopathy. Acta Neurol Scand 2017; 136: 37-44.
13. Sahraian MA, Radue EW, Eshaghi A et al. Progressive multifocal leukoencephalopathy: a review of the neuroimaging features and differential diagnosis. Eur J Neurol 2012; 19(8): 1060-1069.
14. Boster A, Hreha S, Berger JR et al. Progressive multifocal leukoencephalopathy and relapsing-remitting multiple sclerosis: a comparative study. Arch Neurol 2009; 66(5): 593-599.
15. Kapica-Topczewska K, Brola W, Fudala M. Prevalence of multiple sclerosis in Poland. Mult Scler Relat Disord 2018; 21: 51-55.
16. Losy J, Bartosik-Psujek H, Członkowska A et al. Leczenie stwardnienia rozsianego. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Pol Prz Neurol 2016; 12(2): 80-95.
17. Tysabri – charakterystyka produktu leczniczego [online]. Dostęp: maj 2019.
18. Kolcava J, Hulova M, Benesova Y et al. The value of anti-JCV antibody index assessment in multiple sclerosis patients treated with natalizumab with respect to demographic, clinical and radiological findings. Mult Scler Relat Disord 2019; 30: 187-191.
19. Villar LM, Costa-Frossard L, Masterman T et al. Lipid-specific immunoglobulin M bands in cerebrospinal fluid are associated with a reduced risk of developing progressive multifocal leukoencephalopathy during treatment with natalizumab. Ann Neurol 2015; 77(3): 447-457.
20. Gilenya – charakterystyka produktu leczniczego [online]. Dostęp: maj 2019.
21. Berger JR, Cree BA, Greenberg B et al. Progressive multifocal leukoencephalopathy after fingolimod treatment. Neurology 2018; 90(20): e1815-e1821.
22. Tecfidera – charakterystyka produktu leczniczego [online ] . Dostęp: maj 2019.
23. Gieselbach RJ, Muller-Hansma AH, Wijburg MT et al. Progressive multifocal leukoencephalopathy in patients treated with fumaric acid esters: a review of 19 cases. J Neurol 2017; 264(6): 1155-1164.
24. Gerevini S, Capra R, Bertoli D et al. Immune profiling of a patient with alemtuzumab-associated progressive multifocal leukoencephalopathy. Mult Scler 2019: 1352458519832259Is. DOI: 10.1177/1352458519832259 [Epub ahead of print].
25. Peterson IS, Iverson WO, Kasaian MT, Liu M. The Progressive Multifocal Leukoencephalopathy Consortium as a Model for Advancing Research and Dialogue on Rare Severe Adverse Drug Reactions. Adv Ther 2019; 36(4): 757-765. DOI: 10.1007/s12325-019-0886-2.
2. Astrom KE, Mancall EL, Richardson EP Jr. Progressive multifocal leuko-encephalopathy; a hitherto unrecognized complication of chronic lymphatic leukaemia and Hodgkin’s disease. Brain 1958; 81: 93-111.
3. Bartsch T, Rempe T, Leypoldt F et al. The spectrum of progressive multifocal leukoencephalopathy: a practical approach. Eur J Neurol 2019; 26(4): 566-e41.
4. Berger JR, Levy RM, Flomenhoft D, Dobbs M. Predictive factors for prolonged survival in acquired immunodeficiency syndrome-associated progressive multifocal leukoencephalopathy. Ann Neurol 1998; 44: 341-349.
5. Casado JL, Corral I, Garcia J et al. Continued declining incidence and improved survival of progressive multifocal leukoencephalopathy in HIV/AIDS patients in the current era. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2014; 33: 179-187.
6. Pietropaolo V, Prezioso C, Bagnato F, Antonelli G. John Cunningham virus: an overview on biology and disease of the etiological agent of the progressive multifocal leukoencephalopathy. New Microbiologica 2018; 41(3): 179-186.
7. Kmieciak D, Dębicki S, Trzeciak WH. Occurrence rate and genotype distribution of the JC virus (JCV) in a sample from the Polish population. J Med Virol 2008; 80(6): 1079-1083.
8. Paz SPC, Branco L, de Camargo Pereira MA et al. Systematic review of the published data on the worldwide prevalence of John Cunningham virus in patients with multiple sclerosis and neuromyelitis optica. Epidemiol Health 2018; 40: e2018001. DOI: 10.4178/epih.e2018001.
9. Yukitake M. Drug-induced progressive multifocal leukoencephalopathy in multiple sclerosis: A comprehensive review. Clin Exp Neuroimmunol 2018; 9: 37-47.
10. Walecki J. Diagnostyka obrazowa. Układ nerwowy ośrodkowy. PZWL, Warszawa 2013.
11. Winkelmann A, Loebermann M, Reisinger EC et al. Disease-modifying therapies and infectious risks in multiple sclerosis. Nat Rev Neurol 2016; 12(4): 217.
12. Reuwer AQ, Heron M, van der Dussen D et al. The clinical utility of JC virus antibody index measurements in the context of progressive multifocal leukoencephalopathy. Acta Neurol Scand 2017; 136: 37-44.
13. Sahraian MA, Radue EW, Eshaghi A et al. Progressive multifocal leukoencephalopathy: a review of the neuroimaging features and differential diagnosis. Eur J Neurol 2012; 19(8): 1060-1069.
14. Boster A, Hreha S, Berger JR et al. Progressive multifocal leukoencephalopathy and relapsing-remitting multiple sclerosis: a comparative study. Arch Neurol 2009; 66(5): 593-599.
15. Kapica-Topczewska K, Brola W, Fudala M. Prevalence of multiple sclerosis in Poland. Mult Scler Relat Disord 2018; 21: 51-55.
16. Losy J, Bartosik-Psujek H, Członkowska A et al. Leczenie stwardnienia rozsianego. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Pol Prz Neurol 2016; 12(2): 80-95.
17. Tysabri – charakterystyka produktu leczniczego [online]. Dostęp: maj 2019.
18. Kolcava J, Hulova M, Benesova Y et al. The value of anti-JCV antibody index assessment in multiple sclerosis patients treated with natalizumab with respect to demographic, clinical and radiological findings. Mult Scler Relat Disord 2019; 30: 187-191.
19. Villar LM, Costa-Frossard L, Masterman T et al. Lipid-specific immunoglobulin M bands in cerebrospinal fluid are associated with a reduced risk of developing progressive multifocal leukoencephalopathy during treatment with natalizumab. Ann Neurol 2015; 77(3): 447-457.
20. Gilenya – charakterystyka produktu leczniczego [online]. Dostęp: maj 2019.
21. Berger JR, Cree BA, Greenberg B et al. Progressive multifocal leukoencephalopathy after fingolimod treatment. Neurology 2018; 90(20): e1815-e1821.
22. Tecfidera – charakterystyka produktu leczniczego [online ] . Dostęp: maj 2019.
23. Gieselbach RJ, Muller-Hansma AH, Wijburg MT et al. Progressive multifocal leukoencephalopathy in patients treated with fumaric acid esters: a review of 19 cases. J Neurol 2017; 264(6): 1155-1164.
24. Gerevini S, Capra R, Bertoli D et al. Immune profiling of a patient with alemtuzumab-associated progressive multifocal leukoencephalopathy. Mult Scler 2019: 1352458519832259Is. DOI: 10.1177/1352458519832259 [Epub ahead of print].
25. Peterson IS, Iverson WO, Kasaian MT, Liu M. The Progressive Multifocal Leukoencephalopathy Consortium as a Model for Advancing Research and Dialogue on Rare Severe Adverse Drug Reactions. Adv Ther 2019; 36(4): 757-765. DOI: 10.1007/s12325-019-0886-2.