Diagnostyka różnicowa chorób ze spektrum zapalenia rdzenia i nerwów wzrokowych – czy łatwo się pomylić? Artykuł przeglądowy

##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##

Dostęp przez subskrypcję PDF


Opublikowane: cze 30, 2020
Słowa kluczowe:
zapalenie rdzenia i nerwów wzrokowych, przeciwciała przeciwko akwaporynie 4, przeciwciała przeciwko glikoproteinie oligodendrocytów mieliny, zapalenie nerwu wzrokowego, poprzeczne zapalenie rdzenia

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Aleksandra Podlecka-Piętowska
Katedra i Klinika Neurologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Abstrakt

Zapalenie rdzenia i nerwów wzrokowych (NMOSD, neuromyelitis optica spectrum disorders) jest autoimmunologiczną chorobą ośrodkowego układu nerwowego zajmującą przede wszystkim nerwy wzrokowe i rdzeń kręgowy. Dawniej uważano tę jednostkę chorobową za wariant stwardnienia rozsianego (SM, sclerosis multiplex), ale obecnie potrafimy odróżnić te schorzenia pod względem klinicznym, patomorfologicznym i immunologicznym. Przełomem w diagnostyce NMOSD było odkrycie w 2004 r. przeciwciał przeciwko akwaporynie 4 (AQP4-IgG), co pozwoliło na zrozumienie istoty tej choroby. Wprawdzie wkrótce okazało się, że AQP4-IgG nie są obecne we wszystkich przypadkach, ale ich wykrycie daje możliwość szybkiego ustalenia rozpoznania u ok. 75% pacjentów. Dopełnieniem obrazu NMOSD było stwierdzenie przeciwciał przeciwko glikoproteinie oligodendrocytów mieliny (anty-MOG) u niektórych pacjentów. Różnicowanie pomiędzy NMOSD a SM jest niezwykle istotne ze względu na inne rokowanie i leczenie. Z zapaleniem rdzenia i nerwów wzrokowych wiązało się bardzo złe rokowanie, a dostępne terapie immunosupresyjne były niedostatecznie skuteczne. Poprawa metod diagnostycznych idzie w parze z pojawieniem się nowych terapii, które – miejmy nadzieję – zmienią niekorzystny przebieg NMOSD.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Numer
Tom 9 Nr 2(33) (2020)
Dział
Artykuły

Copyright © by Medical Education. All rights reserved.

Bibliografia

1. Lennon VA, Wingerchuk DM, Kryzer TJ et al. A serum autoantibody marker of neuromyelitis optica: distinction from multiple sclerosis. Lancet. 2004; 364(9451): 2106-12.
2. Fujihara K. Neuromyelitis optica soectrum disorders: still evolving and broadening. Curr Opin Neurol. 2019; 32: 385-94. https://doi.org/10.1097/WCO.0000000000000694.
3. Prasad S, Chen J. What you need to know about AQP4, MOG and NMOSD. Semin Neurol. 2019; 39: 718-31.
4. Kim W, Kim SH, Nakashima I et al. Influence of pregnancy on neuromyelitis optica spectrum disorder. Neurology 2012; 78(16): 1264-7.
5. Wingerchuk DM, Banwell B, Bennett JL et al. International Panel for NMO Diagnosis. International consensus diagnostic criteria for neuromyelitis optica spectrum disorders. Neurology. 2015; 85(02): 177-89.
6. Waters PJ, Pittock SJ, Bennett JL et al. Evaluation of aquaporin-4 antibody assays. Clin Exp Neuroimmunol. 2014; 5(3): 290-303.
7. Waters PJ, McKeon A, Leite MI et al. Serologic diagnosis of NMO: a multicenter comparison of aquaporin-4-IgG assays. Neurology. 2012; 78(9): 665-71, discussion 669.
8. Kitley J, Woodhall M, Waters P et al. Myelin-oligodendrocyte glycoprotein antibodies in adults with a neuromyelitis optica phenotype. Neurology. 2012; 79(12): 1273-77.
9. Sato DK, Callegaro D, Lana-Peixoto MA et al. Distinction between MOG antibody-positive and AQP4 antibody-positive NMO spectrum disorders. Neurology. 2014; 82(06): 474-81.
10. de Mol CL, Wong Y, van Pelt ED et al. The clinical spectrum and incidence of anti-MOG-associated acquired demyelinating syndromes in children and adults. Mult Scler. 2019. https://doi.org/10.1177/1352458519845112.
11. Jurynczyk M, Messina S, Woodhall MR et al. Clinical presentation and prognosis in MOG-antibody disease: a UK study. Brain. 2017; 140(12): 3128-38.
12. Fang W, Zheng Y, Yang F et al. Short segment myelitis as the initial and only manifestation of aquaporin-4 immunoglobulin G-positive neuromyelitis optica spectrum disorders. Ther Adv Neurol Disord. 2020; 13: 1-10. https://doi.org/ 10.1177/175628641989594.
13. Sato DK, Callegaro D, Lana-Peixoto MA et al. Distinction between MOG antibody-positive and AQP4 antibody-positive NMO spectrum disorders. Neurology. 2014; 82(06): 474-81.
14. Ciccarelli O, Cohen JA, Reingold SC et al. Spinal cord involvement in multiple sclerosis and neuromyelitis optica spectrum disorders. Lancet Neurol. 2019; 18: 185-97.
15. Asnafia S, Morrisb PP, Sechia E et al. The frequency of longitudinally extensive transverse myelitis in MS: A population-based study. Mult Scler Relat Disord. 2020; 37: 101487.
16. Yeo T, Probert F, Jurynczyk M et al. Classifying the antibody-negative NMO syndromes. Clinical, imaging, and metabolomic modeling. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm. 2019; 6:e626. https://doi.org/10.1212/NXI.0000000000000626.
17. Torres J, Pruitt A, Balcer L et al. Analysis of the treatment of neuromyelitis optica. J Neurol Sci. 2015; 351(1-2): 31-5.
18. Stellmann J-P, Krumbholz M, Friede T et al. Immunotherapies in neuromyelitis optica spectrum disorder: efficacy and predictors of response. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2017; 88: 639-47. https://doi.org/10.1136/jnnp-2017-315603.