Spastyczność w stwardnieniu rozsianym Artykuł przeglądowy

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Iwona Sarzyńska-Długosz

Abstrakt

Spastyczność jest złożonym zaburzeniem ruchowym często zakłócającym funkcjonowanie u chorych na stwardnienie rozsiane, charakteryzującym się dużą zmiennością nasilenia i lokalizacji objawów. W artykule omówiono częstość występowania spastyczności w przebiegu stwardnienia rozsianego oraz przedstawiono dostępne metody leczenia dostosowanego indywidualnie do aktualnego stanu klinicznego pacjenta i obejmujące eliminację czynników wywołujących i nasilających objawy wzmożonego napięcia mięśniowego, farmakoterapię oraz postępowanie niefarmakologiczne.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Dział
Artykuły

Bibliografia

1. Lance J.: Spasticity: disordered motor control. W: Feldman R., Young R., Koella W. (red.): Symposium Synopsis. Year Book Medical Publishers, Chicago 1980: 485-494.
2. Pandyan A., Gregoric M., Barnes M. et al.: Spasticity: clinical perceptions, neurological realities and meaningful measurement. Disabil. Rehabil. 2005; 27: 2-6.
3. Monaghan K., Horgan F., Blake C. et al.: Physical treatment interventions for managing spasticity after stroke. Cochrane Database Syst. Rev. 2011; Issue 7.
4. Rizzo M., Hadjimichael O., Preiningerova J., Vollmer T.: Prevalence and treatment of spasticity reported by multiple sclerosis patients. Mult. Scler. 2004; 10: 589-595.
5. Smith C., La Rocca N., Giesser B., Scheinberg L.: High-dose oral baclofen: experience in patients with multiple sclerosis. Neurology 1991; 41: 1829-1831.
6. Henze T., Feneberg W., Flachenecker P. et al.: What is new in symptomatic MS treatment: Part 2-gait disorder and spasticity [Article in German]. Nervenarzt 2017; 88: 1428-1434.
7. Brown P.: Pathophysiology of spasticity. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry 1994; 57: 773-777.
8. Sheean G., Lannin N., Turner-Stokes L. et al.: Botulinum toxin assessment, intervention and after-care for upper limb hypertonicity in adults: international consensus statement. Eur. J. Neurol. 2010; 17(supl. 2): 74-93.
9. Haselkorn J., Richer C., Fry-Welch D. et al.: MS Council for Clinical Practical Guidelines. Spasticity management in multiple sclerosis. J. Spinal Cord. Med. 2005; 28: 167-200.
10. Ward A.: Long-term modification of spasticity. J. Rehab. Med. 2003; 41: 60-65.
11. Ward A., Wissel J., Borg J. et al.: Functional goal achievement in post-stroke spasticity patients: the BOTOX Economic Spasticity Trial (BEST). J. Rehab. Med. 2014; 46: 504-513.
12. Royal College of Physicians, British Society of Rehabilitation Medicine, Chartered Society of Physiotherapy, Association of Chartered Physiotherapists Interested in Neurology. Spasticity in adults: management using botulinum toxin. National guidelines. RCP, London 2009.
13. Toosy A., Ciccarelli O., Thompson A.: Symptomatic treatment and management of multiple sclerosis. W: Goodin D.S. (red.): Handbook of Clinical Neurology. Vol. 22 (3rd series). Multiple sclerosis and related disorders. Elsevier, Amsterdam 2014: 513-518.
14. Henze T., Rieckmann P., Toyka K.: Symptomatic treatment of multiple sclerosis (Multiple Sclerosis Therapy Consensus Group (MSTCG) of the German Multiple Sclerosis Society). Eur. Neurol. 2006; 56: 78-105.
15. Platz T., Eickhof C., Nuyens G. et al.: Clinical scales for the assessment of spasticity, associated phenomena, and function: A systematic review of the literature. Disabil. Rehabil. 2005; 27: 7-18.
16. Haugh A., Pandyan A., Johnson G.: A systematic review of the Tardieu Scale for the measurement of spasticity. Disabil. Rehabil. 2006; 28: 899-907.
17. Priebe M., Sherwood A., Thornby J. et al.: Clinical assessment of spasticity in spinal cord injury: A multidimensional problem. Arch. Phys. Med. Rehabil. 1996; 77: 713-716.
18. Hobart J., Riazi A., Thompson A. et al.: Getting the measure of spasticity in multiple sclerosis: The Multiple Sclerosis Spasticity Scale (MSSS-88). Brain 2006; 129: 224-234.
19. Gold R., Oreja-Guevara C.: Advances in the management of multiple sclerosis spasticity: multiple sclerosis spasticity guidelines. Expert Rev. Neurother. 2013; 13(12 supl.): 55-59.
20. Amatya B., La Mantia L., Demetrios M., Khan F.: Non pharmacological interventions for spasticity in multiple sclerosis (Protocol). The Cochrane Library 2012; Issue 7.
21. Otero-Romero S., Sastre-Garriga J., Comi G. et al.: Pharmacological management of spasticity in multiple sclerosis: systematic review and consensus paper. Mult. Scler. 2016; 22: 1386-1396.
22. Thompson A., Toosy A., Ciccarelli O.: Pharmacological management of symptoms in multiple sclerosis: current approaches and future directions. Lancet Neurol. 2010; 9: 1182-1199.