4 powody, dla których warto stosować metforminę Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Opublikowane:
cze 30, 2015
Słowa kluczowe:
metformina, cukrzyca typu 2, plejotropizm, AMPK
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Metformina jest stosowana w farmakoterapii od lat 50. XX wieku i obecnie uważa się ją za lek pierwszego rzutu w terapii cukrzycy typu 2. Taką pozycję metformina zyskała przede wszystkim ze względu na swoją wysoką skuteczność i tolerancję. Jej szczególny mechanizm działania sprawia, że bezpośrednio ingeruje ona w łańcuch patogenetyczny cukrzycy typu 2. Obecnie coraz więcej wiadomo o dodatkowych właściwościach metforminy wynikających z jej plejotropowych mechanizmów działania. Rezultatem są korzyści kliniczne niebędące tylko efektem działania antyhiperglikemicznego.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Jak cytować
Łabuzek, K., & Okopień, B. (2015). 4 powody, dla których warto stosować metforminę . Medycyna Faktów , 8(2(27), 24-29. Pobrano z https://journalsmededu.pl/index.php/jebm/article/view/2307
Numer
Dział
Artykuły
Copyright © by Medical Education. All rights reserved.
Bibliografia
1. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2014. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Kliniczna 2014; 3(supl. A).
2. Dinneen S., Gerich J., Rizza R.: Carbohydrate metabolism in non-insulin-dependent diabetes mellitus. N. Engl. J. Med. 1992; 327(10): 707-713.
3. Cusi K., Consoli A., DeFronzo R.A.: Metabolic effects of metformin on glucose and lactate metabolism in noninsulin-dependent diabetes mellitus. J. Clin. Endocrinol. Metab. 1996; 81: 4059-4067.
4. Hundal R.S., Krssak M., Dufour S. et al.: Mechanism by which metformin reduces glucose production in type 2 diabetes mellitus. Diabetes 2000; 49: 2063-2069.
5. Giannarelli R., Aragona M., Coppelli A. et al.: Reducing insulin resistance with metformin: the evidence today. Diabetes Metab. 2003; 29(4 Pt 2): 6S28-35.
6. Viollet B., Guigas B., Sanz Garcia N. et al.: Cellular and molecular mechanisms of metformin: an overview. Clin. Sci (Lond) 2012; 122(6): 253-270.
7. El-Mir M.Y., Nogueira V., Fontaine E. et al.: Dimethylbiguanide inhibits cell respiration via an indirect effect targeted on the respiratory chain complex I. J. Biol. Chem. 2000; 275: 223-228.
8. Zhou G., Myers R., Li Y. et al.: Role of AMP-activated protein kinase in mechanism of metformin action. J. Clin. Invest. 2001; 108: 1167-1174.
9. Effect of intensive blood-glucose control with metformin on complications in overweight patients with type 2 diabetes (UKPDS 34). UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group Lancet 1998; 352: 854-865.
10. Wright A.D., Cull C.A., Macleod K.M. et al.; UKPDS Group: Hypoglycemia in Type 2 diabetic patients randomized to and maintained on monotherapy with diet, sulfonylurea, metformin, or insulin for 6 years from diagnosis: UKPDS73. J. Diabetes Complications 2006; 20(6): 395-401.
11. Bailey C.J., Wilcock C., Scarpello J.H.: Metformin and the intestine. Diabetologia 2008; 51: 1552-1553.
12. Scarpello J.H., Howlett H.C.: Metformin therapy and clinical uses. Diab. Vasc. Dis. Res 2008; 5: 157-167.
13. Cusi K., DeFronzo R.A.: Metformin: a review of its metabolic effects. Diabetes Rev. 1998; 6: 89-131.
14. Hirst J.A., Farmer A.J., Ali R. et al.: Quantifying the effect of metformin treatment and dose on glycemic control. Diabetes Care 2012; 35(2): 446-454.
15. Sieradzki J.: Cukrzyca. Via Medica, Gdańsk 2006: 445-447.
16. Salpeter S.R., Greyber E., Pasternak G.A. et al.: Risk of fatal and nonfatal lactic acidosis with metformin use in type 2 diabetes mellitus: systematic review and meta-analysis. Archives of Internal Medicine 2003; 163: 2594-2602.
17. Wytyczne ESC dotyczące cukrzycy, stanu przedcukrzycowego i chorób układu sercowo-naczyniowego opracowane we współpracy z EASD. Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) do spraw cukrzycy, stanu przedcukrzycowego i chorób układu sercowo-naczyniowego we współpracy z Europejskim Towarzystwem Badań nad Cukrzycą (EASD). Kardiologia Polska 2013; 71: 365-368.
18. Eurich D.T., McAlister F.A., Blackburn D.F. et al.: Benefits and harms of antidiabetic agents in patients with diabetes and heart failure: systematic review. BMJ 2007; 335(7618): 497.
19. Aguilar D., Chan W., Bozkurt B. et al.: Metformin use and mortality in ambulatory patients with diabetes and heart failure. Circ. Heart Fail. 2011; 4(1): 53-58.
20. Duong J.K., Kumar S.S., Kirkpatrick C.M. et al.: Population pharmacokinetics of metformin in healthy subjects and patients with type 2 diabetes mellitus: simulation of doses according to renal function. Clin. Pharmacokinet. 2013; 52(5): 373-384.
21. Knowler W.C., Barrett-Connor E., Fowler S.E. et al.; Diabetes Prevention Program Research Group: Reduction in the incidence of type 2 diabetes with lifestyle intervention or metformin. N. Engl. J. Med. 2002; 346(6): 393-403.
22. Lily M., Godwin M.: Treating prediabetes with metformin systematic review and meta-analysis. Can. Fam. Physician 2009; 55: 363-369.
23. Salpeter S.R., Buckley N.S., Kahn J.A. et al.: Meta-analysis: metformin treatment in persons at risk for diabetes mellitus. Am. J. Med. 2008; 121(2): 149-157.
24. Giovannucci E., Harlan D.M., Archer M.C. et al.: Diabetes and cancer: a consensus report. Diabetes Care 2010; 33: 1674-1685.
25. Evans J.M., Donnelly L.A., Emslie-Smith A.M. et al.: Metformin and reduced risk of cancer in diabetic patients. BMJ 2005; 330(7503): 1304-1305.
26. Landman G.W., Kleefstra N., van Hateren K.J. et al.: Metformin associated with lower cancer mortality in type 2 diabetes: ZODIAC-16. Diabetes Care 2010; 33(2): 322-326.
27. Bowker S.L., Majumdar S.R., Veugelers P. et al.: Increased cancer-related mortality for patients with type 2 diabetes who use sulfonylureas or insulin. Diabetes Care 2006; 29(2): 254-258.
28. Chen H.P., Shieh J.J., Chang C.C. et al.: Metformin decreases hepatocellular carcinoma risk in a dose-dependent manner: population-based and in vitro studies. Gut. 2013; 62(4): 606-615.
29. Wright J.L., Stanford J.L.: Metformin use and prostate cancer in Caucasian men: results from a population-based case-control study. Cancer Causes Control. 2009; 20(9): 1617-1622.
30. Aljada A., Mousa S.A.: Metformin and neoplasia: implications and indications. Pharmacol. Ther. 2012; 133: 108-115.
31. Wulffele M.G., Kooy A., de Zeeuw D. et al.: The effect of metformin on blood pressure, plasma cholesterol and triglicerides in type 2 diabetes mellitus: a systematic review. J. Intern. Med. 2004; 256: 1-14.
32. Schwartz S., Fonseca V., Berner B. et al.: Efficacy, tolerability, and safety of a novel once-daily extended-release metformin in patients with type 2 diabetes. Diabetes Care 2006; 29: 759-764.
2. Dinneen S., Gerich J., Rizza R.: Carbohydrate metabolism in non-insulin-dependent diabetes mellitus. N. Engl. J. Med. 1992; 327(10): 707-713.
3. Cusi K., Consoli A., DeFronzo R.A.: Metabolic effects of metformin on glucose and lactate metabolism in noninsulin-dependent diabetes mellitus. J. Clin. Endocrinol. Metab. 1996; 81: 4059-4067.
4. Hundal R.S., Krssak M., Dufour S. et al.: Mechanism by which metformin reduces glucose production in type 2 diabetes mellitus. Diabetes 2000; 49: 2063-2069.
5. Giannarelli R., Aragona M., Coppelli A. et al.: Reducing insulin resistance with metformin: the evidence today. Diabetes Metab. 2003; 29(4 Pt 2): 6S28-35.
6. Viollet B., Guigas B., Sanz Garcia N. et al.: Cellular and molecular mechanisms of metformin: an overview. Clin. Sci (Lond) 2012; 122(6): 253-270.
7. El-Mir M.Y., Nogueira V., Fontaine E. et al.: Dimethylbiguanide inhibits cell respiration via an indirect effect targeted on the respiratory chain complex I. J. Biol. Chem. 2000; 275: 223-228.
8. Zhou G., Myers R., Li Y. et al.: Role of AMP-activated protein kinase in mechanism of metformin action. J. Clin. Invest. 2001; 108: 1167-1174.
9. Effect of intensive blood-glucose control with metformin on complications in overweight patients with type 2 diabetes (UKPDS 34). UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group Lancet 1998; 352: 854-865.
10. Wright A.D., Cull C.A., Macleod K.M. et al.; UKPDS Group: Hypoglycemia in Type 2 diabetic patients randomized to and maintained on monotherapy with diet, sulfonylurea, metformin, or insulin for 6 years from diagnosis: UKPDS73. J. Diabetes Complications 2006; 20(6): 395-401.
11. Bailey C.J., Wilcock C., Scarpello J.H.: Metformin and the intestine. Diabetologia 2008; 51: 1552-1553.
12. Scarpello J.H., Howlett H.C.: Metformin therapy and clinical uses. Diab. Vasc. Dis. Res 2008; 5: 157-167.
13. Cusi K., DeFronzo R.A.: Metformin: a review of its metabolic effects. Diabetes Rev. 1998; 6: 89-131.
14. Hirst J.A., Farmer A.J., Ali R. et al.: Quantifying the effect of metformin treatment and dose on glycemic control. Diabetes Care 2012; 35(2): 446-454.
15. Sieradzki J.: Cukrzyca. Via Medica, Gdańsk 2006: 445-447.
16. Salpeter S.R., Greyber E., Pasternak G.A. et al.: Risk of fatal and nonfatal lactic acidosis with metformin use in type 2 diabetes mellitus: systematic review and meta-analysis. Archives of Internal Medicine 2003; 163: 2594-2602.
17. Wytyczne ESC dotyczące cukrzycy, stanu przedcukrzycowego i chorób układu sercowo-naczyniowego opracowane we współpracy z EASD. Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) do spraw cukrzycy, stanu przedcukrzycowego i chorób układu sercowo-naczyniowego we współpracy z Europejskim Towarzystwem Badań nad Cukrzycą (EASD). Kardiologia Polska 2013; 71: 365-368.
18. Eurich D.T., McAlister F.A., Blackburn D.F. et al.: Benefits and harms of antidiabetic agents in patients with diabetes and heart failure: systematic review. BMJ 2007; 335(7618): 497.
19. Aguilar D., Chan W., Bozkurt B. et al.: Metformin use and mortality in ambulatory patients with diabetes and heart failure. Circ. Heart Fail. 2011; 4(1): 53-58.
20. Duong J.K., Kumar S.S., Kirkpatrick C.M. et al.: Population pharmacokinetics of metformin in healthy subjects and patients with type 2 diabetes mellitus: simulation of doses according to renal function. Clin. Pharmacokinet. 2013; 52(5): 373-384.
21. Knowler W.C., Barrett-Connor E., Fowler S.E. et al.; Diabetes Prevention Program Research Group: Reduction in the incidence of type 2 diabetes with lifestyle intervention or metformin. N. Engl. J. Med. 2002; 346(6): 393-403.
22. Lily M., Godwin M.: Treating prediabetes with metformin systematic review and meta-analysis. Can. Fam. Physician 2009; 55: 363-369.
23. Salpeter S.R., Buckley N.S., Kahn J.A. et al.: Meta-analysis: metformin treatment in persons at risk for diabetes mellitus. Am. J. Med. 2008; 121(2): 149-157.
24. Giovannucci E., Harlan D.M., Archer M.C. et al.: Diabetes and cancer: a consensus report. Diabetes Care 2010; 33: 1674-1685.
25. Evans J.M., Donnelly L.A., Emslie-Smith A.M. et al.: Metformin and reduced risk of cancer in diabetic patients. BMJ 2005; 330(7503): 1304-1305.
26. Landman G.W., Kleefstra N., van Hateren K.J. et al.: Metformin associated with lower cancer mortality in type 2 diabetes: ZODIAC-16. Diabetes Care 2010; 33(2): 322-326.
27. Bowker S.L., Majumdar S.R., Veugelers P. et al.: Increased cancer-related mortality for patients with type 2 diabetes who use sulfonylureas or insulin. Diabetes Care 2006; 29(2): 254-258.
28. Chen H.P., Shieh J.J., Chang C.C. et al.: Metformin decreases hepatocellular carcinoma risk in a dose-dependent manner: population-based and in vitro studies. Gut. 2013; 62(4): 606-615.
29. Wright J.L., Stanford J.L.: Metformin use and prostate cancer in Caucasian men: results from a population-based case-control study. Cancer Causes Control. 2009; 20(9): 1617-1622.
30. Aljada A., Mousa S.A.: Metformin and neoplasia: implications and indications. Pharmacol. Ther. 2012; 133: 108-115.
31. Wulffele M.G., Kooy A., de Zeeuw D. et al.: The effect of metformin on blood pressure, plasma cholesterol and triglicerides in type 2 diabetes mellitus: a systematic review. J. Intern. Med. 2004; 256: 1-14.
32. Schwartz S., Fonseca V., Berner B. et al.: Efficacy, tolerability, and safety of a novel once-daily extended-release metformin in patients with type 2 diabetes. Diabetes Care 2006; 29: 759-764.