Metotreksat w reumatologii – skuteczność i bezpieczeństwo terapii Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Opublikowane:
wrz 30, 2020
Słowa kluczowe:
metotreksat, przewlekłe zapalenie stawów
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Metotreksat jest bezpiecznym i skutecznym lekiem w przewlekłych zapaleniach stawów oraz w innych chorobach reumatologicznych. Unikanie stosowania metotreksatu w codziennej praktyce reumatologicznej może prowadzić do istotnych powikłań zdrowotnych. Nie określono ram czasowych jego przyjmowania, lek może być używany z powodzeniem przez wiele lat. Dawka terapeutyczna leku wynosi zwykle 25–30 mg na tydzień. Najczęstsze działania niepożądane to nietolerancja ze strony przewodu pokarmowego i zwiększona aktywność aminotransferaz. Skuteczność i bezpieczeństwo metotreksatu zostały potwierdzone w wielu badaniach klinicznych oraz w codziennej praktyce klinicznej.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Jak cytować
Kosakowski , T. (2020). Metotreksat w reumatologii – skuteczność i bezpieczeństwo terapii . Medycyna Faktów , 13(3(48), 314-319. https://doi.org/10.24292/01.MF.0320.6
Numer
Dział
Artykuły
Copyright © by Medical Education. All rights reserved.
Bibliografia
1. Tłustochowicz M, Tłustochowicz W. Międzynarodowe wytyczne stosowania metotreksatu w chorobach reumatycznych, ze szczególnym uwzględnieniem reumatoidalnego zapalenia stawów. Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego. Reumatologia. 2016; suppl 1: 12-4. http://doi.org/10.5114/reum.2016.59993.
2. Głuszko P, Filipowicz-Sosnowska A, Tłustochowicz W. Reumatoidalne zapalenie stawów. Reumatologia. 2016; suppl 1: 4-11. http://doi.org/10.5114/reum.2016.59992.
3. Schiff MH, Jaffe JS, Freundlich B. Head-to-head, randomised, crossover study of oral versus subcutaneous methotrexate in patients with rheumatoid arthritis: drug-exposure limita- tions of oral methotrexate at doses ≥ 15 mg may be overcome with subcutaneous administration. Ann Rheum Dis. 2014; 73(8): 1549-51. http://doi.org/10.1136/annrheum- dis-2014-205228.
4. Rutkowska-Sak L, Rell-Bakalarska M, Lisowska B. Oral vs. subcutaneous low-dose methotrexate treatment in reducing gastrointestinal side effects. Rheumatology. 2009; 47(4): 207-11.
5. Metotab – charakterystyka produktu leczniczego, p.5.2.
6. Weinblatt ME, Maier AL, Fraser PA. Longterm prospective study of methotrexate in rheumatoid arthritis: conclusion after 132 months of therapy. J Rheumatol. 1998; 25: 238-42.
7. Smolen J, Landewé R, Breedveld F et al. EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2013 update. Ann Rheum Dis. 2014; 73: 492-509.
8. Wasko MC, Dasgupta A, Hubert H et al. Propensity-adjusted association of methotrexate with overall survival in rheumatoid arthritis, Arthritis Rheum. 2013; 65(2): 334-42. http://doi.org/10.1002/art.37723.
9. Smolen JS, Landewé R, Bijlsma J et al. EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2016 update. Ann Rheum Dis. 2017; 76(6): 960-77.
10. Smolen JS, Landewé R, Breedveld F et al. EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2013 update. Ann Rheum Dis. 2014; 73: 492-509.
11. Dougados M, Kissel K, Sheeran T et al. Adding tocilizumab or switching to tocilizumab monotherapy in methotrexate inadequate responders: 24-week symptomatic and structural results of a 2-year randomised controlled strategy trial in rheumatoid arthritis (ACT-RAY ). Ann Rheum Dis. 2013; 72: 43-50. http://doi.org/10.1136/ annrheumdis-2011-201282.
12. Tłustochowicz W, Świerkot J, Stanisławska-Biernat E. Łuszczycowe zapalenie stawów. Reumatologia. 2016; suppl 1: 22-5. http://doi.org/10.5114/reum.2016.59995.
13. van Dongen H, van Aken J, Lard LR et al. Efficacy of methotrexate treatment in patients with probable rheumatoid arthritis: A double-blind, randomized, placebo-controlled trial. Arthritis Rheum. 2007; 56(5): 1424-32.
14. Gietka P, Gazda A, Kołodziejczyk B et al. Leczenie młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów. W: Rutkowska-Sak L (ed). Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów – nie tylko nowości. Termedia. 2014: 99-125.
15. Bachta A, Tłustochowicz W. Polimialgia reumatyczna. Reumatologia. 2016; suppl 1: 87-90. http://doi.org/10.5114/reum.2016.60008.
16. Majdan M. Toczeń rumieniowaty układowy. Reumatologia. 2016; suppl 1: 26-35. http://doi.org/10.5114/reum.2016.59996.
17. Puszczewicz M. Zespół Sjögrena. Reumatologia. 2016; suppl 1: 72-3. http://doi.org/10.5114/reum.2016.60004.
18. Kucharz EJ, Kopeć-Mędrek M, Kotulska A et al. Idiopatyczna miopatia zapalna (zapalenie wielomięśniowe, skórno-mięśniowe, martwicze autoimmunologiczne zapalenie mięśni i zapalenie mięśni z ciałkami wtrętowymi). Reumatologia. 2016; suppl 1: 45-50. http://doi.org/10.5114/reum.2016.59998.
19. Juszkiewicz A, Tłustochowicz W. Postępowanie okołooperacyjne w aloplastyce stawu biodrowego i kolanowego u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów leczonych syntetycznymi i biologicznymi lekami modyfikującymi przebieg choroby. Reumatologia. 2016; suppl 1: 134-5. http://doi.org/10.5114/reum.2016.60016.
20. Bissar L, Almoallim H, Albazli K et al. Perioperative management of patients with rheumatic diseases. Open Rheumatol J. 2013; 7: 42-50.
21. Convay R. Methotrexate and lung disease in rheumatoid arthritis: a meta-analysis of randomized controlled trials. Arthritis Rheum. 2013. http://doi.org/10.1002/art.38322.
22. van Assen S, Agmon-Levin N, Elkayam O et al. EULAR recommendations for vaccination in adult patients with autoimmune inflammatory rheumatic diseases. Ann Rheum Dis. 2011; 70(3): 414-22.
23. Kaltsonoudis E, Papagoras C, Drosos A. Current and future role of methotrexate in the therapeutic armamentarium for rheumatoid arthritis. Int J Clin Rheumatol. 2012; 7(2): 170-89.
2. Głuszko P, Filipowicz-Sosnowska A, Tłustochowicz W. Reumatoidalne zapalenie stawów. Reumatologia. 2016; suppl 1: 4-11. http://doi.org/10.5114/reum.2016.59992.
3. Schiff MH, Jaffe JS, Freundlich B. Head-to-head, randomised, crossover study of oral versus subcutaneous methotrexate in patients with rheumatoid arthritis: drug-exposure limita- tions of oral methotrexate at doses ≥ 15 mg may be overcome with subcutaneous administration. Ann Rheum Dis. 2014; 73(8): 1549-51. http://doi.org/10.1136/annrheum- dis-2014-205228.
4. Rutkowska-Sak L, Rell-Bakalarska M, Lisowska B. Oral vs. subcutaneous low-dose methotrexate treatment in reducing gastrointestinal side effects. Rheumatology. 2009; 47(4): 207-11.
5. Metotab – charakterystyka produktu leczniczego, p.5.2.
6. Weinblatt ME, Maier AL, Fraser PA. Longterm prospective study of methotrexate in rheumatoid arthritis: conclusion after 132 months of therapy. J Rheumatol. 1998; 25: 238-42.
7. Smolen J, Landewé R, Breedveld F et al. EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2013 update. Ann Rheum Dis. 2014; 73: 492-509.
8. Wasko MC, Dasgupta A, Hubert H et al. Propensity-adjusted association of methotrexate with overall survival in rheumatoid arthritis, Arthritis Rheum. 2013; 65(2): 334-42. http://doi.org/10.1002/art.37723.
9. Smolen JS, Landewé R, Bijlsma J et al. EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2016 update. Ann Rheum Dis. 2017; 76(6): 960-77.
10. Smolen JS, Landewé R, Breedveld F et al. EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2013 update. Ann Rheum Dis. 2014; 73: 492-509.
11. Dougados M, Kissel K, Sheeran T et al. Adding tocilizumab or switching to tocilizumab monotherapy in methotrexate inadequate responders: 24-week symptomatic and structural results of a 2-year randomised controlled strategy trial in rheumatoid arthritis (ACT-RAY ). Ann Rheum Dis. 2013; 72: 43-50. http://doi.org/10.1136/ annrheumdis-2011-201282.
12. Tłustochowicz W, Świerkot J, Stanisławska-Biernat E. Łuszczycowe zapalenie stawów. Reumatologia. 2016; suppl 1: 22-5. http://doi.org/10.5114/reum.2016.59995.
13. van Dongen H, van Aken J, Lard LR et al. Efficacy of methotrexate treatment in patients with probable rheumatoid arthritis: A double-blind, randomized, placebo-controlled trial. Arthritis Rheum. 2007; 56(5): 1424-32.
14. Gietka P, Gazda A, Kołodziejczyk B et al. Leczenie młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów. W: Rutkowska-Sak L (ed). Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów – nie tylko nowości. Termedia. 2014: 99-125.
15. Bachta A, Tłustochowicz W. Polimialgia reumatyczna. Reumatologia. 2016; suppl 1: 87-90. http://doi.org/10.5114/reum.2016.60008.
16. Majdan M. Toczeń rumieniowaty układowy. Reumatologia. 2016; suppl 1: 26-35. http://doi.org/10.5114/reum.2016.59996.
17. Puszczewicz M. Zespół Sjögrena. Reumatologia. 2016; suppl 1: 72-3. http://doi.org/10.5114/reum.2016.60004.
18. Kucharz EJ, Kopeć-Mędrek M, Kotulska A et al. Idiopatyczna miopatia zapalna (zapalenie wielomięśniowe, skórno-mięśniowe, martwicze autoimmunologiczne zapalenie mięśni i zapalenie mięśni z ciałkami wtrętowymi). Reumatologia. 2016; suppl 1: 45-50. http://doi.org/10.5114/reum.2016.59998.
19. Juszkiewicz A, Tłustochowicz W. Postępowanie okołooperacyjne w aloplastyce stawu biodrowego i kolanowego u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów leczonych syntetycznymi i biologicznymi lekami modyfikującymi przebieg choroby. Reumatologia. 2016; suppl 1: 134-5. http://doi.org/10.5114/reum.2016.60016.
20. Bissar L, Almoallim H, Albazli K et al. Perioperative management of patients with rheumatic diseases. Open Rheumatol J. 2013; 7: 42-50.
21. Convay R. Methotrexate and lung disease in rheumatoid arthritis: a meta-analysis of randomized controlled trials. Arthritis Rheum. 2013. http://doi.org/10.1002/art.38322.
22. van Assen S, Agmon-Levin N, Elkayam O et al. EULAR recommendations for vaccination in adult patients with autoimmune inflammatory rheumatic diseases. Ann Rheum Dis. 2011; 70(3): 414-22.
23. Kaltsonoudis E, Papagoras C, Drosos A. Current and future role of methotrexate in the therapeutic armamentarium for rheumatoid arthritis. Int J Clin Rheumatol. 2012; 7(2): 170-89.