Aktywność fizyczna a nowotwory Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Dane epidemiologiczne wskazują, że aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko wystąpienia raka piersi i raka jelita grubego. Najprawdopodobniej przyczynia się również do obniżenia ryzyka zachorowania na raka prostaty, trzonu macicy i płuca. Mechanizm tego zjawiska nie został w pełni poznany; uważa się, że może on wiązać się z oddziaływaniem immunologicznym (wzrost liczby i aktywności makrofagów i limfocytów NK), wpływem na metabolizm (obniżenie stężenia insuliny i insulinopodobnego czynnika wzrostu), zmniejszeniem stężenia hormonów płciowych (mniejsza synteza, zmniejszenie wrażliwości tkanek na hormony, zwiększenie syntezy globuliny wiążącej hormony płciowe) i z wpływem na procesy zapalne (zmniejszenie stężenia TNF-α, IL-6 i CRP). W ostatnim czasie pojawiły się doniesienia wskazujące, że regularna aktywność fizyczna po leczeniu raka piersi i raka jelita grubego zmniejsza ryzyko nawrotu choroby i wydłuża przeżycie (zmniejsza ryzyko zgonu o 40–50%). Powinno się więc zachęcać pacjentów do zwiększenia aktywności fizycznej. Według zaleceń ASC (American Cancer Society) najbardziej korzystna jest aktywność o umiarkowanym natężeniu, trwająca co najmniej 30 min (a najlepiej 45–60 min) i powtarzana przynajmniej przez 5 dni w tygodniu.
Pobrania
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Copyright: © Medical Education sp. z o.o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Address reprint requests to: Medical Education, Marcin Kuźma (marcin.kuzma@mededu.pl)
Bibliografia
2. Friedenreich C.M., Cust A.E.: Physical activity and breast cancer risk: impact of timing, type and dose of activity and population sub-group effects. Br. J. Sports Med. 2008; 42: 636-647.
3. Dallal C.M., Sullivan-Halley J., Ross R.K. et al.: Long-term recreational physical activity and risk of invasive and in situ breast cancer: the California Teachers study. Arch. Intern. Med. 2007; 167: 408-415.
4. Friedenreich C.M., Orenstein M.R.: Physical activity and cancer prevention: Etiologic evidence and biological mechanisms. J. Nutr. 2002; 132(11): 3456S-3464S.
5. Emaus A., Thune I.: Physical activity and lung cancer prevention. Recent Results Cancer Res. 2011; 186: 101-133.
6. Banim P.J.R., Luben R., Khaw K.T.: Physical activity and the risk of developing pancreatic cancer – data from a UK prospective study (EPIC NORFOLK). Gut 2011; 60: A78.
7. Nieman D.C.: Exercise, upper respiratory tract infection, and the immune system. Med. Sci. Sports Exerc. 1994; 26: 128-139.
8. Allin K.H., Nordestgaard B.G.: Elevated C-reactive protein in the diagnosis, prognosis, and cause of cancer. Crit. Rev. Clin. Lab. Sci. 2011; 48(4): 155-70.
9. Pierce B.L., Ballard-Barbash R., Bernstein L. et al.: Elevated biomarkers of inflammation are associated with reduced survival among breast cancer patients. J. Clin. Oncol. 2009; 27: 3437-44.
10. Arditi J.D., Venihaki M., Karalis K.P. et al.: Antiproliferative effect of adiponectin on MCF7 breast cancer cells: a potential hormonal link between obesity and cancer. Horm. Metab. Res. 2007; 39(1): 9-13.
11. Nicklas B.J., You T., Pahor M.: Behavioural treatments for chronic systemic inflammation: effects of dietary weight loss and exercise training. CMAJ 2005; 172: 1199-1209.
12. You T., Berman D.M., Ryan A.S. et al.: Effects of hypocaloric diet and exercise training on inflammation and adipocyte lipolysis in obese postmenopausal women. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2004; 89: 1739-46.
13. Neilson H.K., Friedenreich Ch.M., Brockton N.T. et al.: Physical activity and postmenopausal breast cancer: Proposed biologic mechanisms and areas for future research. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2009; 18(1): 12-27.
14. Eliassen A.H., Missmer S.A., Tworoger S.S. et al.: Endogenous steroid hormone concentrations and risk of breast cancer: does the association vary by a woman’s predicted breast cancer risk? J. Clin. Oncol. 2006; 24: 1823-30.
15. Key T., Appleby P., Barnes I. et al.: Endogenous sax hormones and breast cancer in postmenopausal women: Reanalysis of nine prospective studies. J. Natal. Cancer Inst. 2002; 94: 606-616.
16. Friedenreich C.M., Woolcott C.G., McTiernan A. et al.: Alberta physical activity and breast cancer prevention trial: Sex hormone changes in a year-long exercise intervention among postmenopausal women. J. Clin. Oncol. 2010; 28: 1458-1466.
17. Kaaks R., Rinaldi S., Key T.J. et al.: Postmenopausal serum androgens, oestrogens and breast cancer risk: the European prospective investigation into cancer and nutrition. Endocr. Relat. Cancer 2005; 12: 1071-82.
18. Vona-Davis L., Howard-McNatt M., Rose D.P.: Adiposity, type 2 diabetes and the metabolic syndrome in breast cancer. Obes. Rev. 2007; 8(5): 395-408.
19. Larsson S.C., Mantzoros C.S., Wolk A.: Diabetes mellitus and risk of breast cancer: a meta-analysis. Int. J. Cancer 2007; 121(4): 856-62.
20. Holmes M.D., Chen W.Y., Feskanich D. et al.: Physical activity and survival after Brest cancer diagnosis. JAMA 2005; 293(20): 2479-86.
21. Irwin M.L., Wilder Smith A., McTiernan A. et al.: Influence of pre-and postdiagnosis physical activity on mortality in breast cancer survivors: The Health, Eating, Activity, and Lifestyle Study. J. Clin. Oncol. 2008; 26(24): 3958-64.
22. Holic C.N., Newcomb P.A., Trentham-Dietz A.: Physical activity and survival after diagnosis of invasive breast cancer. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2008; 17: 379-86.
23. Haydon A.M.M., MacInnis R.J., English D.R. et al.: Effect of physical activity and body size on survival after diagnosis with colorectal cancer. Gut 2006; 55: 62-67.
24. Philips S.M., McAuley E.: Social cognitive influence on physical activity participation in long-term breast cancer survivors. Psychooncology 2012. https://doi.org/10.1002/pon.3074.
25. Donnelly C.M., Blaney J.M., Lowe-Strong A. et al.: A randomised controlled trial testing the feasibility and efficacy of a physical activity behavioural change intervention in managing fatigue with gynaecological cancer survivors. Gynecol. Oncol. 2011; 122: 618-624.
26. Brown J.K., Byers T., Doyle C. et al.: Nutrition and physical activity during and after cancer treatment: an American Cancer Society Guide for informed choices. CA Cancer J. Clin. 2003; 53: 268-291.
27. Ness K.K., Wall M.M., Oakes J.M. et al.: Physical performance limitations and participation restrictions among cancer survivors: a populationbased study. Ann. Epidemiol. 2006; 16(3): 197-205.
28. Drygas W., Skiba A., Bielecki W.: Ocena aktywności fizycznej mieszkańców sześciu krajów europejskich. Projekt „Bridging East-West Health Gap”. Med. Sport 2002; 18(5): 169-174.