Emotional problems in patients with multiple sclerosis Review article

Main Article Content

Daniel Jerzy Żyżniewski
Joanna Seniów

Abstract

The article contains consideration of the most often emotional problems on various stages of diagnostics and illness in patients with multiple sclerosis. Authors discuss psychological reactions, including adaptive reactions, from individual, familiar and social perspectives. Attention is also paid to the nature of psychological problems when a child is ill.

Article Details

Section
Articles

References

1. Potemkowski A.: Psychologiczne problemy w trakcie ustalania rozpoznania. W: Psychologiczne aspekty stwardnienia rozsianego. Potemkowski A. (red.). Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2010: 29-42.
2. Kalb C.R.: Stwardnienie rozsiane. Przewodnik dla rodzin. Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego, Warszawa 2008.
3. Colman M.A.: Słownik psychologii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
4. Reber S.A., Reber S.E.: Słownik psychologii. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.
5. Seligman P.E.M., Walker F.E., Rosenhan L.D.: Psychopatologia. Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2003.
6. Cacioppo T.J., Bernston G.G., Larsen T.F., Poehlmann M.K., Tiffany A.I.: Psychofizjologia emocji. W: Psychologia emocji. Lewis M., Haviland-Jones M.J. (red.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005: 230-249.
7. Werka T.: Stres i ból. W: Mózg a zachowanie. Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J. (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011: 298-315.
8. Edwards R.G., Barlow J.H., Turner A.P.: Experiences of diagnosis and treatment among people with multiple sclerosis. Journal of Evaluation in Clinical Practice 2008; 14: 460-464.
9. Malcomson S.K., Lowe-Strong S.A., Dunwoody L.: What can we learn from the personal insights of individuals living and coping with Multiple Sclerosis? Disability and Rehabilitation 2008; 30: 9: 662-674.
10. Bee H.: Psychologia rozwoju człowieka. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2004.
11. Malcomson S.K., Dunwoody L., Lowe-Strong S.A.: Psychosocial interventions in people with multiple sclerosis: a review. J. Neurol. 2007; 254: 1-13.
12. Edmonds P., Vivat B., Burman R., Silber E., Higginson J.I.: Loss and change: experiences of people severely affected by multiple sclerosis. Palliat. Med. 2007; 21: 101-107.
13. Calabrese P.: Neuropsychology of multiple sclerosis. An overview. J. Neurol. 2006; 253: 10-15.
14. Janssens A.C.J.W., van Doorn P.A., de Boer J.B., van der Meche F.G.A., Passchier J., Hintzen R.Q.: Impact of recently diagnosed multiple sclerosis on quality of life, anxiety, depression and distress of patients and partners. Acta Neurol. Scand. 2003; 108: 389-395.
15. Wojciszke B.: Psychologia miłości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2010.
16. Hoffman L.M.: Empatia i rozwój moralny. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.
17. Shields A., Ryan M.R., Cicchetti D.: Narrative Representations of Caregivers and Emotion Dysregulation as Predictors of Maltreated Children’s Rejection by Peers. Developmental Psychology 2001; 37(3): 321-337.
18. McGoldrick M., Gerson R., Shellenberger S.: Genogramy. Rozpoznanie i interwencja. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2007.
19. Jiwa T.I.: Multiple sclerosis and self esteem. Axone 1995; 16(4): 87-90.
20. Vickers H.M.: “For the Crime of Being Different…”: Multiple Sclerosis, Teams, and Stigmatisation at Work-Lessons from a Case Study. Employ. Respons. Rights Journal 2012; 24: 177-195.
21. Lori S., Portaccio E., Zipoli V., Giannini M., Scarpelli S., Goretti B., Amato P.M.: Cognitive impairment and event-related potentials in paediatric multiple sclerosis: 2-year study. Neurol. Sci. 2011; 32: 1043-1046.
22. Krupp L., Banwell B., Tanembaum S.; Group I.P.M.S.: Consensus definitions proposed for pediatric multiple sclerosis and related disorders. Neurology 2007; 68: 7-12.
23. Chitnis T., Glanz B., Jaffin F., Healy B.: Demographics of pediatric-onset multiple sclerosis in MS center population from Northeastern United States. Multiple Sclerosis 2009; 15: 627-63.
24. Steinborn B.: Stwardnienie rozsiane w wieku rozwojowym. W: Stwardnienie rozsiane. Losy J. (red.). Wydawnictwo Czelej, Lublin 2013: 201-222.
25. Blaschek A., van’s Gravesande K.S., Heinen F., Pritsch M., Mall V., Calabrese P.: Neuropsychological aspects of childhood multiple sclerosis: an overview. Neuropediatrics 2012; 43: 176-183.
26. Ziółkowska B.: Dziecko chore w domu, w szkole i u lekarza. Jak wspomagać rozwój dzieci przewlekle chorych. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2010.
27. Banwell B., Ghezzi A., Bar-Or A., Mikaeloff Y., Tardieu M.: Multiple sclerosis in children: clinical diagnosis, therapeutic strategies, and future directions. The Lancet Neurology 2007; 6: 887-902.
28. Rumrill D.P., Roessler T.R., Koch C.L.: Surveying the employment concerns of people with multiple sclerosis: a participatory action research approach. Journal of Vocational Rehabilitation 1999; 12: 75-82.
29. Hammen C.: Depresja. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.