Problemy emocjonalne pacjentów ze stwardnieniem rozsianym Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Opublikowane:
gru 31, 2013
Słowa kluczowe:
stwardnienie rozsiane, problemy emocjonalne, reakcje adaptacyjne
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
W artykule rozważane są najczęstsze problemy emocjonalne osób na różnych etapach diagnostyki stwardnienia rozsianego i choroby. Autorzy omawiają reakcje psychiczne chorych, m.in. adaptacyjne, z perspektywy zarówno indywidualnej, jak i rodzinnej oraz szerszej – społecznej. Zwrócono też uwagę na specyfikę problemów psychologicznych, gdy choruje dziecko.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Numer
Dział
Artykuły
Copyright © by Medical Education. All rights reserved.
Bibliografia
1. Potemkowski A.: Psychologiczne problemy w trakcie ustalania rozpoznania. W: Psychologiczne aspekty stwardnienia rozsianego. Potemkowski A. (red.). Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2010: 29-42.
2. Kalb C.R.: Stwardnienie rozsiane. Przewodnik dla rodzin. Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego, Warszawa 2008.
3. Colman M.A.: Słownik psychologii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
4. Reber S.A., Reber S.E.: Słownik psychologii. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.
5. Seligman P.E.M., Walker F.E., Rosenhan L.D.: Psychopatologia. Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2003.
6. Cacioppo T.J., Bernston G.G., Larsen T.F., Poehlmann M.K., Tiffany A.I.: Psychofizjologia emocji. W: Psychologia emocji. Lewis M., Haviland-Jones M.J. (red.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005: 230-249.
7. Werka T.: Stres i ból. W: Mózg a zachowanie. Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J. (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011: 298-315.
8. Edwards R.G., Barlow J.H., Turner A.P.: Experiences of diagnosis and treatment among people with multiple sclerosis. Journal of Evaluation in Clinical Practice 2008; 14: 460-464.
9. Malcomson S.K., Lowe-Strong S.A., Dunwoody L.: What can we learn from the personal insights of individuals living and coping with Multiple Sclerosis? Disability and Rehabilitation 2008; 30: 9: 662-674.
10. Bee H.: Psychologia rozwoju człowieka. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2004.
11. Malcomson S.K., Dunwoody L., Lowe-Strong S.A.: Psychosocial interventions in people with multiple sclerosis: a review. J. Neurol. 2007; 254: 1-13.
12. Edmonds P., Vivat B., Burman R., Silber E., Higginson J.I.: Loss and change: experiences of people severely affected by multiple sclerosis. Palliat. Med. 2007; 21: 101-107.
13. Calabrese P.: Neuropsychology of multiple sclerosis. An overview. J. Neurol. 2006; 253: 10-15.
14. Janssens A.C.J.W., van Doorn P.A., de Boer J.B., van der Meche F.G.A., Passchier J., Hintzen R.Q.: Impact of recently diagnosed multiple sclerosis on quality of life, anxiety, depression and distress of patients and partners. Acta Neurol. Scand. 2003; 108: 389-395.
15. Wojciszke B.: Psychologia miłości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2010.
16. Hoffman L.M.: Empatia i rozwój moralny. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.
17. Shields A., Ryan M.R., Cicchetti D.: Narrative Representations of Caregivers and Emotion Dysregulation as Predictors of Maltreated Children’s Rejection by Peers. Developmental Psychology 2001; 37(3): 321-337.
18. McGoldrick M., Gerson R., Shellenberger S.: Genogramy. Rozpoznanie i interwencja. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2007.
19. Jiwa T.I.: Multiple sclerosis and self esteem. Axone 1995; 16(4): 87-90.
20. Vickers H.M.: “For the Crime of Being Different…”: Multiple Sclerosis, Teams, and Stigmatisation at Work-Lessons from a Case Study. Employ. Respons. Rights Journal 2012; 24: 177-195.
21. Lori S., Portaccio E., Zipoli V., Giannini M., Scarpelli S., Goretti B., Amato P.M.: Cognitive impairment and event-related potentials in paediatric multiple sclerosis: 2-year study. Neurol. Sci. 2011; 32: 1043-1046.
22. Krupp L., Banwell B., Tanembaum S.; Group I.P.M.S.: Consensus definitions proposed for pediatric multiple sclerosis and related disorders. Neurology 2007; 68: 7-12.
23. Chitnis T., Glanz B., Jaffin F., Healy B.: Demographics of pediatric-onset multiple sclerosis in MS center population from Northeastern United States. Multiple Sclerosis 2009; 15: 627-63.
24. Steinborn B.: Stwardnienie rozsiane w wieku rozwojowym. W: Stwardnienie rozsiane. Losy J. (red.). Wydawnictwo Czelej, Lublin 2013: 201-222.
25. Blaschek A., van’s Gravesande K.S., Heinen F., Pritsch M., Mall V., Calabrese P.: Neuropsychological aspects of childhood multiple sclerosis: an overview. Neuropediatrics 2012; 43: 176-183.
26. Ziółkowska B.: Dziecko chore w domu, w szkole i u lekarza. Jak wspomagać rozwój dzieci przewlekle chorych. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2010.
27. Banwell B., Ghezzi A., Bar-Or A., Mikaeloff Y., Tardieu M.: Multiple sclerosis in children: clinical diagnosis, therapeutic strategies, and future directions. The Lancet Neurology 2007; 6: 887-902.
28. Rumrill D.P., Roessler T.R., Koch C.L.: Surveying the employment concerns of people with multiple sclerosis: a participatory action research approach. Journal of Vocational Rehabilitation 1999; 12: 75-82.
29. Hammen C.: Depresja. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.
2. Kalb C.R.: Stwardnienie rozsiane. Przewodnik dla rodzin. Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego, Warszawa 2008.
3. Colman M.A.: Słownik psychologii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
4. Reber S.A., Reber S.E.: Słownik psychologii. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.
5. Seligman P.E.M., Walker F.E., Rosenhan L.D.: Psychopatologia. Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2003.
6. Cacioppo T.J., Bernston G.G., Larsen T.F., Poehlmann M.K., Tiffany A.I.: Psychofizjologia emocji. W: Psychologia emocji. Lewis M., Haviland-Jones M.J. (red.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005: 230-249.
7. Werka T.: Stres i ból. W: Mózg a zachowanie. Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J. (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011: 298-315.
8. Edwards R.G., Barlow J.H., Turner A.P.: Experiences of diagnosis and treatment among people with multiple sclerosis. Journal of Evaluation in Clinical Practice 2008; 14: 460-464.
9. Malcomson S.K., Lowe-Strong S.A., Dunwoody L.: What can we learn from the personal insights of individuals living and coping with Multiple Sclerosis? Disability and Rehabilitation 2008; 30: 9: 662-674.
10. Bee H.: Psychologia rozwoju człowieka. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2004.
11. Malcomson S.K., Dunwoody L., Lowe-Strong S.A.: Psychosocial interventions in people with multiple sclerosis: a review. J. Neurol. 2007; 254: 1-13.
12. Edmonds P., Vivat B., Burman R., Silber E., Higginson J.I.: Loss and change: experiences of people severely affected by multiple sclerosis. Palliat. Med. 2007; 21: 101-107.
13. Calabrese P.: Neuropsychology of multiple sclerosis. An overview. J. Neurol. 2006; 253: 10-15.
14. Janssens A.C.J.W., van Doorn P.A., de Boer J.B., van der Meche F.G.A., Passchier J., Hintzen R.Q.: Impact of recently diagnosed multiple sclerosis on quality of life, anxiety, depression and distress of patients and partners. Acta Neurol. Scand. 2003; 108: 389-395.
15. Wojciszke B.: Psychologia miłości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2010.
16. Hoffman L.M.: Empatia i rozwój moralny. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.
17. Shields A., Ryan M.R., Cicchetti D.: Narrative Representations of Caregivers and Emotion Dysregulation as Predictors of Maltreated Children’s Rejection by Peers. Developmental Psychology 2001; 37(3): 321-337.
18. McGoldrick M., Gerson R., Shellenberger S.: Genogramy. Rozpoznanie i interwencja. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2007.
19. Jiwa T.I.: Multiple sclerosis and self esteem. Axone 1995; 16(4): 87-90.
20. Vickers H.M.: “For the Crime of Being Different…”: Multiple Sclerosis, Teams, and Stigmatisation at Work-Lessons from a Case Study. Employ. Respons. Rights Journal 2012; 24: 177-195.
21. Lori S., Portaccio E., Zipoli V., Giannini M., Scarpelli S., Goretti B., Amato P.M.: Cognitive impairment and event-related potentials in paediatric multiple sclerosis: 2-year study. Neurol. Sci. 2011; 32: 1043-1046.
22. Krupp L., Banwell B., Tanembaum S.; Group I.P.M.S.: Consensus definitions proposed for pediatric multiple sclerosis and related disorders. Neurology 2007; 68: 7-12.
23. Chitnis T., Glanz B., Jaffin F., Healy B.: Demographics of pediatric-onset multiple sclerosis in MS center population from Northeastern United States. Multiple Sclerosis 2009; 15: 627-63.
24. Steinborn B.: Stwardnienie rozsiane w wieku rozwojowym. W: Stwardnienie rozsiane. Losy J. (red.). Wydawnictwo Czelej, Lublin 2013: 201-222.
25. Blaschek A., van’s Gravesande K.S., Heinen F., Pritsch M., Mall V., Calabrese P.: Neuropsychological aspects of childhood multiple sclerosis: an overview. Neuropediatrics 2012; 43: 176-183.
26. Ziółkowska B.: Dziecko chore w domu, w szkole i u lekarza. Jak wspomagać rozwój dzieci przewlekle chorych. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2010.
27. Banwell B., Ghezzi A., Bar-Or A., Mikaeloff Y., Tardieu M.: Multiple sclerosis in children: clinical diagnosis, therapeutic strategies, and future directions. The Lancet Neurology 2007; 6: 887-902.
28. Rumrill D.P., Roessler T.R., Koch C.L.: Surveying the employment concerns of people with multiple sclerosis: a participatory action research approach. Journal of Vocational Rehabilitation 1999; 12: 75-82.
29. Hammen C.: Depresja. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.