Odleżyny – praktyczne aspekty związane z rozpoznawaniem i leczeniem Artykuł przeglądowy

Abstrakt

Odleżyny stanowią istotny problem współczesnej opieki medycznej. Występują nawet u kilkudziesięciu procent przewlekle chorych – zarówno hospitalizowanych, jak i będących pod opieką ambulatoryjną. Znajomość patogenezy i najważniejszych czynników ryzyka powstawania odleżyn pozwala właściwie ocenić oraz w możliwie największym stopniu zabezpieczyć chorego przed wystąpieniem tego rodzaju powikłania. Największy udział w obniżaniu jego częstości ma profilaktyka. Po właściwej identyfikacji osób o zwiększonym ryzyku wystąpienia odleżyn należy wdrożyć profilaktykę, która, w pierwszej kolejności, polega na odciążeniu narażonych okolic ciała oraz na częstej zmianie pozycji. Wystąpienie rany odleżynowej wymaga właściwej oceny stopnia jej zaawansowania w jednej z dostępnych skal (tu posługiwano się międzynarodową skalą 4-stopniową EPUAP/NPUAP) oraz określenia etapu gojenia rany. Obecnie dysponujemy wieloma grupami opatrunków, które mogą być stosowane na różnym etapie gojenia rany oraz w różnych lokalizacjach anatomicznych. W niektórych przypadkach konieczna może być interwencja chirurgiczna polegająca na usunięciu tkanek martwiczych przy przestrzeganiu zasady maksymalnego oszczędzania tkanki. Wiele towarzystw naukowych zamieszcza własne klasyfikacje oraz zalecenia dotyczące profilaktyki, rozpoznawania i leczenia, choć w istocie nie różnią się one od siebie w sposób zasadniczy. W poniższej pracy podjęto próbę usystematyzowanego przedstawienia najważniejszych aspektów dotyczących opieki nad chorym z odleżynami oraz przedstawiono krótką charakterystykę nowoczesnych produktów leczniczych stosowanych w leczeniu ran odleżynowych.