Rola escitalopramu w terapii zaburzeń afektywnych i lękowych w praktyce lekarza pierwszego kontaktu Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Problem zaburzeń afektywnych wciąż narasta. Według najnowszych prognoz WHO, właśnie zaburzenia z tego spektrum są najczęstszymi chorobami przewlekłymi (ponad 120 mln ludzi na świecie jest aktualnie dotkniętych depresją). Niestety, leczenie zaburzeń lękowych i depresyjnych jest wciąż utrudnione, mimo bardzo intensywnego rozwoju farmakoterapii oraz wielu możliwości psychoterapeutycznych, z powodu zbyt późnego ustalania rozpoznania oraz złego doboru leków. W rezultacie rośnie nawrotowość i przewlekłość zaburzeń emocji. Konsekwencje tych zjawisk są liczne: od powikłań somatycznych, zespołów bólowych, zaburzeń immunologicznych, przez mniej dostrzegane, jak wzrost inwalidyzacji w społeczeństwie – a co za tym idzie – wzrost kosztów społecznych, aż po najbardziej dramatyczne zdarzenia, jak śmierć w wyniku zamachu samobójczego. Rozwiązanie problemu leży w szybszej interwencji, tj. w postawieniu rozpoznania, które powinno nastąpić już na szczeblu lekarza pierwszego kontaktu, oraz w rozpoczęciu wówczas terapii lekami przeciwdepresyjnymi. Światowe doświadczenia wskazują, że w terapii depresji najlepiej sprawdza się system oparty na pomocy udzielanej przez lekarzy pierwszego kontaktu. Dzięki optymalnemu doborowi leków (pod kątem bezpieczeństwa, tolerancji) możliwe jest zmniejszenie występowania epizodów depresyjnych, a w efekcie szybszy i łatwiejszy powrót do zdrowia pacjentów oraz zminimalizowanie ryzyka nawrotu. Aktualnie wyborem optymalnym w farmakoterapii zaburzeń afektywnych wydaje się lider na rynku leków przeciwdepresyjnych – escitalopram. Escitalopram, lewoskrętny izomer optyczny citalopramu, przeważa pod względem zarówno skuteczności, jak i tolerancji w podstawowych wskazaniach z kręgu zaburzeń afektywnych. Jak do tej pory nie opublikowano systematycznych badań dowodzących niższej skuteczności escitalopramu w porównaniu z innymi lekami przeciwdepresyjnymi, natomiast istnieje wiele bezpośrednich badań wykazujących wyższą skuteczność escitalopramu niż innych środków, ewentualnie pokazujących, że ich skuteczność jest porównywalna z escitalopramem.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Copyright © by Medical Education. All rights reserved.
Bibliografia
2. Kessler R.C., Zhao S., Blazer D.G. et al.: Prevalence, correlates, and course of minor depression and major depression in the National Comorbidity Survey. J. Affect. Disord. 1997; 45: 19-30.
3. WHO. Depresson.
4. Tylee A.: Depression in Europe: experience from the DEPRES II survey. Depression Research in European Society. Eur. Neuropsychopharmacol. 2000; 10(suppl. 4): S445-448.
5. Łoza B.: Kiedy lekarze rodzinni w Polsce zaczną leczyć zaburzenia depresyjne? Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny 2013; 5(1): 31-36.
6. Dróżdż W., Wojnar M. et al.: Badanie rozpowszechnienia zaburzeń depresyjnych u pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce. Wiadomości Lekarskie 2007; LX: 3-4.
7. Polikowska M. et al.: Obraz kliniczny i farmakoterapia depresji – przegląd dla lekarzy psychiatrów i lekarzy rodzinnych. Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny 2014; 6(1): 34-41.
8. Łoza B: Escitalopram: odkrycie leku i jego rozwój. Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny 2011; 3(1): 5-14.
9. Burke W.J., Kratochvil C.J.: Stereoismers in psychiatry: the case of escitalopram. Primary Care Companion. J. Clin. Psychiatry 2002; 4: 20-24.
10. Baumann P., Zullino D.F., Eap C.B.: Enantiomers’ potential in psychopharmacology – a critical analysis with special emphasis on the antidepressantescitalopram. Eur. Neuropsychopharmacol. 2002; 12(5): 433-444.
11. Hansen B.H., Hanash J.A., Rasmussen A.: Rationale, design and methodology of a double-blind, randomized, placebo-controlled study of escitalopram in prevention of depression in acute coronary syndrome (DECARD). Trials 2009; 10(1): 20.
12. Bostwick J.M.: A Generalist’s Guide to Treating Patients With Depression With an Emphasis on Using Side Effects to Tailor Antidepressant Therapy. Mayo Clin. Proc. 2010; 85: 538-550.
13. Rabinowitz I., Baruch Y., Barak Y.: High-dose escitalopram for the treatment of obsessive-compulsive disorder. Int. Clin. Psychopharmacol. 2008; 23: 49-53.
14. Goodman W.K., Bose A., Wang Q.: Treatment of generalized anxiety disorder with escitalopram: pooled results from double-blind, placebo-controlled trials. J. Affect. Disord. 2005; 87: 161-167.
15. Stahl S.M., Gergel I., Li D.: Escitalopram in the treatment of panic disorder: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. J. Clin. Psychiatry 2003; 64: 1322-1327.
16. Cipriani A., Santilli C., Furukawa T.A. et al.: Escitalopram versus other antidepressive agents for depression. Cochrane Database of Systematic Reviews 2009, Issue 2.
17. Bech P., Lonn S.L., Overo K.F.: Relapse prevention and residual symptoms: a closer analysis of placebo-controlled continuation studies with escitalopram in major depressive disorder, generalized anxiety disorder, social anxiety disorder, and obsessive-compulsive disorder. J. Clin. Psychiatry 2010; 71: 121-129.
18. Kendrick T., King F., Albertella l. et al.: GP treatment decisions for patient with depression: an observational study. Br. J. Gen. Pract. 2005; 55(513): 280-286.
19. Nimalasuriya K., Compton M.T., Guillory V.J.: Prevention Practice Committee of American College of Preventive Medicine. Family Practice 2009; 58(10): 535-538.
20. Pużyński S., Rybakowski J., Wciorka J.: Psychiatria. Psychiatria kliniczna T. II. Elsevier Urban & Partner; Wrocław 2011: 305-376.
21. Simon G.E., VonKorff M., Piccinelli M. et al.: An international study of the relation between somatic symptoms and depression. N. Engl. J. Med. 1999; 341(18): 1329-1335.
22. Cipriani A., Santilli C., Furukawa T.A. et al.: Escitalopram versus other antidepressive agents for depression. Cochrane Database Syst. Rev. 2009; 2.
23. Chauvet-Gélinier J.C. [Efficacy of escitalopram vs paroxetine on severe depression with associated anxiety: data from the “Boulenger” study]. Encephale 2010; 36(5): 425-432.
24. Bielski R.J., Ventura D., Chang C.C.: A double-blind comparison of escitalopram and venlafaxine extended release in the treatment of major depressive disorder. J. Clin. Psychiatry 2004; 65(9): 1190-1196.
25. Lam R.W., Andersen H.F., Wade A.G.: Escitalopram and duloxetine in the treatment of major depressive disorder: a pooled analysis of two trials. Int. Clin. Psychopharmacol. 2008; 23(4): 181-187.
26. Cipriani A., Furukawa T.A., Salanti G. et al.: Comparative efficacy and acceptability of 12 new-generation antidepressants: a multiple-treatments meta-analysis. Lancet 2009; 373(9665): 746-758.
27. Czernikiewicz A., Łoza B.: Długoterminowe leczenie zaburzeń depresyjnych. Warsztat, Serock, 14.06.2012. Neuropsychiatria 2012, 4.
28. Baldwin D.S., Reines E.H., Guiton C. et al.: Escitalopram therapy for major depression and anxiety disorders. Ann. Pharmacother. 2007; 41: 1583-1592.
29. Guerdjikova A.I., McElroy S.L., Kotwal R. et al.: High-dose escitalopram in the treatment of binge-eating disorder with obesity: a placebo-controlled monotherapy trial. Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental 2008; 23: 1-11.
30. Kaps P., Zupanc N.: Nieinterwencyjne badanie bezpieczeństwa i skuteczności escitalopramu (Elicea) w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych. Terapia 2012 Aug. Wyd. specjalne.
31. Clayaton A.H., Croft H.A., Horrigan J.P. et al.: Bupropion extended release compared with escitalopram: effects on sexual functioning and antidepressant efficacy in 2 randomized, double-blind, placebo-controlled studies. J. Clin. Psychiatry 2006; 67: 736-746.
32. Goodman W.K., Bose A., Wang Q.: Treatment of generalized anxiety disorder with escitalopram: pooled results from double-blind, placebo-controlled trail. J. Affect Disord. 2005; 87: 161-167.
33. Rahm C., Liberg B., Kristoffersen-Wiberg M. et al.: Differential Effects of Single-Dose Escitalopram on Cognitive and Affective Interference during Stroop Task. Front Psychiatry 2014; 5: 21.
34. Wang L., Li K., Zhang Q. et al.: Short-term effects of escitalopram on regional brain function in first-episode drug-naive patients with major depressive disorder assessed by resting-state functional magnetic resonance imaging. Psychol. Med. 2013 Aug 13: 1-10 [online].