Jak witamina D wpływa na układ odpornościowy? Artykuł przeglądowy

##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##

Dostęp przez subskrypcję PDF


Opublikowane: mar 31, 2018
DOI: https://doi.org/10.24292/01.MF.0118.12
Słowa kluczowe:
witamina D, odpowiedź immunologiczna, katelicydyna, defensyna

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Aleksandra Kucharczyk
Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii, Alergologii i Immunologii Klinicznej, Wojskowy Instytut Medyczny
Witold Tłustochowicz
Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii, Wojskowy Instytut Medyczny, Centralny Szpital Kliniczny MON

Abstrakt

Witamina D historycznie kojarzona jest z gospodarką wapniową. Jednak od czasu, kiedy okazało się, że receptory dla niej znajdują się na większości komórek jądrzastych, rozpoczęto badania nad jej funkcją w różnych narządach, w tym w układzie odpornościowym. Dostępne obserwacje i wyniki badań potwierdzają, że witamina D ma znaczenie zarówno w odpowiedzi wrodzonej – pod jej wpływem dochodzi np. do wzrostu wytwarzania katelicydyny i defensyny odpowiedzialnych za odporność miejscową, jak i w odpowiedzi nabytej: obserwuje się, że 1,25(OH)2D3 wywiera w tym przypadku działanie supresyjne i prowadzi do przejścia układu immunologicznego z formy prozapalnej do bardziej tolerogennej, m.in. przez wpływ na limfocyty T regulatorowe (Treg) oraz odpowiedź zależną od limfocytów Th17. Aktywna witamina D wpływa również na komórki prezentujące antygen, np. dendrycyty, prowadząc do zmiany ich funkcji i morfologii oraz hamując ich różnicowanie. Obserwacje kliniczne również potwierdzają wpływ witaminy D na odporność. W jednym z badań zauważono, że suplementacja doprowadziła do zmniejszenia liczby pacjentów, u których wystąpiła jedna infekcja, zwłaszcza jeśli wyjściowe stężenie tej witaminy było bardzo niskie. Podobnych randomizowanych badań oceniających możliwy korzystny efekt suplementacji na choroby zakaźne, a także schorzenia nowotworowe i z autoagresji toczy się obecnie wiele. Ich wyniki pozwolą na pełną ocenę znaczenia 1,25(OH)2D3 w tych schorzeniach.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Jak cytować
Kucharczyk, A., & Tłustochowicz , W. (2018). Jak witamina D wpływa na układ odpornościowy? . Medycyna Faktów , 11(1(38), 76-80. https://doi.org/10.24292/01.MF.0118.12
Numer
Tom 11 Nr 1(38) (2018)
Dział
Artykuły

Copyright © by Medical Education. All rights reserved.

Bibliografia

1. Provvedini D.M., Deftos L.J., Manolagas S.C.: 1,25-dihydroxyvitamin D3 receptors in human leukocytes. Science 1983; 221: 1181-1183.
2. Adams J.S., Hewison M.: Update in vitamin D. Rev. Endocr. Metab. Disord. 2001; 2(2): 217-227.
3. Steinstraesser L., Kraneburg U., Jacobsen F., Al-Benna S.: Host defense peptides and their antimicrobial-immunomodulatory duality. Immunobiology 2011; 216(3): 322.
4. Antal A.S., Dombrowski Y., Koglin S. et al.: Impact of vitamin D3 on cutaneous immunity and antimicrobial peptide expression. Dermatoendocrinol. 2011; 3(1): 18.
5. Zasloff M.: Fighting infections with vitamin D. Nat. Med. 2006; 12(4): 388.
6. Schauber J., Dorschner R.A., Yamasaki K. et al.: Control of the innate epithelial antimicrobial response is cell-type specific and dependent on relevant microenvironmental stimuli. Immunology 2006; 118(4): 509-519.
7. Schauber J., Oda Y., Büchau A.S. et al.: Histone acetylation in keratinocytes enables control of the expression of cathelicidin and CD14 by 1,25-dihydroxyvitamin D3. J. Invest. Dermatol. 2008; 128(4): 816-824.
8. Coussens A.K., Wilkinson R.J., Hanifa Y. et al.: Vitamin D accelerates resolution of inflammatory responses during tuberculosis treatment. Proc. Natl. Acad. Sci. U S A 2012; 109(38): 15449-15454.
9. Cannell J.J., Vieth R., Umhau J.C. et al.: Epidemic influenza and vitamin D. Epidemiol. Infect. 2006; 134(6): 1129. Epub 2006 Sep 7.
10. Ginde A.A., Mansbach J.M., Camargo C.A. Jr: Association between serum 25-hydroxyvitamin D level and upper respiratory tract infection in the Third National Health and Nutrition Examination Survey. Arch. Intern. Med. 2009; 169(4): 384.
11. Lemire J.M., Adams J.S., Kermani-Arab V. et al.: 1,25-dihydroxyvitamin D3 suppresses human T helper/inducer lymphocyte activity in vitro. J. Immunol. 1985; 134(5): 3032-3035.
12. Cantorna M.T., Snyder L., Lin Y.D., Yang L.: Vitamin D and 1,25(OH)2D regulation of T cells. Nutrients 2015; 7(4): 3011-3021.
13. Jeffery L.E., Burke F., Mura M. et al.: 1,25-dihydroxyvitamin D3 and IL-2 combine to inhibit T cell production of inflammatory cytokines and promote development of regulatory T cells expressing CTLA-4 and FoxP3. J. Immunol. 2009; 183(9): 5458-5467.
14. Colin E.M., Asmawidjaja P.S., van Hamburg J.P. et al.: 1,25-dihydroxyvitamin D3 modulates Th17 polarization and interleukin-22 expression by memory T cells from patients with early rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum. 2010; 62(1): 132-142.
15. Penna G., Amuchastegui S., Giarratana N. et al.: 1,25-dihydroxyvitamin D3 selectively modulates tolerogenic properties in myeloid but not plasmacytoid dendritic cells. J. Immunol. 2007; 178(1): 145-153.
16. Martineau A.R., Jolliffe D.A., Hooper R.L. et al.: Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. BMJ 2017; 356: i6583. Epub 2017 Feb 15.
17. Arshi S., Fallahpour M., Nabavi M. et al.: The effects of vitamin D supplementation on airway functions in mild to moderate persistent asthma. Ann. Allergy Asthma Immunol. 2014; 113(4): 404-409.
18. Munger K.L., Levin L.I., Hollis B.W. et al.: Serum 25-hydroxyvitamin D levels and risk of multiple sclerosis. JAMA 2006; 296(23): 2832.
19. Cutolo M.: Vitamin D and autoimmune rheumatic diseases. Rheumatology 2009; 48: 210-212.
20. Raczkiewicz A., Tłustochowicz W.: Vitamin D in rheumatoid arthritis. Post. N. Med. 2016; XXIX(10): 753-755.
21. Grygiel-Górniak B., Puszczewicz M.: Witamina D – nowe spojrzenie w medycynie i reumatologii. Postepy Hig. Med. Dosw. (online) 2014; 68: 359-368.
22. Hong Q., Xu J., Xu S. et al.: Associations between serum 25-hydroxyvitamin D and disease activity, inflammatory cytokines and bone loss in patients with rheumatoid arthritis. Rheumatology 2014; 53: 1994-2001.
23. Leventis P., Patel S.: Clinical aspects of vitamin D in the management of rheumatoid arthritis. Rheumatology 2008; 47: 1617-1621.
24. Lee Y.H., Bae S.C.: Vitamin D level in rheumatoid arthritis and its correlation with the disease activity: a meta-analysis. Clin. Exp. Rheumatol. 2016; 34: 827-833.
25. Bogaczewicz J., Sysa-Jędrzejowska A., Arkuszewska C. et al.: Potrzeba suplementacji witaminy D u chorych na toczeń rumieniowaty układowy. Reumatologia 2008; 46(4): 223-229.
26. Myszka M., Klinger M.: Immunomodulacyjne działanie witaminy D. Postępy Hig. Med. Dosw. (online) 2014; 68: 865-878.
27. Raczkiewicz A., Kulig M., Bachta A. et al.: Analysis of selected factors, including vitamin D3 deficiency, affecting the quality of life of patients with rheumatoid arthritis. Reumatologia 2013; 51(6): 415-421.
28. Raczkiewicz A., Kisiel B., Kulig M., Tłustochowicz W.: Vitamin D Status and Its Association With Quality of Life, Physical Activity, and Disease Activity in Rheumatoid Arthritis Patients. J. Clin. Rheumatol. 2015; 21(3): 126-130.