Trening węchowy (rehabilitacja zmysłu węchu) u chorych po przebytym COVID-19 Praca przeglądowa
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Utrata węchu to częsty objaw towarzyszący zachorowaniu na COVID-19. Powrót prawidłowej funkcji węchu jest zwykle obserwowany w ciągu kilku tygodni od wyzdrowienia. Jednak u ok. 10% chorych dochodzi do trwałego lub przewlekłego zaburzenia zmysłu węchu, takiego jak osłabienie węchu (hiposmia) lub utrata węchu (anosmia). W pierwszym okresie terapii zaburzeń węchu, podobnie jak w przypadku zapalenia zatok przynosowych, są stosowane donosowe glikokortykosteroidy. Jeśli utrata węchu trwa dłużej niż 2 tygodnie, poza leczeniem farmakologicznym jest zalecany trening węchowy. Duża plastyczność neuronalna zmysłu węchu stwarza możliwości terapii za pomocą stymulacji zmysłu węchu poprzez codzienną ekspozycję na określone zapachy.
Pobrania
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Copyright: © Medical Education sp. z o.o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Address reprint requests to: Medical Education, Marcin Kuźma (marcin.kuzma@mededu.pl)
Bibliografia
2. Le Bon S-D, Pisarski N, Verbeke J et al. Psychophysical evaluation of chemosensory functions 5 weeks after olfactory loss due to COVID-19: a prospective cohort study on 72 patients. Eur Arch Otorhinolaryngol. 2020; 278: 101-8. http://doi.org/10.1007/s00405-020-06267-2.
3. Vaira LA, Hopkins C, Petrocelli M et al. Smell and taste recovery in coronavirus disease 2019 patients: a 60-day objective and prospective study. J Laryngol Otol. 2020; 134: 703-9. http://doi.org/10.1017/S0022215120001826.
4. Hura N, Xie DX, Choby GW et al. Treatment of post-viral olfactory dysfunction: an evidence-based review with recommendations. Int Forum Allergy Rhinol. 2020; 10: 1065-86. http://doi.org/10.1002/alr.22624 .
5. Heilmann S, Huettenbrink K-B, Hummel T. Local and systemic administration of corticosteroids in the treatment of olfactory loss. Am J Rhinol. 2004; 18: 29-33. http://doi.org/10.1177/194589240401800107.
6. Miwa T, Ikeda K, Ishibashi T et al. Clinical practice guidelines for the management of olfactory dysfunction: secondary publication. Auris Nasus Larynx. 2019; 46: 653-62. http://doi.org/10.1016/j.anl.2019.04.002.
7. Whitcroft KL, Hummel T. Olfactory dysfunction in COVID-19. JAMA. 2020, 323: 2512. http://doi.org/10.1001/jama.2020.8391.
8. Rapiejko P. Zaburzenia zmysłu węchu. Medical Education, Warszawa 2016.
9. Rapiejko P. Badanie zmysłu węchu. In: Niemczyk K, Jurkiewicz D, Składzień J et al (ed). Otolaryngologia kliniczna. Vol 1. Medipage, Warszawa 2014: 121-3.
10. Rapiejko P. Zaburzenia zmysłu węchu w praktyce lekarza rodzinnego. Alergoprofil. 2021; 17(1): 3-10.
11. Hawkes CH. Smell, taste and COVID-19: testing is essential. QJM. 2021; 114(2): 83-91. http://doi.org/10.1093/qjmed/hcaa326.
12. Bousquet PJ, Akdis C, Jutel M et al. Intranasal corticosteroids in allergic rhinitis in COVID-19 infected patients: An ARIA-EAACI statement. Allergy. 2020. http://doi.org/10.1111/all.14302.
13. Hopkins C, Alanin M, Philpott C et al. Management of new onset loss of sense of smell during the COVID-19 pandemic – BRS Consensus Guidelines. Clin Otolaryngol. 2021; 46: 16-22. http://doi.org/10.1111/coa.13636.
14. Samoliński B, Nowicka A, Wojas O et al. Intranasal glucocorticosteroids – not only in allergic rhinitis In the 40th anniversary of intranasal glucocorticosteroids’ introduction. Otolaryngol Pol. 2014; 68(2): 51-64. http://doi.org/10.1016/j.otpol.2013.12.003.
15. Rot P, Rapiejko P, Jurkiewicz D. Intranasal steroid therapy – EPOS 2020. Otolaryngol Pol. 2020; 74(3): 41-9. http://doi.org/10.5604/01.3001.0014.2449.
16. Nowicka A, Samoliński B. Is the use of intranasal glucocorticosteroids (inGCSs) in children safe? Otolaryngol Pol. 2015; 69(1): 1-10. http://doi.org/10.5604/00306657.1136130.
17. Sorokowska A, Drechsler E, Karwowski M et al. Effects of olfactorytraining: a meta-analysis. Rhinology. 2017; 55: 17-26.
18. Damm M, Pikart LK, Reimann H et al. Olfactory training is helpful in postinfectious olfactory loss: a randomized, controlled, multicenter study. Laryngoscope. 2014; 124(4): 826-31.
19. Gottfried JA, Dolan RJ. The nose smells what the eye sees: crossmodal visual facilitation of human olfactory perception. Neuron. 2003; 39(2): 375-86.
20. Konstantinidis I, Tsakiropoulou E, Constantinidis J. Long term effects of olfactory training in patients with post-infectious olfactory loss. Rhinology. 2016; 54(2): 170-5.
21. Anosmie.org (acesss: 18.07.2021).
22. Hummel T, Iannilli E, Frasnelli J et al. Central processing of trigeminal activation in humans. Ann N Y Acad Sci. 2009; 1170: 190-5. http://doi.org/10.1111/j.1749-6632.2009.03910.x.