Wiedza studentów na temat raka szyjki macicy i szczepionki przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) Artykuł oryginalny
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Wstęp: Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) to najczęściej przenoszony drogą płciową wirus na świecie, odpowiadający za ponad 99% przypadków zachorowania na raka szyjki macicy oraz wpływający na rozwój wielu nowotworów, w tym nowotworu odbytnicy, pochwy i prącia.
Cel pracy: Ocena wiedzy studentów kierunków medycznych i niemedycznych na temat raka szyjki macicy i szczepionki przeciwko HPV oraz omówienie problemów związanych z niskim zainteresowaniem profilaktyką.
Materiały i metody: Badaniem objęto 427 studentów. Wiedza została oceniona za pomocą anonimowej ankiety, w której udział był dobrowolny. Oryginalny kwestionariusz, obejmujący metryczkę i 19 pytań, został przygotowany przez autorów w oparciu o przegląd aktualnego piśmiennictwa.
Wyniki: 93,2% ankietowanych słyszało o szczepionce przeciwko HPV przed wypełnieniem ankiety, a 20,6% zostało zaszczepionych. Zauważono istotną statystycznie różnicę w wiedzy i postawie dotyczącej szczepionki oraz profilaktyki pomiędzy studentami uczelni medycznych a niemedycznych.
Dyskusja: Ankietowani są świadomi zagrożeń wynikających z zakażenia HPV, lecz nie znają skali tego zagrożenia, jak również nie potrafią prawidłowo ocenić niebezpieczeństwa związanego z zachorowaniem na raka szyjki macicy, co może wpływać na mniejsze zainteresowanie profilaktyką. Wiedza o istnieniu szczepionki przeciwko HPV jest powszechna, lecz występuje znaczna dezinformacja odnośnie do jej charakterystyki i możliwych skutków ubocznych. Główne źródło informacji wciąż stanowią media, temat ten jest rzadko poruszany w szkole, czy też przez lekarzy rodzinnych. Cena szczepionki i brak refundacji to najczęstsze powody rezygnacji ze szczepienia, dlatego ważną rolę odgrywają samorządowe programy profilaktyczne.
Wnioski: Edukacja społeczeństwa jest podstawą w zakresie profilaktyki chorób nowotworowych. Lekarze powinni zostać włączeni do bardziej aktywnych działań na rzecz profilaktyki raka szyjki macicy.
Pobrania
##plugins.generic.paperbuzz.metrics##
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Copyright: © Medical Education sp. z o.o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Address reprint requests to: Medical Education, Marcin Kuźma (marcin.kuzma@mededu.pl)
Bibliografia
2. Wojciechowska U, Didkowska J. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie. Online: http://onkologia.org.pl/raporty/.
3. Kornafel J, Mądry R, Bidziński M et al. Nowotwory kobiecego układu płciowego. Via Medica, Gdańsk 2013: 267, 274, 278.
4. Joura EA, Giuliano AR, Iversen OE et al. A 9-Valent HPV Vaccine against Infection and Intraepithelial Neoplasia in Women. N Engl J Med 2015; 372(8): 711-712.
5. Characteristics of the medicinal product Cervarix.
6. Characteristics of the medicinal product Silgard.
7. Characteristics of the medicinal product Gardasil.
8. Allemani C, Matsuda T, Di Carlo V et al. Global surveillance of trends in cancer survival 2000–14 (CONCORD-3): analysis of individual records for 37 513 025 patients diagnosed with one of 18 cancers from 322 population-based registries in 71 countries. Lancet 2018; 391: 1023-1075.
9. Online: www.gov.pl/zdrowie/profilaktyka-raka-szyjki-macicy .
10. Kotarski J, Basta A, Dębski R et al. Rekomendacje Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące szczepienia przeciwko zakażeniom HPV. Ginekol Pol 2009; 80: 139-146.
11. Cyrus N, Blechman AD, Leboeuf M et al. Effect of Quadrivalent Human Papillomavirus Vaccination on Oral Squamous Cell Papillomas. JAMA Dermatol 2015; 151(12): 1359-1363.
12. Bruni L, Barrionuevo-Rosas L, Albero G et al; ICO/IARC Information Centre on HPV and Cancer (HPV Information Centre): Human Papillomavirus and Related Diseases in Poland. Summary Report 27 July 2017. Online: http://www.hpvcentre.net/.
13. Bunge E, Bakker M, Castellsagué X. The incidence, clearance and persistence of non-cervical human papillomavirus infections: a systematic review of the literature. BMC Infect Dis 2016; 16: 293.
14. Mehanna H, Jones TM, Gregoire V et al. Oropharyngeal carcinoma related to human papillomavirus. BMJ 2010; 340: c1439.
15. Sabeena S, Bhat P, Kamath V et al. Possible non-sexual modes of transmission of human papilloma virus. J Obstet Gynaecol Res 2017; 43(3): 429-435.
16. Ryndock EJ, Meyers C. A risk for non-sexual transmission of human papillomavirus? Expert Rev Anti Infect Ther 2014; 12(10): 1165-1170.
17. Mocarska A, Starosławska E, Zelazowska-Cieślińska I et al. Epidemiologia i czynniki ryzyka rozwoju raka płaskonabłonkowego szyjki macicy. Pol Merkur Lek 2012; XXXIII(194): 101-106.
18. Kordek R, Jassem J, Jeziorski A et al. Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Via Medica, Gdańsk 2013: 227-233.
19. Hirnle L. Zakażenia wirusami HPV – problem medyczny i społeczny. Ginekol Prakt 2009; 4: 8-12.
20. American Cancer Society. Cancer Facts and Figures 2018 [online: www.cancer.org].
21. Arbyn M, Anttila A, Jordan J et al. European guidelines for quality assurance in cervical cancer screening. Second Edition – Summary Document. Ann Oncol 2010; 21(3): 448-458.
22. WHO position on HPV vaccines, conference report. Vaccine 2009; 27: 7236-7237.
23. Budziński M, Dębski R, Kędzie W et al. Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego na temat profilaktyki raka gruczołowego szyjki macicy. Ginekol Pol 2008; 79: 710-714.
24. Chorążka A, Bieńkiewicz A. Profilaktyka raka szyjki macicy w świadomości studentek. Zdrowie Publiczne 2007; 112(3): 340-344.
25. Mędrela-Kuder E. Poziom wiedzy z zakresu czynników ryzyka i profilaktyki raka szyjki macicy pośród studentek wybranych krakowskich uczelni. Pol Przegl Nauk Zdr 2014; 38: 20-24.
26. Petrosky E, Bocchini JA, Hariri S et al. Use of 9-Valent Human Papillomavirus (HPV) Vaccine: Updated HPV Vaccination Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices. Morb Mortal Wkly Rep 2015; 64(11): 300-304.
27. American Academy of Pediatrics. The AAP and HPV Vaccine Safety: Frequently Asked Questions 2/8/2016.
28. Tamimi RM, Spiegelman D, Smith-Warner SA et al. Population Attributable Risk of Modifiable and Nonmodifiable Breast Cancer Risk Factors in Postmenopausal Breast Cancer. Am J Epidemiol 2016; 184(12): 884-893.
29. Louvanto K, Sarkola M, Rintala M et al. Breast Milk Is a Potential Vehicle for Human Papillomavirus Transmission to Oral Mucosa of the Spouse. Pediatr Infect Dis J 2017; 36(7): 627-630.
30. Cholewicka D, Kabala A, Dmoch-Gajzlerska E. Profilaktyka raka szyjki macicy a świadomość kobiet. Ann Univ Mariae Curie Sklodowska 2007; suppl XVIII: 369-371.
31. Gawron Ż, Gajewska N, Gujska D et al. Poziom wiedzy i zachowania zdrowotne studentek Uniwersytetu Medycznego w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy. J Edu Health Sport 2016; 6(8): 41-53.
32. Pasławska A, Mrożek-Budzyn D, Majewska R. Wiedza młodych kobiet na temat znaczenia badań cytologicznych w profilaktyce raka szyjki macicy. Probl Hig Epidemiol 2014; 95(1): 170-174.
33. Arbyn M, Anttila A, Jordan J et al. European guidelines for quality assurance in cervical cancer screening – second edition. International Agency for Research on Cancer 2008.
34. Podolska MZ, Kozłowska U. Edukacja zdrowotna i świadomość zdrowotna w profilaktyce raka szyjki macicy. Psychoonkologia 2013; 2: 71-78.
35. Program Szczepień Ochronnych na rok 2010, załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego Dz. Urz. MZ.09.10.47 z dnia 23 października 2009 roku.
36. Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Dz. U. z 2008 r. nr 234, poz. 1570, z 2009 r. nr 76, poz. 641.
37. Chybicka A, Jackowska T, Dobrzańska A et al. Zalecenia grupy ekspertów dotyczące pierwotnej profilaktyki raka szyjki macicy u dziewcząt i młodych kobiet. Pediatr Pol 2010; 85(4): 360-370.
38. Program profilaktyki zakażeń wywołanych wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), w tym raka szyjki macicy, dla miasta Poznania na lata 2016-2018. Zgodnie z art. 48 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.).
39. Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) na lata 2016–2020. Załącznik do Uchwały nr XXIII/479/2016 Rady Miasta Kielce z dnia 14 kwietnia 2016 r.
40. Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Katowice na lata 2014–2020.
41. Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście i gminie Piaseczno na lata 2016–2018.
42. Program kursu specjalistycznego Szczepienia Ochronne dla Pielęgniarek. Warszawa 2017. Program zatwierdzony przez Ministra Zdrowia w dniu 19.08.2015 r. uwzględnia aktualizację programów szkoleń specjalizacyjnych, kursów kwalifikacyjnych i kursów specjalistycznych w obszarze miejsca realizacji stażu zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2012 r. w sprawie systemu resortowych kodów identyfikacyjnych oraz szczegółowego sposobu ich nadawania (Dz. U. poz. 594), zatwierdzoną przez Ministra Zdrowia w dniu 31.08.2017 r.