Płyn w worku osierdziowym zagrażający tamponadą serca u chorych onkologicznie – standardy diagnostyki i leczenia Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Obecność płynu w worku osierdziowym zagrażająca tamponadą serca jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. Najważniejsze w takim przypadku są: rozpoznanie, ustalenie wskazań do perikardiocentezy i drenaż jamy osierdzia. Etiologia u chorych onkologicznie jest identyczna jak u pozostałych chorych, zmieniają się jedynie proporcje i udział poszczególnych czynników. Przyczyną tamponady serca będącą największym problemem terapeutycznym jest zapalenie osierdzia przebiegające z udziałem komórek nowotworowych – najczęściej dochodzi do niego w przebiegu raków niedrobnokomórkowych płuc, chłoniaków śródpiersia, białaczek, raka przełyku, raka piersi, złośliwych międzybłoniaków i w niektórych przypadkach zaawansowanego raka jajnika, gruczołu krokowego czy czerniaka. Przebieg kliniczny i nasilenie objawów są bezpośrednio uzależnione od stopnia zaburzeń hemodynamicznych będących skutkiem upośledzonego napełniania krwią jam serca oraz czasu narastania płynu w worku osierdziowym. Klasyczna triada objawów Becka występuje tylko u części chorych. Natomiast u niemal wszystkich stwierdza się spadek tolerancji wysiłku, duszność spoczynkową, tachykardię i tętno dziwaczne. Kluczową rolę w diagnostyce i ustaleniu wskazań do interwencji zabiegowej odgrywa echokardiografia przezklatkowa. Podstawową metodą leczenia w większości przypadków jest perikardiocenteza i drenaż jamy osierdzia. Płyn uzyskany z jamy osierdzia stanowi cenny materiał diagnostyczny, pomocny w postawieniu ostatecznego rozpoznania. Ogólnoustrojowe leczenie przyczynowe bywa rozszerzane o terapię doosierdziową (wlewy substancji leczniczych), a w przypadku zapalenia osierdzia z udziałem komórek nowotworowych stosowana jest paliatywna chemioterapia doosierdziowa. Pacjenci po perikardiocentezie powinni być obserwowani w warunkach oddziału intensywnej terapii.
Pobrania
##plugins.generic.paperbuzz.metrics##
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Copyright: © Medical Education sp. z o.o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Address reprint requests to: Medical Education, Marcin Kuźma (marcin.kuzma@mededu.pl)
Bibliografia
2. Położnictwo i ginekologia. Bręborowicz G.H. (red.). PZWL, Warszawa 2005.
3. Kardiologia. Podręcznik oparty na zasadach EBM. Szczeklik A., Tendera M. (red.). Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2009.
4. Spodick D.H.: Acute cardiac tamponade. N. Engl. J. Med. 2003; 349(7): 684-690.
5. Maisch B., Seferović P.M., Ristić A.D. et al.: Guidelines on the diagnosis and management of pericardial diseases executive summary; The Task force on the diagnosis and management of pericardial diseases of the European Society of Cardiology. Eur. Heart J. 2004; 25: 587.
6. Marona M., Skrobisz A.: Tamponada okiem klinicysty. Kardiologia po Dyplomie 2011; 10(9): 50-56.
7. Onkologia kliniczna. Krzakowski M. (red.). Borgis, Warszawa 2006.
8. Lestuzzi C.: Neoplastic pericardial disease: Old and current strategies for diagnosis and management. World J. Cardiol. 2010; 2(9): 270-279.
9. Maisch B., Ristic A., Pankuweit S.: Evaluation and management of pericardial effusion in patients with neoplastic disease. Prog. Cardiovasc. Dis. 2010; 53(2): 157-163.
10. Lestuzzi C., Bearz A., Lafaras C. et al.: Neoplastic pericardial disease in lung cancer: impact on outcomes of different treatment strategies. A multicenter study. Lung Cancer 2011 Jun; 72(3): 340-347.
11. Barbetakis N., Asteriou C., Papadopoulou F. et al.: Pericardiocentesis followed by intrapericardial cisplatin administration in patients with neoplastic pericarditis. Interact. Cardiovasc. Thorac. Surg. 2010 Jan; 10(1): 5-6.
12. Oida T., Mimatsu K., Kano H. et al.: Pericardiocentesis with cisplatin for malignant pericardial effusion and tamponade. World J. Gastroenterol. 2010; 16(6): 740-744.
13. Minagawa T., Murata Y., Uchikawa S. et al.: Malignant pericardial tamponade in a patient with hormone refractory prostate cancer. Int. J. Clin. Oncol. 2010; 15(1): 101-103.
14. Butz T., Faber L., Langer C. et al.: Primary malignant pericardial mesothelioma – a rare cause of pericardial effusion and consecutive constrictive pericarditis: a case report. J. Med. Case Reports 2009; 3: 9256.