Diagnostyka i leczenie akromegalii Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Akromegalia jest chorobą przewlekłą, wywołaną nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu i wtórnie podwyższonym stężeniem insulinopodobnego czynnika wzrostu 1 (IGF-1). Nieleczona lub nieprawidłowo leczona choroba skutkuje rozwojem poważnych komplikacji, do których należą: zwiększenie śmiertelności, skrócenie średniej spodziewanej długości życia oraz pogorszenie jakości życia. Stała stymulacja różnych tkanek poprzez czynniki wzrostowe w przebiegu choroby skutkuje istotnym wzrostem częstości występowania zarówno łagodnych, jak i złośliwych guzów wielu narządów, z których najczęstsze są nowotwory: jelita grubego, mózgu, piersi, tarczycy, macicy, prostaty, nerki i skóry. Wszystkie wymienione powikłania występują istotnie częściej u pacjentów z długotrwałą i niekontrolowaną chorobą, stąd praca podkreśla istotną rolę zarówno wczesnego rozpoznania, włączenia odpowiedniego leczenia, jak i ścisłego monitorowania w zmniejszeniu śmiertelności i poprawie jakości życia pacjentów. Ponadto artykuł zwięźle przedstawia obraz kliniczny akromegalii, metody diagnostyczne oraz najnowsze wytyczne dotyczące leczenia i monitorowania chorych.
Pobrania
##plugins.generic.paperbuzz.metrics##
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Copyright: © Medical Education sp. z o.o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Address reprint requests to: Medical Education, Marcin Kuźma (marcin.kuzma@mededu.pl)
Bibliografia
2. Wass J.A.H.: Acromegaly – a handbook of history, current therapy and future prospects. Bioscientifica, Bristol 2009.
3. Szczeklik A.: Choroby wewnętrzne. Stan wiedzy na rok 2011. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2011.
4. Melmed S.: Medical progress: Acromegaly. N. Engl. J. Med. 2006; 355: 2558-573.
5. Nabarro J.D.: Acromegaly Clin. Endocrinol. 1987; 26: 481-512.
6. Gardner D., Shoback D.: Greenspan’s Basic&Clinical Endocrinology, Eight Edition. Mc Graw Hill Medical.
7. Fauci A., Braunwald E., Kasper D., Hauser S., Longo D., Jameson J., Loscalzo J.: Harrison´s Principles of Internal Medicine, Seventeenth Edition. McGraw-Hill 2008.
8. Puszczewicz M.: Reumatologia (Wyd. 1). Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2010.
9. Scacchi M., Cavagnini F.: Acromegaly. Pituitary 2006; 9(4): 297-303.
10. Colao A., Ferone D., Marzullo P., Lombardi G.: Systemic complications of acromegaly: epidemiology, pathogenesis, and management. Endocr. Rev. 2004; 25: 102-152.
11. Colao A., Marek J., Goth M.I., Caron P., Kuhn J.M., Minuto F.M., Weissman N.J.: No greater incidence or worsening of cardiac valve regurgitation with somatostatin analog treatment of acromegaly. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2008; 93: 2243-2248.
12. Antczak A.: Pulmonologia (Wyd. 1.). Medical Tribune Polska, Warszawa 2010: 477-478.
13. Grunstein R.R., Ho K.Y., Berthon-Jones M., Stewart D., Sullivan C.E.: Central sleep apnea is associated with increased ventilatory response to carbon dioxide and hypersecretion of growth hormone in patients with acromegaly. Am. J. Resp. Crit. Care Med. 1994; 150: 496-502.
14. Guilleminault C & van den Hoed J.: Acromegaly and narcolepsy. Lancet 1979; 2: 750-51.
15. Baum H., Lüdecke D.K., Herrmann H.D.: Carpal tunnel syndrome and acromegaly. Acta Neurochir. 1986; 83: 54-55.
16. Weir B.: Pituitary tumors and aneurysms: case report and review of the literature. Neurosurgery 1992; 30: 585-591.
17. Katznelson L., Kleinberg D., Vance M.L., Stavrou S., Pulaski K.J., Schoenfeld D.A., Hayden D.L., Wright M.E., Woodburn C.J., Klibanski A.: Hypogonadism in patients with acromegaly: data from the multi-centre acromegaly registry pilot study. Clin. Endocrinol. 2001; 54: 183-88.
18. Kaltsas G.A., Mukherjee J.J., Jenkins P.J., Satta M.A., Islam N., Monson J.P., Besser G.M., Grossman A.B.: Menstrual irregularity in women with acromegaly. J. Clin. Endocrinol. Metab. 1999; 84: 2731-35.
19. Kasayama S., Otsuki M., Takagi M., Saito H., Sumitani S., Kouhara H., Koga M., Saitoh Y., Ohnishi T., Arita N.: Impaired beta-cell function in the presence of reduced insulin sensitivity determines glucose tolerance status in acromegalic patients. Clin. Endocrinol. 2000; 52: 549-555.
20. Ruchala M., Skiba A., Gurgul E., Uruski P., Wasko R., Sowinski J.: The occurrence of thyroid focal lesions and a need for fine needle aspiration biopsy in patients with acromegaly due to an increased risk of thyroid cancer. Neuro Endocrinol. Lett. 2009; 30(3): 382-6.
21. Bałdys-Waligórska A., Krzentowska A., Gołkowski F., Sokołowski G., Hubalewska-Dydejczyk A.: The prevalence of benign and malignant neoplasms in acromegalic patients. Endokrynologia Polska 2010; 61(1): 29-34.
22. Renehan A.G., Bhaskar P., Painter J.E., O’Dwyer S.T., Haboubi N., Varma J., Ball S.G., Shalet S.M.: The prevalence and characteristics of colorectal neoplasia in acromegaly. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2000; 85(9): 3417-24.
23. Ruchala M., Stangierska I., Gurgul E., Stangierski A., Fajfer J., Sowinski J.: The effect of octreotide treatment on somatic and psychological symptoms of acromegaly. Neuro Endocrinol. Lett. 2010; 31(2): 265-9.
24. Pantanetti P., Sonino N., Arnaldi G., Boscaro M.: Self image and quality of life in acromegaly. Pituitary 2002; 5: 17-19.
25. Furman K., Ezzat S.: Psychological features of acromegaly. Psychother. Psychosom. 1998; 67: 147-153.
26. Matta M.P., Couture E., Cazals L., Vezzosi D., Bennet A., Caron P.: Impaired quality of life of patients with acromegaly: control of GH/IGF-I excess improves psychological subscale appearance. Eur. J. Endocrinol. 2008; 158: 305-310.
27. Bolanowski M., Bar-Andziak E., Kos-Kudła B. et al.: Konsensus Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego. Przygotowanie analogami somatostatyny do leczenia operacyjnego akromegalii. Endokrynol. Pol. 2007; 58: 350-353.
28. Melmed S., Calao A., Barkan A. et al.: Guidelines for acromegaly management: an update. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2009; 94: 1509-1517.
29. Gustina A., Chanson P., Bronstein M.D. et al.: A Consensus on Criteria for Cure of Acromegaly. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2010; 95: 3141-3148.