Suplementacja witaminą D w okresie zimowym – dla kogo, jakie dawki i jak często? Artykuł przeglądowy

Abstrakt

Źródłem większości naturalnej witaminy D u ludzi jest jej synteza w skórze pod wpływem promieniowania ultrafioletowego. Ze względu na występujący powszechnie na świecie, w tym w Polsce, niedobór witaminy D zaleca się jej doustną suplementację, szczególnie w okresie zimowym. W populacji ogólnej w zapobieganiu niedoborom witaminy D i ich leczeniu stosuje się cholekalcyferol. W zależności od preferencji pacjenta zaleca się dawkowanie codzienne, raz w tygodniu lub dwa razy w miesiącu. Ze względu na utrzymanie lepszego przestrzegania zaleceń coraz częściej preferuje się dawki raz w tygodniu, np. 20 000 j.m. Dostępne dane naukowe wskazują, że korzyści wynikające z profilaktyki i leczenia niedoboru witaminy D odnoszą się przede wszystkim do układu mięśniowo-szkieletowego. Jednak w ostatnich latach ukazały się prace na temat roli witaminy D w chorobach autoimmunizacyjnych, cukrzycy, chorobach układu sercowo-naczyniowego i depresji. Obowiązujące w Polsce wytyczne zalecają m.in. suplementację witaminą D zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, a jeżeli nie jest zapewniona wystarczająca ekspozycja na promieniowanie słoneczne, to także w okresie wiosenno-letnim. Suplementacja witaminą D jest z reguły bezpieczna, choć nie jest jasne, jak wysokie dawki powodują efekty toksyczne. Działania niepożądane mogą wystąpić u dzieci, w chorobach ziarniniakowych, w pierwotnej nadczynności przytarczyc czy idiopatycznej hiperkalcemii dziecięcej. W tych grupach należy ściśle monitorować gospodarkę wapniowo-fosforanową.