Dziesięć powodów, dla których warto stosować fentanyl Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Opublikowane:
lut 6, 2023
Słowa kluczowe:
fentanyl, ból, ból przebijający, system transdermalny, system przezśluzówkowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
U pacjentów z przewlekłymi, nieuleczalnymi chorobami, w tym chorobami nowotworowymi, głównym celem terapii jest dobra kontrola objawów, umożliwiająca im uzyskanie odpowiedniej jakości życia. Jednym z głównych objawów wymagających leczenia jest ból. Występuje on u 15–75% pacjentów onkologicznych, może być spowodowany zarówno samą chorobą, jak i leczeniem przeciwnowotworowym. Zgodnie z wytycznymi WHO (drabina analgetyczna) najczęściej stosowanymi w tej grupie pacjentów lekami są opioidy. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje fentanyl, ze względu na różnorodne drogi podania: parenteralną, transdermalną i przezśluzówkową (dającą możliwość opanowania dolegliwości w bólu przebijającym).
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Jak cytować
Pełka-Zakielarz, J. (2023). Dziesięć powodów, dla których warto stosować fentanyl . Medycyna Faktów , 1-4. Pobrano z https://journalsmededu.pl/index.php/jebm/article/view/2529
Numer
Dział
Artykuły
Copyright © by Medical Education. All rights reserved.
Bibliografia
1. Ciałkowska-Rysz A, Dzierżanowski T. Medycyna paliatywna. Termedia, Poznań 2019.
2. McIntyre IM, Anderson DT. Postmortem fentanyl concentration: a review. J Forensic Res. 2012;
3: 1-10. 3. Bista SR, Haywood A, Hardy J et al. Protein binding of fentanyl and its metabolite nor-fentanyl in human plasma, albumin and α-1 acid glycoprotein. Xenobiotica. 2015; 45: 207-12.
4. Mercadante S, Cuomo A. Breakthrough Cancer Pain: Ten Commandments. Value Health. 2016; 19: 531-6.
5. Zeppetella G, Davies AN. Opioids for the management of breakthrough pain in cancer patients. Cochrane Database Syst Rev. 2013; (10): CD004311.
6. Woroń J. Farmakoterapia u kresu życia. Onkologia po Dyplomie. 2019; 16(4): 17-21.
7. Novotna S, Valentova K, Fricova J et al. A randomized, placebo-controlled study of a new sublingual formulation of fentanyl citrate (fentanyl ethypharm) for breakthrough pain in opioid-treated patients with cancer. Clin Ther. 2014; 36(3): 357-67.
8. Charakterystyka produktu leczniczego dla preparatów Instanyl i PecFent.
9. Davies A. A New Fast-acting Sublingual Fentanyl (Recivit®) for Treating Breakthrough Cancer Pain. Eur Oncol Haematol. 2014; 10(1): 12-6.
10. Charakterystyka produktu leczniczego dla preparatów Vellofent, Effentora, Aurofena.
11. Wordliczek J, Zajączkowska R, Woroń J. Leczenie bólu u chorych na nowotwory. PZWL, Warszawa 2020: 41-2.
12. Davies A. Cancer-related Breakthrough Pain (3rd ed). May 2019 Oxford University.
13. Guitart J, Vargas MI, De Sanctis V et al. Breakthrough pain management with sublingual fentanyl tablets in patients with cancer: age subgroup analysis of a multicenter prospective study. Drugs RD. 2017; 17(3): 419-25
14. Guitart J, Vargas MI, De Sanctis V et al. Effects of age among elderly cancer patients on breakthrough pain management with sublingual fentanyl tablets. Drugs RD. 2019; 19(3): 247-54.
15. England R, Maddocks M, Manderson C et al. How practical are transmucosal fentanyl products for breakthrough cancer pain? Novel use of placebo formulations to survey user opinion. BMJ Support Palliat Care. 2011; 1: 349-51.
16. Janecki M. Zastosowanie podjęzykowych tabletek fentanylu w leczeniu incydentalnego bólu przebijającego u chorej z zaawansowaną chorobą nowotworową – opis przypadku. Medycyna Paliatywna. 2017; 9(2): 110-4.
17. Lennernäs B, Frank-Lissbrant I, Lennernäs H et al. Sublingual administration of fentanyl to cancer patients is an effective treatment for breakthrough pain: results from a randomized phase II study. Palliat Med. 2010; 24: 286-93.
18. Rauck RL, Tark M, Reyes E et al. Efficacy and long-term tolerability of sublingual fentanyl orally disintegrating tablet in the treatment of breakthrough cancer pain. Curr Med Res Opin. 2009; 25: 2877-85.
19. Shimoyama N, Gomyo I, Katakami N et al. Efficacy and safety of sublingual fentanyl orally disintegrating tablet at doses determined by titration for the treatment of breakthrough pain in Japanese cancer patients: a multicenter, randomized, placebo-controlled, double-blind phase III trial. Int J Clin Oncol. 2015; 20: 198-206.
20. Shimoyama N, Gomyo I, Teramoto O et al. Efficacy and safety of sublingual fentanyl orally disintegrating tablet at doses determined from oral morphine rescue doses in the treatment of breakthrough cancer pain. Jpn J Clin Oncol. 2015; 45: 189-96.
21. Zeppetella G, Davies A, Eijgelshoven I et al. A Network Meta Analysis of the Efficacy of Opioid Analgesics for the Management of Breakthrough Cancer Pain Episodes. J Pain Symptom Manage. 2014; 47: 773-85.
22. Defraeye T, Bahrami F, Ding L et al. Predicting Transdermal Fentanyl Delivery Using Mechanistic Simulations for Tailored Therapy. Front Pharmacol. 2020; 11: 585393.
2. McIntyre IM, Anderson DT. Postmortem fentanyl concentration: a review. J Forensic Res. 2012;
3: 1-10. 3. Bista SR, Haywood A, Hardy J et al. Protein binding of fentanyl and its metabolite nor-fentanyl in human plasma, albumin and α-1 acid glycoprotein. Xenobiotica. 2015; 45: 207-12.
4. Mercadante S, Cuomo A. Breakthrough Cancer Pain: Ten Commandments. Value Health. 2016; 19: 531-6.
5. Zeppetella G, Davies AN. Opioids for the management of breakthrough pain in cancer patients. Cochrane Database Syst Rev. 2013; (10): CD004311.
6. Woroń J. Farmakoterapia u kresu życia. Onkologia po Dyplomie. 2019; 16(4): 17-21.
7. Novotna S, Valentova K, Fricova J et al. A randomized, placebo-controlled study of a new sublingual formulation of fentanyl citrate (fentanyl ethypharm) for breakthrough pain in opioid-treated patients with cancer. Clin Ther. 2014; 36(3): 357-67.
8. Charakterystyka produktu leczniczego dla preparatów Instanyl i PecFent.
9. Davies A. A New Fast-acting Sublingual Fentanyl (Recivit®) for Treating Breakthrough Cancer Pain. Eur Oncol Haematol. 2014; 10(1): 12-6.
10. Charakterystyka produktu leczniczego dla preparatów Vellofent, Effentora, Aurofena.
11. Wordliczek J, Zajączkowska R, Woroń J. Leczenie bólu u chorych na nowotwory. PZWL, Warszawa 2020: 41-2.
12. Davies A. Cancer-related Breakthrough Pain (3rd ed). May 2019 Oxford University.
13. Guitart J, Vargas MI, De Sanctis V et al. Breakthrough pain management with sublingual fentanyl tablets in patients with cancer: age subgroup analysis of a multicenter prospective study. Drugs RD. 2017; 17(3): 419-25
14. Guitart J, Vargas MI, De Sanctis V et al. Effects of age among elderly cancer patients on breakthrough pain management with sublingual fentanyl tablets. Drugs RD. 2019; 19(3): 247-54.
15. England R, Maddocks M, Manderson C et al. How practical are transmucosal fentanyl products for breakthrough cancer pain? Novel use of placebo formulations to survey user opinion. BMJ Support Palliat Care. 2011; 1: 349-51.
16. Janecki M. Zastosowanie podjęzykowych tabletek fentanylu w leczeniu incydentalnego bólu przebijającego u chorej z zaawansowaną chorobą nowotworową – opis przypadku. Medycyna Paliatywna. 2017; 9(2): 110-4.
17. Lennernäs B, Frank-Lissbrant I, Lennernäs H et al. Sublingual administration of fentanyl to cancer patients is an effective treatment for breakthrough pain: results from a randomized phase II study. Palliat Med. 2010; 24: 286-93.
18. Rauck RL, Tark M, Reyes E et al. Efficacy and long-term tolerability of sublingual fentanyl orally disintegrating tablet in the treatment of breakthrough cancer pain. Curr Med Res Opin. 2009; 25: 2877-85.
19. Shimoyama N, Gomyo I, Katakami N et al. Efficacy and safety of sublingual fentanyl orally disintegrating tablet at doses determined by titration for the treatment of breakthrough pain in Japanese cancer patients: a multicenter, randomized, placebo-controlled, double-blind phase III trial. Int J Clin Oncol. 2015; 20: 198-206.
20. Shimoyama N, Gomyo I, Teramoto O et al. Efficacy and safety of sublingual fentanyl orally disintegrating tablet at doses determined from oral morphine rescue doses in the treatment of breakthrough cancer pain. Jpn J Clin Oncol. 2015; 45: 189-96.
21. Zeppetella G, Davies A, Eijgelshoven I et al. A Network Meta Analysis of the Efficacy of Opioid Analgesics for the Management of Breakthrough Cancer Pain Episodes. J Pain Symptom Manage. 2014; 47: 773-85.
22. Defraeye T, Bahrami F, Ding L et al. Predicting Transdermal Fentanyl Delivery Using Mechanistic Simulations for Tailored Therapy. Front Pharmacol. 2020; 11: 585393.