Skuteczność i bezpieczeństwo współczesnej terapii nudności i wymiotów powodowanych chemioterapią i radioterapią Artykuł przeglądowy

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Łukasz Hajac
Martyna Hajac
Adam Maciejczyk

Abstrakt

Nudności i wymioty należą do najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych chemioterapii i radioterapii. Skuteczne zapobieganie im i ich terapia stanowi kluczowy element poprawy jakości życia chorych leczonych onkologicznie. Nudności i wymioty dzielimy na wczesne, późne oraz wyprzedzające. Zarówno mechanizm ich powstawania, jak i metody terapii są różne. W leczeniu zastosowanie mają głównie: antagoniści 5-HT3, glikokortykosteroidy i antagoniści NK1. Ważną grupę stanowią także neuroleptyki, będące m.in. lekami z wyboru w przypadku wymiotów antycypacyjnych. Współczesna terapia przeciwwymiotna jest w większości przypadków bezpieczna i skuteczna. Należy jednak pamiętać, że – jak wiele innych terapii – i ta niesie za sobą istotne ryzyko toksyczności, które może być poważne oraz trudne do opanowania, szczególnie w przypadku preparatów o wydłużonym działaniu. Do najczęstszych działań niepożądanych należą: bóle głowy, zaparcia oraz sedacja. Mogą jednak wystąpić poważniejsze symptomy, takie jak niedrożność przewodu pokarmowego czy zespół serotoninowy. Stosowanie części leków wiąże się także z ryzykiem interakcji, mogą one powodować toksyczność związaną ze zmianą farmakodynamiki innych leków stosowanych równolegle. U osób starszych, obciążonych kardiologicznie, zagrożonych niedrożnością lub wyniszczonych należy je więc stosować ze szczególną ostrożnością.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Jak cytować
Hajac, Łukasz, Hajac, M., & Maciejczyk , A. (2021). Skuteczność i bezpieczeństwo współczesnej terapii nudności i wymiotów powodowanych chemioterapią i radioterapią . Medycyna Faktów , 14(1(50), 11-15. https://doi.org/10.24292/01.MF.0121.B
Dział
Artykuły

Bibliografia

1. Leppert W, Woroń J. Nudności i wymioty u chorych na nowotwory – zalecenia postępowania terapeutycznego. Med Paliatywna w Prakt. 2016; 10(3): 98-111.
2. Shankar A, Roy S, Malik A et al. Prevention of Chemotherapy-Induced Nausea and Vomiting in Cancer Patients. Asian Pac J Cancer Prev. 2015; 16(15): 6207-13. https://doi.org/10.7314/apjcp.2015.16.15.6207.
3. Navari RM, Aapro M. Antiemetic Prophylaxis for Chemotherapy-Induced Nausea and Vomiting. N Engl J Med. 2016; 374(14): 1356-67. https://doi.org/10.1056/NEJMra1515442.
4. Antiemetic Subcommittee of the Multinational Association of Supportive Care in Cancer (MASCC). Prevention of chemotherapy- and radiotherapy- induced emesis: results of Perugia Consensus Conference. Ann Oncol. 1998; 9: 811-9. https://doi.org/10.1093/annonc/mdj078.
5. Roila F, Herrstedt J, Aapro M et al. Guideline update for MASCC and ESMO in the prevention of chemotherapy and radiotherapy-induced nausea and vomiting: results of the Perugia consensus conference. Ann Oncol Off J Eur Soc Med Oncol. 2010; 21(suppl 5): v232-43. https://doi.org/10.1093/annonc/mdq194.
6. Roila F, Molassiotis A, Herrstedt J et al. 2016 MASCC and ESMO guideline update for the prevention of chemotherapy and radiotherapy-induced nausea and vomiting and of nausea and vomiting in advanced cancer patients. Ann Oncol. 2016; 27(suppl 5): v119-33. https://doi.org/10.1093/annonc/mdw270.
7. Kawecki A, Krzakowski M. Chemotherapy- and radiotherapy-induced nausea and vomiting. Oncol Clin Pract. 2018; 14(2): 53-61. https://doi.org/10.5603/OCP.2018.0010.
8. Basch E, Prestrud AA, Hesketh PJ et al. Antiemetics: American Society of Clinical Oncology clinical practice guideline update. J Clin Oncol Off J Am Soc Clin Oncol. 2011; 29(31): 4189-98. https://doi.org/10.1200/JCO.2010.34.4614.
9. Freites-Martinez A, Santana N, Arias-Santiago S et al. Using the Common Terminology Criteria for Adverse Events (CTCAE – Version 5.0) to Evaluate the Severity of Adverse Events of Anticancer Therapies. Actas Dermosifiliogr. 2021; 112(1): 90-2. https://doi.org/10.1016/j.ad.2019.05.009.
10. Grunberg SM, Warr D, Gralla RJ et al. Evaluation of new antiemetic agents and definition of antineoplastic agent emetogenicity – state of the art. Support Care Cancer. 2011; 19(1): 43-7. https://doi.org/10.1007/s00520-010-1003-x.
11. Dupuis LL, Robinson PD, Boodhan S et al. Guideline for the prevention and treatment of anticipatory nausea and vomiting due to chemotherapy in pediatric cancer patients. Pediatr Blood Cancer. 2014; 61(8): 1506-12. https://doi.org/10.1002/pbc.25063.
12. Ripamonti C, Bruera E. Palliative management of malignant bowel obstruction. Int J Gynecol Cancer. 2002; 12(2): 135-43.
13.Navari RM. Palonosetron: a second generation 5-hydroxytryptamine 3 receptor antagonist. Expert Opin Drug Metab Toxicol. 2009; 5(12): 1577-86. https://doi.org/10.1517/17425250903407289.
14. Hesketh PJ, Rossi G, Rizzi G et al. Efficacy and safety of NEPA, an oral combination of netupitant and palonosetron, for prevention of chemotherapy- induced nausea and vomiting following highly emetogenic chemotherapy: a randomized dose-ranging pivotal study. Ann Oncol Off J Eur Soc Med Oncol. 2014; 25(7): 1340-6. https://doi.org/10.1093/annonc/mdu110.