Leki mukoaktywne
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Produkcja śluzu stanowi pierwszą linię obrony przeciwko inhalowanym szkodliwym czynnikom, uszkadzającym nabłonek dróg oddechowych. Proces, w którym wydzielina dróg oddechowych wraz z uwięzionymi w niej bakteriami, wirusami i innymi cząstkami zostaje usunięta z dróg oddechowych, nazywany jest oczyszczaniem śluzowo-rzęskowym. O jego efektywności decyduje prawidłowa praca rzęsek oraz właściwości fizykochemiczne śluzu, a zwłaszcza jego dwie cechy: lepkość i elastyczność. W normalnych warunkach wydzielina drzewa oskrzelowego chroni dolne drogi oddechowe przed inhalowanymi czynnikami drażniącymi. Z drugiej strony, nadmierna jej produkcja będąca charakterystyczną cechą chorób układu oddechowego, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma czy mukowiscydoza, sprzyja występowaniu powikłań. Hipersekrecja śluzu, z towarzyszącą zmianą jego właściwości, może powodować osłabienie oczyszczania śluzowo-rzęskowego oraz sprzyja zaleganiu wydzieliny w górnych i dolnych drogach oddechowych. Leki mukoaktywne, pobudzające proces oczyszczania dróg oddechowych, stanowią w tych przypadkach jedną z opcji terapeutycznych. Gdy weźmie się pod uwagę przypuszczalny mechanizm działania, substancje te klasyfikowane są do czterech głównych grup jako: leki wykrztuśne (wyzwalające kaszel), mukolityczne (zmniejszające lepkość śluzu), mukokinetyczne (nasilające ruch rzęsek) oraz mukoregulujące (mające wpływ na hipersekrecję śluzu). Interesujący jest fakt, że wiele z nich, poza wpływem na śluz i oczyszczanie śluzowo-rzęskowe, cechuje się również innymi korzystnymi efektami działania. Jako przykład można podać erdosteinę, której właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne oraz mukolityczne wykazano w badaniach eksperymentalnych oraz klinicznych. Mimo że ponad 50 substancji wykazuje potencjalnie korzystny wpływ na wydzielinę dróg oddechowych, mechanizm działania wielu z nich jest niezupełnie scharakteryzowany lub zupełnie nieznany. Dostępne obecnie dane nie potwierdzają jednoznacznie korzyści wynikających ze stosowania leków mukoaktywnych, dlatego konieczne jest prowadzenie dalszych badań nad oceną ich skuteczności działania.
Pobrania
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Copyright: © Medical Education sp. z o.o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Address reprint requests to: Medical Education, Marcin Kuźma (marcin.kuzma@mededu.pl)
Bibliografia
2. Rogers D.F.: Mucoactive agents for airway mucus hypersecretory diseases. Respir. Care 2007, 52: 1176.
3. Rogers D.F.: Airway mucus hypersecretion in asthma: an undervalued pathology? Curr. Opin. Pharmacol. 2004, 4: 241.
4. Rogers D.F.: The role of airway secretions in COPD: patophysiology, epidemiology, and pharmacotherapeutic options. COPD 2005, 2: 341.
5. Wiessmann K.J., Niemeyer K.: Clinical results in the treatment of chronic obstructive bronchitis with ambroxol in comparison with bromhexine. Arzneimittelforschung 1978, 28: 918.
6. Melerba M., Ragnoli B.: Ambroxol in the 21st century: pharmacological and clinical update. Expert Opin. Drug Metab. Toxicol. 2008, 4: 1119.
7. Pressler T.: Review of recombinant human deoxyribonuclease (rhDNase) in the management of patients with cystic fibrosis. Biologics 2008, 2: 611.
8. Ruri R.: The use of human deoxyribonuclease (rhDNase) in the management of cystic fibrosis. BioDrugs 2005, 19: 135.
9. Dekhuijzen P.N., van Beurden W.N.: The role of N-acetylcysteine in the management of COPD. Int. J. Chron. Obstruct. Pulmon. Dis. 2006, 1: 99.
10. Sadowska A.M., Verbraecken J., Darquennes K., De Backer W.A.: Role of N-acetylcysteine in the management of COPD. Int. J. Chron. Obstruct. Pulmon. Dis. 2006, 1: 425.
11. Rozpoznawanie i leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Wytyczne Światowej Inicjatywy Zwalczania Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc (GOLD 2006).
12. Kasielski M., Nowak D.: Long-term administration of N-acetylcysteine decreases hydrogen peroxide exhalation in subjects with chronic obstructive pulmonary disease. Respir. Med. 2001, 95: 448.
13. Pela R., Calcagni A.M., Subiaco S., Isidori P., Tubaldi A., Sanguinetti C.M.: N-acetylcysteine reduces the exacerbation rate in the patients with moderate to severe COPD. Respiration 1999, 66: 495.
14. Sutherland E.R., Crapo J.D., Bowler R.P.: N-acetylcysteine and exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease. COPD 2006, 3: 195.
15. Decramer M., Rutten-van Mölken M., Dekhuijzen P.N., Troosters T., van Herwaarden C., Pellegrino R., van Schayck C.P., Olivieri D., Del Donno M., De Backer W., Lankhorst I., Ardia A.: Effects of N-acetylcysteine on outcomes in chronic obstructive pulmonary disease (Bronchitis Randomized on NAC Cost-Utility Study, BRONCUS): a randomised placebo-controlled trial. Lancet 2005, 365: 552.
16. Hooper C., Calvert J.: The role for S-carboxymethylcysteine (carbocisteine) in the management of chronic obstructive pulmonary disease. Int. J. Chron. Obstruct. Pulmon. Dis. 2008, 3: 659.
17. Moretti M.: Pharmacology and clinical efficacy of erdosteine in chronic obstructive pulmonary disease. Expert Rev. Resp. Med. 2007, 1: 307.
18. Dal Sasso M., Sala M.T., Gianelle V.: Effects of erdosteine and its metabolites on bacterial adhesiveness. Arzneimittelforschung 1999, 49: 344.
19. Marchioni C.F., Polu J.M., Taytard A., Hanard T., Noseda G., Mancini C.: Evaluation of efficacy and safety of erdosteine in patients affected by chronic bronchitis during an infective exacerbation phase and receiving amoxycillin as basic treatment (ECOBES, European Chronic Obstructive Bronchitis Erdosteine Study). Int. J. Clin. Pharmacol. Ther. 1995, 33: 612.
20. Ricevuti G., Mazzone A., Uccelli E., Gazzani G., Fregnan G.B.: Influence of erdosteine, a mucolytic agent, on amoxycillin penetration into sputum in patients with an infective exacerbation of chronic bronchitis. Thorax 1988, 43: 585.
21. Braga P.C., Dal Sasso M., Zuccotti T.: Assessment of the antioxidant activity of the SH metabolite I of erdosteine on human neutrophil oxidative bursts. Arzneimittelforschung 2000, 50: 739.
22. Braga P.C., Dal Sasso M., Culici M., Verducci P., Lo Verso R., Marabini L.: Effect of metabolite I of erdosteine on the release of human neutrophil elastase. Pharmacology 2006, 77: 150.
23. Braga P.C., Dal Sasso M., Zuccotti T.: Assessment of the antioxidant activity of the SH metabolite I of erdosteine on human neutrophil oxidative bursts. Arzneimittelforschung 2000, 50: 739.
24. Dal Sasso M., Bovio C., Culici M., Fonti E., Braga P.C.: The SH-metabolite I of erdosteine, a mucolytic drug, enhances the inhibitory effect of salbutamol on the respiratory burst of neutrophils. Drugs Exp. Clin. Res. 2002, 28: 147.
25. Moretti M., Bottrighi P., Dallari R. et al.: The effect of long-term treatment with erdosteine on chronic obstructive pulmonary disease: the EQUALIFE Study. Drugs Exp. Clin. Res. 2004, 30: 143.
26. Marchioni C.F., Polu J.M., Taytard A., Hanard T., Noseda G., Mancini C.: Evaluation of efficacy and safety of erdosteine in patients affected by chronic bronchitis during an infective exacerbation phase and receiving amoxycillin as basic treatment (ECOBES, European Chronic Obstructive Bronchitis Erdosteine Study). Intern. J. Clin. Pharmacol. Ther. 1995, 33: 612.
27. Poole P.J., Black P.N.: Mucolytic agents for chronic bronchitis or obstructive pulmonary disease. Cochrane Database of Systematic Reviews 2006, 3: CD001287.
28. Grandjean E.M. et al.: Efficacy of oral long term N-acetylcysteine in chronic bronchopulmonary disease: a metaanalysis of published double-blind, placebo-controlled clinical trials. Respir. Therap. 2000, 22: 209.