Diagnozowanie i leczenie alergicznego nieżytu nosa i astmy w POZ Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Opublikowane:
cze 14, 2024
Słowa kluczowe:
alergiczny nieżyt nosa, astma, POZ, opieka koordynowana, spirometria, glikokortykosteroidy donosowe, leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy wziewne
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
W pracy przedstawiono podstawowe zasady opieki koordynowanej realizowanej w POZ w obszarze pulmonologii i alergologii. Omówiono aktualne zasady diagnozowania alergicznego nieżytu nosa i astmy dostępne dla lekarzy POZ. Przypomniano podstawowe zasady terapii alergicznego nieżytu nosa. Pokazano także zalecane podstawowe schematy terapeutyczne astmy w oparciu o dokument GINA 2024. Zwrócono uwagę na najważniejsze grupy leków stosowanych w terapii alergicznego nieżytu nosa (glikokortykosteroidy donosowe, leki przeciwhistaminowe) oraz astmy (glikokortykosteroidy wziewne, długo działające β2-mimetyki, krótko działające β2-mimetyki).
Pobrania
Dane pobrania nie są jeszcze dostepne
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Jak cytować
Emeryk, A., Chról, M., & Emeryk-Maksymiuk, J. (2024). Diagnozowanie i leczenie alergicznego nieżytu nosa i astmy w POZ. Alergoprofil, 20(2), 8-16. https://doi.org/10.24292/01.AP.202140624
Numer
Dział
Artykuł
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Copyright: © Medical Education sp. z o.o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Address reprint requests to: Medical Education, Marcin Kuźma (marcin.kuzma@mededu.pl)
Bibliografia
1. Samoliński B, Raciborski F, Lipiec A et al. Epidemiologia chorób alergicznych w Polsce (ECAP). Alerg Pol. 2014; 1: 10-18.
2. Jasnowska-Małecka J, Wardaszka N. Characteristics of costs generated by allergic diseases. Research Papers Wrocław University of Economics. 2018; 542: 46-57.
3. Nizio-Mąsior J. Alergiczny nieżyt nosa i astma oskrzelowa: skala problemu, koszty, możliwości leczenia przyczynowego. Alergia. 2014; 3: 57-8.
4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15.09.2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Dz.U.2022 poz.1965.
5. Zarządzenie Nr 124/2022/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 29.09.2022 r. zmieniające zarządzenie w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju POZ.
6. Bousquet J, van Cauwenberge P, Khaltaev N et al. Allergic rhinitis and its impact on asthma. J Allergy Clin Immunol. 2001; 108 (suppl.): 147-334.
7. Wallace DV, Dykiewicz MS, Bernstein DI et al. The diagnosis and management of rhinitis: an updated practical parameter. J Allergy Clin Immunol. 2008; 122: S1-S84.
8. Bousquet PJ, Combescure C, Neukirch F et al. Visual analog scales can assess the severity of rhinitis graded according to ARIA guidelines. Allergy. 2007; 62: 367-72.
9. Emeryk A, Rapiejko P. Choroby alergiczne dróg oddechowych. W: Emeryk A (red.) Choroby alergiczne w praktyce lekarza rodzinnego. Termedia 2016: 27-70.
10. Arcimowicz M. Donosowe glikokortykosteroidy w leczeniu alergicznego nieżytu nosa. Alergia Astma Immunologia. 2016; 21: 33-6.
11. Bousquet J, Khaltaev N, Cruz AA et al. Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) 2008 Update (in collaboration with the World Health Organization, GA2LEN and AllerGen). Allergy. 2008; 63(suppl. 86): 8-160.
12. Cingi C, Gevaert P, Mösges R et al. Multi-morbidities of allergic rhinitis in adults: European Academy of Allergy and Clinical Immunology Task Force Report. Clin Transl Allergy. 2017; 7: 17.
13. Samoliński B, Arcimowicz M, Jurkiewicz D et al. Polskie Standardy Leczenia Nieżytów Nosa – PoSLeNN. Alergol. Pol. 2013; nr specjalny S1: 17-167.
14. Chitsuthipakorn W, Hoang MP, Kanjanawasee D et al. Combined medical therapy in the treatment of allergic rhinitis: Systematic review and meta-analyses. Int Forum Allergy Rhinol. 2022; 12: 1480-502.
15. Arcimowicz M. Alergiczny nieżyt nosa – skuteczne leczenie według najnowszych zaleceń. Otolaryngolog Pol. 2022; 76: 45-59.
16. Meltzer EO. Pharmacotherapeutic strategies for allergic rhinitis: matching treatment to symptoms, disease progression, and associated conditions. Allergy Asthma Proc. 2013; 34: 301-11.
17. Bousquet J, Schünemann HJ, Hellings PW et al. MACVIA clinical decision algorithm in adolescents and adults with allergic rhinitis. J Allergy Clin Immunol. 2016; 138: 367-74.
18. Hellings PW, Scadding G, Bachert C et al. EUFOREA treatment algorithm for allergic rhinitis. Rhinology. 2020; 58: 618-22.
19. Kuna P, Zuberbier T. Bilastine in allergic rhinoconjunctivitis and urticaria. Allergy. 2010; 65(Suppl. 93): 1-13.
20. Schafer T, Schnoor M, Wageman M et al. Therapeutic Index (TIX) for intranasal corticosteroids in the treatment of allergic rhinitis. Rhinology. 2011; 49: 272-80.
21. Juel-Berg N, Darling P, Bolvig J et al. Intranasal corticosteroids compared with oral antihistamines in allergic rhinitis: A systematic review and meta-analysis. Am J Rhinol Allergy. 2017; 31(1): 19-28.
22. Wise SK, Lin SY, Toskala E et al. International Consensus Statement on Allergy and Rhinology: Allergic Rhinitis. Int Forum Allergy Rhinol. 2018; 8: 108-352.
23. Rollema C, van Roon EN, van Boven JFM et al. Pharmacology, particle deposition and drug administration techniques of intranasal corticosteroids for treating allergic rhinitis. Clin Exp Allergy. 2022; 52: 1247-63.
24. Kupczyk M, Mastalerz-Migas A, Jahnz-Różyk K et al. Wytyczne konsultanta krajowego alergologii, konsultanta krajowego medycyny rodzinnej oraz prezydenta Polskiego Towarzystwa Alergologicznego dotyczące diagnostyki i leczenia astmy u dorosłych w POZ, z uwzględnieniem opieki koordynowanej z dnia 16 lutego 2024. (nfz.gov.pl) .
25. Global Initiative for Asthma. Global Strategy for Asthma Management and Prevention, 2024. Updated May 2024. Available from: ginasthma.org.
26. Pawliczak R, Emeryk A, Kupczyk M et al. Standardy rozpoznawania i leczenia astmy Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc i Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej (STAN3T). Alerg Pol. 2023; 10: 1-14.
27. Thamrin C, Robinson PD, Farah CS. Technical standards for respiratory oscillometry and bronchodilator response cut-offs. Eur Respir J. 2022; 59: 2102663.
28. Liczy się każdy oddech - informacje.
29. Global Initiative for Asthma. Global Strategy for Asthma Management and Prevention, 2023. Updated July 2023. Available from: ginasthma.org.
30. Emeryk A, Pirożyński M, Mazurek H et al. Polski Przewodnik Inhalacyjny. Wydanie II. Via-Medica, Gdańsk 2021: 1-34.
31. Usmani OS. Choosing the right inhaler for your asthma or COPD patient. Ther Clin Risk Manag. 2019; 15: 461-72.
32. Emeryk A, Pirożyński M, Emeryk-Maksymiuk J. Dry powder inhalers – between the doctor and the patient. Adv Respir Med. 2018; 86: 44-52.
2. Jasnowska-Małecka J, Wardaszka N. Characteristics of costs generated by allergic diseases. Research Papers Wrocław University of Economics. 2018; 542: 46-57.
3. Nizio-Mąsior J. Alergiczny nieżyt nosa i astma oskrzelowa: skala problemu, koszty, możliwości leczenia przyczynowego. Alergia. 2014; 3: 57-8.
4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15.09.2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Dz.U.2022 poz.1965.
5. Zarządzenie Nr 124/2022/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 29.09.2022 r. zmieniające zarządzenie w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju POZ.
6. Bousquet J, van Cauwenberge P, Khaltaev N et al. Allergic rhinitis and its impact on asthma. J Allergy Clin Immunol. 2001; 108 (suppl.): 147-334.
7. Wallace DV, Dykiewicz MS, Bernstein DI et al. The diagnosis and management of rhinitis: an updated practical parameter. J Allergy Clin Immunol. 2008; 122: S1-S84.
8. Bousquet PJ, Combescure C, Neukirch F et al. Visual analog scales can assess the severity of rhinitis graded according to ARIA guidelines. Allergy. 2007; 62: 367-72.
9. Emeryk A, Rapiejko P. Choroby alergiczne dróg oddechowych. W: Emeryk A (red.) Choroby alergiczne w praktyce lekarza rodzinnego. Termedia 2016: 27-70.
10. Arcimowicz M. Donosowe glikokortykosteroidy w leczeniu alergicznego nieżytu nosa. Alergia Astma Immunologia. 2016; 21: 33-6.
11. Bousquet J, Khaltaev N, Cruz AA et al. Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) 2008 Update (in collaboration with the World Health Organization, GA2LEN and AllerGen). Allergy. 2008; 63(suppl. 86): 8-160.
12. Cingi C, Gevaert P, Mösges R et al. Multi-morbidities of allergic rhinitis in adults: European Academy of Allergy and Clinical Immunology Task Force Report. Clin Transl Allergy. 2017; 7: 17.
13. Samoliński B, Arcimowicz M, Jurkiewicz D et al. Polskie Standardy Leczenia Nieżytów Nosa – PoSLeNN. Alergol. Pol. 2013; nr specjalny S1: 17-167.
14. Chitsuthipakorn W, Hoang MP, Kanjanawasee D et al. Combined medical therapy in the treatment of allergic rhinitis: Systematic review and meta-analyses. Int Forum Allergy Rhinol. 2022; 12: 1480-502.
15. Arcimowicz M. Alergiczny nieżyt nosa – skuteczne leczenie według najnowszych zaleceń. Otolaryngolog Pol. 2022; 76: 45-59.
16. Meltzer EO. Pharmacotherapeutic strategies for allergic rhinitis: matching treatment to symptoms, disease progression, and associated conditions. Allergy Asthma Proc. 2013; 34: 301-11.
17. Bousquet J, Schünemann HJ, Hellings PW et al. MACVIA clinical decision algorithm in adolescents and adults with allergic rhinitis. J Allergy Clin Immunol. 2016; 138: 367-74.
18. Hellings PW, Scadding G, Bachert C et al. EUFOREA treatment algorithm for allergic rhinitis. Rhinology. 2020; 58: 618-22.
19. Kuna P, Zuberbier T. Bilastine in allergic rhinoconjunctivitis and urticaria. Allergy. 2010; 65(Suppl. 93): 1-13.
20. Schafer T, Schnoor M, Wageman M et al. Therapeutic Index (TIX) for intranasal corticosteroids in the treatment of allergic rhinitis. Rhinology. 2011; 49: 272-80.
21. Juel-Berg N, Darling P, Bolvig J et al. Intranasal corticosteroids compared with oral antihistamines in allergic rhinitis: A systematic review and meta-analysis. Am J Rhinol Allergy. 2017; 31(1): 19-28.
22. Wise SK, Lin SY, Toskala E et al. International Consensus Statement on Allergy and Rhinology: Allergic Rhinitis. Int Forum Allergy Rhinol. 2018; 8: 108-352.
23. Rollema C, van Roon EN, van Boven JFM et al. Pharmacology, particle deposition and drug administration techniques of intranasal corticosteroids for treating allergic rhinitis. Clin Exp Allergy. 2022; 52: 1247-63.
24. Kupczyk M, Mastalerz-Migas A, Jahnz-Różyk K et al. Wytyczne konsultanta krajowego alergologii, konsultanta krajowego medycyny rodzinnej oraz prezydenta Polskiego Towarzystwa Alergologicznego dotyczące diagnostyki i leczenia astmy u dorosłych w POZ, z uwzględnieniem opieki koordynowanej z dnia 16 lutego 2024. (nfz.gov.pl) .
25. Global Initiative for Asthma. Global Strategy for Asthma Management and Prevention, 2024. Updated May 2024. Available from: ginasthma.org.
26. Pawliczak R, Emeryk A, Kupczyk M et al. Standardy rozpoznawania i leczenia astmy Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc i Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej (STAN3T). Alerg Pol. 2023; 10: 1-14.
27. Thamrin C, Robinson PD, Farah CS. Technical standards for respiratory oscillometry and bronchodilator response cut-offs. Eur Respir J. 2022; 59: 2102663.
28. Liczy się każdy oddech - informacje.
29. Global Initiative for Asthma. Global Strategy for Asthma Management and Prevention, 2023. Updated July 2023. Available from: ginasthma.org.
30. Emeryk A, Pirożyński M, Mazurek H et al. Polski Przewodnik Inhalacyjny. Wydanie II. Via-Medica, Gdańsk 2021: 1-34.
31. Usmani OS. Choosing the right inhaler for your asthma or COPD patient. Ther Clin Risk Manag. 2019; 15: 461-72.
32. Emeryk A, Pirożyński M, Emeryk-Maksymiuk J. Dry powder inhalers – between the doctor and the patient. Adv Respir Med. 2018; 86: 44-52.