Leczenie pogranicznych zaburzeń osobowości. Część II: psychoterapia Artykuł przeglądowy

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Tytus Koweszko
Anna Mosiołek

Abstrakt

W ostatniej dekadzie w piśmiennictwie nt. leczenia zaburzeń pogranicznych szczególną skuteczność przypisuje się dwóm podejściom terapeutycznym: psychodynamicznemu i poznawczo- behawioralnemu. Metaanalizy Leichsenringa i Leibinga wskazują, że oba nurty terapeutyczne dają wyraźne efekty i poprawę funkcjonowania, jak również pozwalają na zmiany wzorców zachowań u osób z osobowością pograniczną. Należy jednak pamiętać, że techniki w nurcie psychodynamicznym niosą za sobą pewne zagrożenia dla niespójnych pacjentów pogranicznych. Eklektyczne podejście, w którym stosowane są różne techniki na różnych etapach leczenia, może przynieść maksymalne korzyści pacjentom, jak również ułatwiać pracę terapeutów. W przypadku osobowości pogranicznej również komfort pracy terapeuty jest niezwykle istotny, ponieważ silne reakcje przeciwprzeniesieniowe mogą spowodować szkody, zarówno dla leczonego, jak i leczącego.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Dział
Artykuły

Bibliografia

1. Million T, Davis R, Million C, Escovar L, Meagher S. Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie. Instytut Psychologii Zdrowia: Polskie Towarzystwo Psychologiczne; Warszawa 2005: 601-605.
2. Aleksandrowicz J. Nerwice: psychopatologia i psychoterapia. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich; Warszawa 1988: 122-123.
3. Levy KN. Psychotherapies and lasting change. American Journal of Psychiatry 2008; 165: 556-559.
4. Clarkin JF, Levy KN. Psychotherapy for patients with borderline personality disorder: focusing on the mechanisms of change. Journal of Clinical Psychology 2006; 62 (4): 405-410.
5. Preston J. Zintegrowana terapia krótkoterminowa. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; Gdańsk 2005: 247.
6. Goldstein EG. Zaburzenia z pogranicza. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; Gdańsk 2003: 120.
7. Mander G. Psychodynamiczna terapia krótkoterminowa. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; Gdańsk 2006: 19-22.
8. Bateman A, Fonagy P. Mentalization based treatment for borderline personality disorder. World Psychiatry 2010; 9: 11-15.
9. Levy KN, Wasserman RH, Scott LN, Yeomans FE. Empirical evidence for Transference-Focused Psychotherapy and Other Psychodynamic Psychotherapy for Borderline personality disorder. W: Levy RA, Ablon JS (red). Handbook of Evidence-Based Psychodynamic Psychotherapy. Current Clinical Psychiatry, cz. 1, Humana; Nowy Jork 2009: 93-119.
10. Levy KN, Yeomans FE, Denning F, Fertuck EA. Commentary: UL National Institute for Clinical Excellence guidelines for the treatment of borderline personality disorder. Personality and Mental Health 2010; 4: 54-58.
11. Goldstain EG. Zaburzenia z pogranicza. GWP; Gdańsk 2003.
12. Górska D. Uwarunkowania dysregulacji emocjonalnej u pacjentów z zaburzeniami osobowości pogranicznej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2006.
13. Kernberg OF, Selzer MA, Koenigsberg HA, Carr AC, Appelbaum AH. Psychodynamic Psychotherapy of Borderline Patients. Basic Books; New York 1989.
14. Clarkin JF, Foelsch PA, Levy KN, Hull JW, Delaney JC, Kernberg OF. The development of a psychodynamic treatment for patients with borderline personality disorder: a preliminary study of behavioral change. Journal of Personality Disorders 2001; 15 (6), 487-495.
15. Clarkin JF, Levy KN, Shiavi JM. Transference focused psychotherapy: development of a psychodynamic treatment for severe personality disorders. Clinical Neuroscience Reasearch. Elsevier B.V. 2005 (www.elsevier.com/locate/clires).
16. Lynch TR, Chapman AL, Rosenthal MZ, Kuo JR, Linehan MM. Mechanisms of change in dialectical behavior therapy: Theoretical and empirical observations. Journal of Clinical Psychology 2006; 62(4): 459-480.
17. Linehan MM, Dimeff LA, Reynolds SK, Comtois KA, Welch SS, Heagerty P, Kivlahan DR. Dialectical behavior therapy versus comprehensive validation therapy plus 12-step for the treatment of opioid dependent women meeting criteria for borderline personality disorder. Drug Alcohol Depend 2002; 67(1): 13-26.
18. Linehan MM, Comtois KA, Murray AM, Brown MZ, Gallop RJ, Heard HL, Korslund KE, Tutek DA, Reynolds SK, Lindenboim N. Two-year randomized controlled trial and follow-up of dialectical behavior therapy vs. therapy by experts for suicidal behaviors and borderline personality disorder. Arch Gen Psychiatry 2006; 63(7): 757-766.
19. Madej A. Techniki i metody poznawczo-behawioralne w terapii schematu zaburzeń osobowości. Psychoterapia 2010; 4(152): 53-66.
20. Giesen-Bloo J, van Dyck R, Spinhoven P, van Tilburg W, Dirksen C, van Asselt. Outpatient psychotherapy for borderline personality disorder: psychotherapy. Archives of General Psychiatry 63; 649-658.
21. Clarkin JF, Levy KN, Lenzenweger MF, Kernberg OF. A multiwave RCT Evaluating three treatments for borderline personality disorder. American Journal Psychiatry 2007; 164: 922-928.
22. Koenigsberg HW, Kernberg OF, Haas G, Lotterman A, Rockland L, Selzer M. Development of a scale for measuring techniques in the psychotherapy of borderline patients. J Nerv Ment Dis 1985; 173(7): 424-431.
23. Kernberg OF, Michels R. Borderline Personality Disorder. American Journal of Psychiatry 2009; 166: 505-508.