Uzależnieni od alkoholu sprawcy przemocy domowej Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Opublikowane:
mar 31, 2015
Słowa kluczowe:
przemoc domowa, uzależnienie od alkoholu, agresja
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Celem pracy było przedstawienie zjawiska przemocy domowej z perspektywy sprawcy uzależnionego od alkoholu. Wysoka częstość przemocy w środowiskach rodzinnych skłania do wielopłaszczyznowej analizy czynników, które predysponują sprawcę do ujawniania tego typu zachowań. W pracy zwrócono uwagę na możliwe uwarunkowania biologiczne, w tym wpływ alkoholu na zachowanie, zaburzenia przekaźnictwa w ośrodkowym układzie nerwowym, dysfunkcje strukturalne czy współistniejące zaburzenia psychiczne. Podjęto próbę wyjaśnienia przyczyn przemocy domowej z perspektywy dynamicznych zmian, którym podlegają rodziny obciążone uzależnieniem od alkoholu, a także wskazano na rolę czynników środowiskowych. Uzależnienie od alkoholu sprawcy okazuje się jednym z kluczowych elementów doprowadzających do przemocy domowej.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Numer
Dział
Artykuły
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Copyright: © Medical Education sp. z o.o. License allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Address reprint requests to: Medical Education, Marcin Kuźma (marcin.kuzma@mededu.pl)
Bibliografia
1. Krahe B. Agresja. Gdańskie Wyd. Psychologiczne, Gdańsk 2005; wyd. I: 141-172.
2. Badur-Madej W, Dobrzyńska-Mesterhazy A. Przemoc w rodzinie. Interwencja kryzysowa i psychoterapia. Wyd. UJ, Kraków 2000; wyd. I: 11-16, 112-116.
3. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011–2015. PARPA, Warszawa 2011; wyd. I: 27-30.
4. Mende W. Biuro Prewencji Ruchu Drogowego KGP. Informacja dotycząca realizacji przez jednostki organizacyjne Policji w I półroczu 2014 r. procedury „Niebieskie Karty” oraz inicjatyw podejmowanych w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
5. Pilszyk A. Obraz psychopatologiczny sprawcy przemocy w rodzinie. Psychiatr Pol 2007; XLI(6): 827-836.
6. Stuart GL, O’Farell TJ, Temple JR. Review of the association between treatment for substance misuse and reductions in intimate partner violence. Subst Use Misuse 2009; 44(9-10): 1298-1317.
7. Hotaling GT, Sugarman DB. An Analysis of Risk Markers in Husband to Wife Violence: The Current State of Knowledge. Violence Vict 1986; 1(2): 101-124.
8. Holtzworth-Munroe A, Stuart GL. Typologies of male batterers: three subtypes and the differences among them. Psychol Bull 1994; 116(3): 476-497.
9. Duke AA, Giancola PR, Morris DH et al. Alcohol dose and aggression: another reason why drinking more is a bad idea. J Stud Alcohol 2011; 72(1): 34-43.
10. Taylor SP, Gammon CB. Effects of type and dose of alcohol on human physical aggression. J Pers Soc Psychol 1975; 32(1): 169-175.
11. Wells S, Mihic L, Tremblay PF et al. Where, with whom, and how much alcohol is consumed on drinking events involving aggression? Event-level associations in a Canadian national survey of university students. Alcohol Clin Exp Res 2008; 32(3): 522-533.
12. Chermack ST, Giancola PR. The relation between alcohol and aggression: An integrated biopsychosocial conceptualization. Clin Psychol Rev 1997; 17(6): 621-649.
13. Kosińska-Dec K, Jelonkiewicz I. Picie alkoholu a agresja interpersonalna wśród młodych dorosłych. Alkohol Narkom 2000; 13(2): 223-233.
14. Gustafson R. What do experimental paradigms tell us about alcohol-related aggressive responding? J Stud Alcohol 1993; 54(11): 20-29.
15. Kelly TH, Cherek DR. The effects of alcohol on free-operant aggressive behaviour. J Stud Alcohol 1993; 54(11): 40-52.
16. Kałwa A. Impulsywność a podejmowanie decyzji u osób uzależnionych od alkoholu. Psychiatr Pol 2013; XLVII(2): 325-334.
17. Fulwiler C, Eckstine J, Kalsy S. Impulsive-aggressive traits, serotonin function, and alcohol-enhanced aggression. J Clin Pharmacol 2005; 45(1): 94-100.
18. Jakubczyk A, Wrzosek M, Lukaszkiewicz J et al. The CC genotype in HTR2A T102C polymorphism is associated with behavioral impulsivity in alcohol-dependent patients. J Psychiatr Res 2012; 46(1): 44-49.
19. Badawy AA. Alcohol, aggression and serotonin: metabolic aspects. Alcohol Alcohol 1998; 33: 66-72.
20. Pihl RO, LeMarquand D. Serotonin and aggression and the alcohol-aggression relationship. Alcohol Alcohol 1998; 33: 55-65.
21. Vetulani J. Neurochemia impulsywności i agresji. Psychiatr Pol 2013; XLVII(1): 103-115.
22. Serafin P, Jakubczyk A, Podgórska A et al. Przemoc pomiędzy partnerami i zachowania ryzykowne u osób uzależnionych od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. Alkohol Narkom 2012; 25(3): 289-305.
23. Stalenheim EG, Eriksson E, von Knorring L, Wide L. Testosterone as a biological marker in psychopathy and alcoholism. Psychiatry Res 1998; 77(2): 79-88.
24. George DT, Phillips MJ, Umhau JC, Rawlings RR. A model linking biology, behavior and psychiatric diagnoses in perpetrators of domestic violence. Med Hypotheses 2006; 67(2): 345-353.
25. Dongju S, Christopher JP, Kennealy PJ. Role of serotonin and dopamine system interactions in the neurobiology of impulsive aggression and its comorbidity with other clinical disorders. Agres Viol Beh 2008; 13(5): 383-395.
26. Heinz AJ, Beck A, Meyer-Lindenberg A et al. Cognitive and neurobiological mechanisms of alcohol-related aggression. Nat Rev Neurosci 2011; 12: 400-413.
27. Bechara A. Risky business: emotion, decision making and addiction. J Gambl Stud 2003; 19: 23-51.
28. Napiórkowska-Pawlak D, Pawlak R, Malinowska B. Rola receptorów glutamatergicznych NMDA w działaniu alkoholu etylowego na ośrodkowy układ nerwowy. Farmakoter Psychiatr Neurol 1998; 4: 79-91.
29. Stodulska-Blaszke A, Wójcicka A. Sprawcy przemocy domowej – dlaczego stosują przemoc? Próba wyjaśnienia zjawiska. Badania pilotażowe. Curr Probl Psychiatry 2010; 11(4): 346-349.
30. Sugarman DB, Hotaling GT. Violent men in intimate relationships: An analysis of risk markers. J Appl Social Psychology 1989; 19(12): 1034-1048.
31. Ryś M. Rodzina z problemem alkoholowym. Metody badań relacji interdyscyplinarnych w dysfunkcyjnych systemach rodzinnych. Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2014; wyd. I: 42-49.
32. Grygorczuk A, Dzierżanowski K, Kiluk T. Mechanizmy psychologiczne występujące w relacji ofiara–sprawca przemocy. Psychiatr 2009; 6(2): 61-65.
33. Wyrzykowska E. Uzależnienie od alkoholu jako wynik deficytu w zakresie relacji przywiązania. Alkohol Narkom 2012; 25(3): 307-315.
34. Miklewska A, Miklewska A. Związek temperamentu z zachowaniami agresywnymi i zagrożeniem uzależnieniem od alkoholu w świetle regulacyjnej teorii temperamentu J. Strelaua: Sprawozdanie z badań. Prz Psychol 2000; 43(2): 173-190.
35. Quigley BM, Leonard KE. Alcohol and the continuation of early marital aggression. Alcohol Clin Exp Res 2000; 24(7): 1003-1010.
36. Peek-Asa C, Zwerling C, Young T et al. A population based study of reporting patterns and characteristics of men who abuse their female partners. Inj Prev 2005; 11: 180-185.
37. Makara-Studzińska M, Grzywa A, Turek A. Przemoc w związkach między kobietą a mężczyzną. Postęp Psychiatr Neurol 2005; 14(2): 131-136.
38. Herzberger SD. Przemoc domowa. Perspektywa psychologii społecznej. PARPA, Warszawa 2002; wyd. I: 142-147.
39. Irons R, Schneider JP. When is domestic violence a hidden face of addiction? J Psychoactive Drugs 1997; 29(4): 337-344.
40. Fals-Stewart W. The occurrence of partner physical aggression on days of alcohol consumption: a longitudinal diary study. J Consult Clinical Psychol 2003; 71(1): 41-52.
2. Badur-Madej W, Dobrzyńska-Mesterhazy A. Przemoc w rodzinie. Interwencja kryzysowa i psychoterapia. Wyd. UJ, Kraków 2000; wyd. I: 11-16, 112-116.
3. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011–2015. PARPA, Warszawa 2011; wyd. I: 27-30.
4. Mende W. Biuro Prewencji Ruchu Drogowego KGP. Informacja dotycząca realizacji przez jednostki organizacyjne Policji w I półroczu 2014 r. procedury „Niebieskie Karty” oraz inicjatyw podejmowanych w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
5. Pilszyk A. Obraz psychopatologiczny sprawcy przemocy w rodzinie. Psychiatr Pol 2007; XLI(6): 827-836.
6. Stuart GL, O’Farell TJ, Temple JR. Review of the association between treatment for substance misuse and reductions in intimate partner violence. Subst Use Misuse 2009; 44(9-10): 1298-1317.
7. Hotaling GT, Sugarman DB. An Analysis of Risk Markers in Husband to Wife Violence: The Current State of Knowledge. Violence Vict 1986; 1(2): 101-124.
8. Holtzworth-Munroe A, Stuart GL. Typologies of male batterers: three subtypes and the differences among them. Psychol Bull 1994; 116(3): 476-497.
9. Duke AA, Giancola PR, Morris DH et al. Alcohol dose and aggression: another reason why drinking more is a bad idea. J Stud Alcohol 2011; 72(1): 34-43.
10. Taylor SP, Gammon CB. Effects of type and dose of alcohol on human physical aggression. J Pers Soc Psychol 1975; 32(1): 169-175.
11. Wells S, Mihic L, Tremblay PF et al. Where, with whom, and how much alcohol is consumed on drinking events involving aggression? Event-level associations in a Canadian national survey of university students. Alcohol Clin Exp Res 2008; 32(3): 522-533.
12. Chermack ST, Giancola PR. The relation between alcohol and aggression: An integrated biopsychosocial conceptualization. Clin Psychol Rev 1997; 17(6): 621-649.
13. Kosińska-Dec K, Jelonkiewicz I. Picie alkoholu a agresja interpersonalna wśród młodych dorosłych. Alkohol Narkom 2000; 13(2): 223-233.
14. Gustafson R. What do experimental paradigms tell us about alcohol-related aggressive responding? J Stud Alcohol 1993; 54(11): 20-29.
15. Kelly TH, Cherek DR. The effects of alcohol on free-operant aggressive behaviour. J Stud Alcohol 1993; 54(11): 40-52.
16. Kałwa A. Impulsywność a podejmowanie decyzji u osób uzależnionych od alkoholu. Psychiatr Pol 2013; XLVII(2): 325-334.
17. Fulwiler C, Eckstine J, Kalsy S. Impulsive-aggressive traits, serotonin function, and alcohol-enhanced aggression. J Clin Pharmacol 2005; 45(1): 94-100.
18. Jakubczyk A, Wrzosek M, Lukaszkiewicz J et al. The CC genotype in HTR2A T102C polymorphism is associated with behavioral impulsivity in alcohol-dependent patients. J Psychiatr Res 2012; 46(1): 44-49.
19. Badawy AA. Alcohol, aggression and serotonin: metabolic aspects. Alcohol Alcohol 1998; 33: 66-72.
20. Pihl RO, LeMarquand D. Serotonin and aggression and the alcohol-aggression relationship. Alcohol Alcohol 1998; 33: 55-65.
21. Vetulani J. Neurochemia impulsywności i agresji. Psychiatr Pol 2013; XLVII(1): 103-115.
22. Serafin P, Jakubczyk A, Podgórska A et al. Przemoc pomiędzy partnerami i zachowania ryzykowne u osób uzależnionych od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. Alkohol Narkom 2012; 25(3): 289-305.
23. Stalenheim EG, Eriksson E, von Knorring L, Wide L. Testosterone as a biological marker in psychopathy and alcoholism. Psychiatry Res 1998; 77(2): 79-88.
24. George DT, Phillips MJ, Umhau JC, Rawlings RR. A model linking biology, behavior and psychiatric diagnoses in perpetrators of domestic violence. Med Hypotheses 2006; 67(2): 345-353.
25. Dongju S, Christopher JP, Kennealy PJ. Role of serotonin and dopamine system interactions in the neurobiology of impulsive aggression and its comorbidity with other clinical disorders. Agres Viol Beh 2008; 13(5): 383-395.
26. Heinz AJ, Beck A, Meyer-Lindenberg A et al. Cognitive and neurobiological mechanisms of alcohol-related aggression. Nat Rev Neurosci 2011; 12: 400-413.
27. Bechara A. Risky business: emotion, decision making and addiction. J Gambl Stud 2003; 19: 23-51.
28. Napiórkowska-Pawlak D, Pawlak R, Malinowska B. Rola receptorów glutamatergicznych NMDA w działaniu alkoholu etylowego na ośrodkowy układ nerwowy. Farmakoter Psychiatr Neurol 1998; 4: 79-91.
29. Stodulska-Blaszke A, Wójcicka A. Sprawcy przemocy domowej – dlaczego stosują przemoc? Próba wyjaśnienia zjawiska. Badania pilotażowe. Curr Probl Psychiatry 2010; 11(4): 346-349.
30. Sugarman DB, Hotaling GT. Violent men in intimate relationships: An analysis of risk markers. J Appl Social Psychology 1989; 19(12): 1034-1048.
31. Ryś M. Rodzina z problemem alkoholowym. Metody badań relacji interdyscyplinarnych w dysfunkcyjnych systemach rodzinnych. Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa 2014; wyd. I: 42-49.
32. Grygorczuk A, Dzierżanowski K, Kiluk T. Mechanizmy psychologiczne występujące w relacji ofiara–sprawca przemocy. Psychiatr 2009; 6(2): 61-65.
33. Wyrzykowska E. Uzależnienie od alkoholu jako wynik deficytu w zakresie relacji przywiązania. Alkohol Narkom 2012; 25(3): 307-315.
34. Miklewska A, Miklewska A. Związek temperamentu z zachowaniami agresywnymi i zagrożeniem uzależnieniem od alkoholu w świetle regulacyjnej teorii temperamentu J. Strelaua: Sprawozdanie z badań. Prz Psychol 2000; 43(2): 173-190.
35. Quigley BM, Leonard KE. Alcohol and the continuation of early marital aggression. Alcohol Clin Exp Res 2000; 24(7): 1003-1010.
36. Peek-Asa C, Zwerling C, Young T et al. A population based study of reporting patterns and characteristics of men who abuse their female partners. Inj Prev 2005; 11: 180-185.
37. Makara-Studzińska M, Grzywa A, Turek A. Przemoc w związkach między kobietą a mężczyzną. Postęp Psychiatr Neurol 2005; 14(2): 131-136.
38. Herzberger SD. Przemoc domowa. Perspektywa psychologii społecznej. PARPA, Warszawa 2002; wyd. I: 142-147.
39. Irons R, Schneider JP. When is domestic violence a hidden face of addiction? J Psychoactive Drugs 1997; 29(4): 337-344.
40. Fals-Stewart W. The occurrence of partner physical aggression on days of alcohol consumption: a longitudinal diary study. J Consult Clinical Psychol 2003; 71(1): 41-52.