Zaburzenia zmysłu węchu Praca przeglądowa
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Węch jest podstawowym zmysłem zarówno u ludzi, jak i u zwierząt. Pozwala kręgowcom i innym organizmom wyposażonym w receptory węchowe rozpoznawać pożywienie, niebezpieczeństwo i dostarcza zmysłowej przyjemności. Zaburzenia lub utrata zmysłu węchu występują w schorzeniach, którym towarzyszy upośledzona drożność nosa, takich jak: przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa, alergiczny nieżyt nosa, infekcja dróg oddechowych, w tym ostre zapalenie zatok przynosowych. W przypadku zapalenia zatok przynosowych zaburzenia węchu są jednym z czterech głównych objawów choroby. Zaburzenia węchu mogą być również wywołane przez uszkodzenie neuronu węchowego, np. w przebiegu infekcji wirusowej. Utrata węchu i/lub smaku zgłaszana przez chorych na COVID-19 ma istotne znaczenie kliniczne; ułatwia jak najwcześniejszą identyfikację zakażonych do izolacji, jeśli dostęp do badań jest ograniczony, oraz ułatwia kwalifikację do ukierunkowanych testów. W leczeniu zaburzeń i utraty węchu wywołanych przez upośledzenie drożności nosa (lub towarzyszących chorobom przebiegającym z upośledzeniem drożności nosa) stosuje się nowoczesne glikokortykosteroidy donosowe.
Pobrania
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Copyright: © Medical Education sp. z o.o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Address reprint requests to: Medical Education, Marcin Kuźma (marcin.kuzma@mededu.pl)
Bibliografia
2. Online: https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_3 (access: 29.11.2020).
3. Rapiejko P. Zaburzenia zmysłu węchu. Medical Education, Warszawa 2016.
4. Ciszek B. Anatomia nosa i zatok przynosowych. In: Niemczyk K, Jurkiewicz D, Składzień J et al. (ed). Otolaryngologia kliniczna. Vol 2. Medipage, Warszawa 2015: 313-9.
5. Rapiejko P. Zmysł węchu. Alergoprofil. 2006; 4(7): 4-10.
6. Rapiejko P. Badanie zmysłu węchu. In: Niemczyk K, Jurkiewicz D, Składzień J et al (ed). Otolaryngologia kliniczna. Vol 1. Medipage, Warszawa 2014: 121-3.
7. Rapiejko P, Jurkiewicz D. Badanie zmysłu węchu testem pisakowym u chorych z ostrym zapaleniem zatok przynosowych. Alergoprofil. 2009; 5(1): 11-4.
8. Rapiejko P. Znaczenie badania zmysłu węchu w diagnostyce i terapii chorób błony śluzowej nosa. Wydawnictwo Klinika Otolaryngologii WIM, Warszawa 2009.
9. Huumel T, Welge-Lussen A (ed). Taste and smell. Karger AG, Basel 2006.
10. Jurkiewicz D, Rapiejko P. Fizjologia nosa i zatok przynosowych. In: Niemczyk K, Jurkiewicz D, Składzień J et al (ed). Otolaryngologia kliniczna. Vol 2. Medipage, Warszawa 2015: 319-24.
11. Borsetto D, Hopkins C, Philips V et al. Self-reported alteration of sense of smell or taste in patients with COVID-19: a systematic review and meta-analysis on 3563 patients. Rhinology. 2020; 58(5): 430-6. https://doi.org/10.4193/ Rhin20.185.
12. Izquierdo-Domínguez A, Rojas-Lechuga MJ, Chiesa-Estomba C et al. Smell and taste dysfunction in COVID-19 are associated with younger age in ambulatory settings: A multicenter cross-sectional study. J Investig Allergol Clin Immunol. 2020; 30(5): 346-57. https://doi.org/10.18176/jiaci.0595.
13. Agyeman AA, Chin KL, Landersdorfer CB et al. Smell and taste dysfunction in patients with COVID-19: A systematic review and meta-analysis. Mayo Clin Proc. 2020; 95(8): 1621-31. https://doi.org/10.1016/j.mayocp.2020.05.030.
14. Saniasiaya J, Islam MA, Abdullah B. Prevalence of olfactory dysfunction in coronavirus disease 2019 (COVID-19): A metaanalysis of 27492 patients. Laryngoscope. 2020. https://doi.org/10.1002/lary.29286.
15. Amorim Dos Santos J, Normando AGC, Carvalho da Silva RL. Oral mucosal lesions in a COVID-19 patient: New signs or secondary manifestations? Int J Infect Dis. 2020; 97: 326-8. https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.06.012 Amorim Dos Santos J, Normando AGC, Carvalho da Silva RL. Oral mucosal lesions in a COVID-19 patient: New signs or secondary manifestations? Int J Infect Dis. 2020; 97: 326-8. https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.06.012.
16. Fodoulian L, Tuberosa J, Rossier D et al. SARS-CoV-2 receptor and entry genes are expressed by sustentacular cells in the human olfactory neuroepithelium. BioRxiv. 2020. https://doi.org/10.1101/2020.03.31.013268.
17. Hopkins C, Lechien JR, Saussez S. More that ACE2? NRP1 may play a central role in the underlying pathophysiological mechanism of olfactory dysfunction in COVID-19 and its association with enhanced survival. Medical Hypotheses. 2020. https://doi.org/10.1016/j.mehy.2020.110406.
18. von Bartheld CS, Hagen MM, Butowtz R. Prevalence of Chemosensory Dysfunction in COVID-19 Patients: A Systematic Review and Meta-analysis Reveals Significant Ethnic Differences. ACS Chem Neurosci. 2020; 11(19): 2944-61. https://doi.org/10.1021/acschemneuro.0c00460.
19. Hopkins C, Alanin M, Philpott C et al. Management of new onset loss of sense of smell during the COVID-19 pandemic – BRS Consensus Guidelines. Clin Otolaryngol. 2020. https://doi.org/10.1111/coa.1363.