Choroby odzwierzęce w okulistyce. Część III – zmiany w przebiegu boreliozy Artykuł przeglądowy

Abstrakt

Borelioza, choroba odkryta w latach 70. XX w., o nie do końca jeszcze wyjaśnionych mechanizmach patofizjologicznych i obrazie klinicznym, wzbudza powszechne zainteresowanie. Liczba rozpoznawanych przypadków boreliozy w Polsce w ciągu ostatniego dziesięciolecia rośnie. Nasz kraj jest endemiczny dla boreliozy, mamy jeden z najwyższych odsetków osób zarażonych w Europie. Borelioza to odzwierzęca choroba wektorowa przenoszona przez kleszcze, powodowana przez krętki Borrelia burgdorferi. Jedną z najmniej znanych, udokumentowanych i rzadko rozpoznawanych postaci jest borelioza oczna. Zmiany mogą powstać zarówno w przednim, jak i w tylnym odcinku oka, zależnie od fazy choroby. We wczesnej fazie, gdy ukąszenie przez kleszcza nastąpiło blisko gałki ocznej, rumień zawierający krętki może „przez ciągłość” objąć powieki lub spojówki oka. W drugiej fazie, gdy krętki rozprzestrzenią się po całym organizmie i z powodu predylekcji do tkanki nerwowej zajmują nerwy czaszkowe, może to dotyczyć także nerwu wzrokowego, rzadziej nerwów okoruchowych oraz siatkówki. Zatem borelioza oka w drugiej fazie jest rodzajem neuroboreliozy. W tej fazie zwykle przebiega z zapaleniem opon i/lub mózgu.

Obok wywiadu i obrazu zmian podstawowe znaczenie w rozpoznaniu ocznej boreliozy mają dostępne komercyjnie w Polsce badania serologiczne.

W artykule opisano ważny dla zrozumienia tej jednostki chorobowej fazowy przebieg boreliozy. Wyjaśniono przyczyny różnic w przebiegu klinicznym występujące w starym i nowym świecie, opisane z punktu widzenia epidemiologii. Omówiono obraz kliniczny, leczenie i rokowanie w boreliozie ocznej.