Zespół przewlekłego zmęczenia Artykuł przeglądowy

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Magdalena Wilk
Bartosz Łoza

Abstrakt

Na przestrzeni lat zespół przewlekłego zmęczenia (CFS, chronic fatigue syndrome) określano wieloma nazwami, a obecna nadal jest przedmiotem sporów i dyskusji. Niejasna pozostaje etiologia choroby, co się przekłada na brak leczenia przyczynowego. Proponuje się, by rozpoznawać CFS, gdy nadmierne zmęczenie utrzymuje się przez co najmniej pół roku. Dodatkowo powinny być spełnione co najmniej 4 z poniższych kryteriów: zaburzenia snu, ból gardła, ból głowy o charakterze innym niż przed chorobą, przedłużone zmęczenie po wysiłku fizycznym, bóle stawowe, zaburzenia koncentracji lub pamięci, powiększone węzły chłonne, bóle mięśniowe.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Dział
Artykuły

Bibliografia

1. Online: en.wikipedia.org/wiki/History_of_chronic_fatigue_syndrome#cite_note-1.
2. Fernandez AA, Martin AP, Martinez MI et al. Chronic Fatigue Syndrome: Aetiology, diagnosis and treatment. BMC Psychiatry 2009; 9(suppl 1): S1.
3. Papadopoulos AS, Cleare AJ. Hypothalamic-pituitary-adrenal axis dysfunction in chronic fatigue syndrome. Nat Rev Endocrinol 2012; 8: 22-32.
4. Kurowski M, Kuna P. Zespół przewlekłego zmęczenia. Alergia Astma Immunologia 1997; 2(4): 223-228.
5. Committee on the Diagnostic Criteria for Myalgic Encephalomyelitis/ Chronic Fatigue Syndrome. Beyond Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome: Redefining an Illness. The National Academies Press. Washington, DC 2015.
6. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Vesalius, Kraków 2000.
7. Fukuda K, Straus SE, Hickie I et al. International Chronic Fatigue Syndrome Study Group. The chronic fatigue syndrome: a comprehensive approach to its definition and study. Ann Intern Med 1994; 121(12): 953-959.
8. National Collaborating Centre for Primary Care (Great Britain), Royal College of General Practitioners. Chronic Fatigue Syndrome/Myalgic Encephalomyelitis (or Encephalopathy): Diagnosis and Management of Chronic Fatigue Syndrome/Myalgic Encephalomyelitis (or Encephalopathy) in Adults and Children. National Collaborating Centre for Primary Care, Royal College of General Practitioners; Londyn 2007.
9. Yancey J, Thomas S. Chronic Fatigue Syndrome: Diagnosis and Treatment. Am Fam Physician 2012; 86(8): 741-746.
10. Jason LA, Richman JA, Rademaker AW et al. A community-based study of chronic fatigue syndrome. Arch Intern Med 1999; 159(18): 2129-2137.
11. NIH (National Institutes of Health). State of the knowledge workshop. Myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome (ME/CFS) research: Workshop report. Office of Research on Women’s Health, NIH, U.S. Department of Health and Human Services; Bethesda, MD 2011.
12. Irwin MR, Olmstead R, Breen EC. Cognitive behavioral therapy and tai chi reverse cellular and genomic markers of inflammation in late life insomnia: a randomized controlled trial. Biol Psychiatry 2015. https://doi.org/10.1016/j.biopsych.2015.01.010.
13. ClinicalTrials.gov.
14. Reynolds KJ, Vernon SD, Bouchery E, Reeves WC. The economic impact of chronic fatigue syndrome. Cost Eff Res Alloc 2004; 2(1): 9.
15. Jason L, Torres-Harding S, Njok M. The face of CFS in the U.S. CFIDS Chronicle 2005: 16-21.
16. Łoza B, Herman M. Skala przewlekłego zmęczenia. Pakiet „Stres i Praca”, eGabinet [stresipraca.pl] [amici.expert].