MS Report

Progresja niezależna od aktywności rzutowej u dorosłych pacjentów z rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego

Lidia Darda-Ledzion — 2024-06-30

Kategoryzowanie stwardnienia rozsianego na podstawie fenotypów klinicznych ma w praktyce wiele zastosowań, np. do prowadzenia Terapeutycznego Programu Lekowego B.29, badań klinicznych czy rejestracji leków. Jednocześnie coraz większe zainteresowanie wzbudzają informacje, że przebieg stwardnienia rozsianego należy rozpatrywać także, a może nawet przede wszystkim, jako kontinuum. To kontinuum składa się ze współistniejących procesów patofizjologiczno-patologicznych, naprawczych lub kompensacyjnych, różniących się u poszczególnych osób i zmieniających się w czasie. Z tymi procesami łączą się zagadnienia dotyczące aktywności, stabilizacji, postępu i progresji choroby oraz kumulacji niepełnosprawności. Kumulacja niepełnosprawności u pacjentów z rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego (RRMS) wynika z dwóch współistniejących czynników, tj. pogorszenia związanego z rzutami i progresji niezależnej od aktywności rzutowej (PIRA). Wykazano, mimo różnic w metodyce przeprowadzonych badań, że progresja może występować już we wczesnej fazie RRMS, a PIRA jest istotnym czynnikiem przyczyniającym się do długotrwałego kumulowania się niepełnosprawności i negatywnym czynnikiem prognostycznym rozwoju choroby. PIRA, wskazywana przez niektórych autorów jako kolejny fenotyp kliniczny, powinna być diagnozowana jak najwcześniej i brana pod uwagę podczas podejmowania decyzji dotyczących wyboru czy zmiany leczenia modulującego przebieg choroby. Celem tego artykułu jest przedstawienie terminologii dotyczącej progresji stwardnienia rozsianego w odniesieniu do uznanych fenotypów klinicznych choroby i propozycji ujednoliconych definicji PIRA oraz progresji niezależnej od rzutów i aktywności rezonansowej.

Leczenie pediatrycznego stwardnienia rozsianego – praktyczne wytyczne

Agnieszka Wencel-Warot — 2024-06-30

Stwardnienie rozsiane to rzadko występująca w populacji pediatrycznej choroba zapalno-zwyrodnieniowa, mająca znaczny wpływ na stan neurologiczny pacjenta i jakość jego życia. Agresywny przebieg u młodych chorych determinuje konieczność szybkiego i skutecznego leczenia. Podstawą terapii pacjentów pediatrycznych w Polsce jest „Program Terapeutyczny Leczenia Stwardnienia Rozsianego”. Istnieje możliwość wyboru spośród kilku dostępnych leków: interferonu β, octanu glatirameru, teryflunomidu, fumaranu dimetylu, a w przypadku szybko postępującego przebiegu – fingolimodu i natalizumabu. Coraz częściej bierze się pod uwagę stosowanie terapii o wysokiej skuteczności zamiast eskalacyjnego modelu leczenia. Zawsze jednak do powodzenia leczenia konieczna jest dobra współpraca z pacjentem i jego opiekunami.

Przydatność oceny stężenia łańcuchów lekkich neurofilamentów w surowicy w codziennej praktyce klinicznej

Kamila Żur-Wyrozumska — 2024-06-30

Neurofilamenty są składnikami cytoszkieletu, a wzrost ich stężenia w surowicy jest wykładnikiem uszkodzenia neuroaksonalnego. Oznacza to, że są markerem uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Ich szczególne znaczenie jest obecnie badane w wielu chorobach neurologicznych, zwłaszcza w stwardnieniu rozsianym, stwardnieniu bocznym zanikowym, czy w urazach mózgu. W stwardnieniu rozsianym stężenie łańcuchów lekkich neurofilamentów w surowicy jest rozpatrywane jako predyktor krótkoterminowej progresji choroby, długoterminowej progresji choroby oraz jako biomarker odpowiedzi na leczenie modyfikujące przebieg choroby. Ponieważ neurofilamenty są markerem tkankowo specyficznym, a wzrost ich stężenia odzwierciedla utratę neuronów w czasie rzeczywistym, wydają się one prostym i użytecznym narzędziem oceny aktywności choroby.

Analiza odpowiedzi poszczepiennej u chorej z rzutową postacią stwardnienia rozsianego leczonej ofatumumabem

Elżbieta Jasińska — 2024-06-30

W publikacji przedstawiono analizę odpowiedzi immunologicznej u pacjentki ze stwardnieniem rozsianym, która w trakcie leczenia ofatumumabem przebyła infekcję SARS-CoV-2, a następnie została poddana szczepieniu przeciwko COVID-19. Uzyskane wyniki potwierdzają, że chorzy przyjmujący ofatumumab pomimo długotrwałej, pełnej deplecji limfocytów B zachowują immunokompetencję, a przebieg infekcji może mieć łagodny charakter. Badania stężenia przeciwciał przeciwko SARS-CoV-2 w klasie IgG po zachorowaniu zostały wykonane w przypadkowych terminach, dlatego trudno formułować ścisłe wnioski dotyczące reakcji na kontakt z patogenem. Ocena odpowiedzi poszczepiennych wskazuje na konieczność podania dawek przypominających, co zgodne jest z obecnymi zaleceniami dotyczącymi szczepienia przeciwko COVID-19, zwłaszcza chorych leczonych wysokoefektywnymi terapiami modyfikującymi przebieg choroby, do których należy ofatumumab.