Kombinacja inhibitorów konwertazy i antagonistów receptora angiotensyny – podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron – czy zawsze korzystna? Artykuł przeglądowy
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Szerokie zastosowanie inhibitorów konwertazy i ich niewątpliwie korzystny wpływ u chorych obarczonych wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym sugeruje, iż leki bardziej selektywnie blokujące działanie angiotensyny II będą miały równie skuteczny, jeżeli nie korzystniejszy, profil działania. Z tych faktów wynika zainteresowanie stosowaniem podwójnej blokady układu renina-angiotensyna-aldosteron. Upatrywano w takim postępowaniu sposobu na ominięcie fenomenu ucieczki, tj. syntezy angiotensyny II szlakiem niewykorzystującym konwertazy, i tym samym pełniejszego zniesienia aktywności angiotensyny. W niniejszym opracowaniu skupiono się głównie na potencjalnych korzyściach i wskazaniach do stosowania podwójnej blokady osi renina-angiotensyna-aldosteron.
Obecnie nie ma dostępnych wyników dużych badań klinicznych, których założeniem byłoby porównanie skuteczności terapii łączonej ACEI i ARB z innymi grupami leków w nadciśnieniu tętniczym. W dostępnych badaniach porównujących podwójną blokadę RAS, np. w niewydolności serca czy nefropatii, wykazano, iż stosowanie łączne inhibitorów konwertazy angiotensyny oraz sartanów wiąże się z uzyskaniem niższych wartości ciśnienia tętniczego niż stosowanie każdej z tych grup leków osobno – co powodować może mniejsze ryzyko występowania powikłań.
W badaniach wśród chorych z niewydolnością serca wykazano, iż podwójna blokada RAS zmniejsza łącznie śmiertelność sercowo-naczyniową oraz częstość hospitalizacji z powodu zaostrzenia niewydolności serca, jak również poprawia jakość życia pacjentów. Należy jednak pamiętać o zwiększonym ryzyku występowania działań niepożądanych jak hiperkaliemia i pogorszenie funkcji nerek.
Wśród osób z nefropatią stosujących podwójną blokadę RAS zaobserwowano dwukrotnie rzadsze występowanie punktu końcowego, tj. podwojenia stężenia kreatyniny oraz krańcowej niewydolności nerek. Działania te wykazano niezależnie od wyjściowego poziomu białkomoczu i przyczyny nefropatii.
Podsumowując – wydaje się, iż stosowanie terapii łączonej ACEI oraz ARB w określonych grupach chorych wiąże się z istotnymi korzyściami klinicznymi.
Pobrania
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Copyright: © Medical Education sp. z o.o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Address reprint requests to: Medical Education, Marcin Kuźma (marcin.kuzma@mededu.pl)
Bibliografia
2. Cushman D.W., Ondetti M.A.: Design of angiotensin converting encyme inhibitors. Nature Medicine (USA) 1999, 5, 1110-1112.
3. Blood Pressure Lowering Treatement Trialists’ Collaboration. Effects of different blood-pressure- lowering regimens on major cardiovascular events: results of prospectively-designed overviews of randomised trials. Lancet 2003, 362(9395), 1527-1535.
4. Gryglewski R.J.: Historia sartanów. In: Januszewicz A., Januszewicz W., Rużyłło W., editors. Antagoniści receptora angiotensyny II w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego. Kraków: Medycyna Praktyczna 2006, 17-19.
5. Azizi M., Linhart A., Alexander J. et al.: Pilot study of combined blockade of the renin-angiotensin system in essential hypertensive patients. J Hypertens 2000, 18(8), 1139-1147.
6. Lithell H., Hansson L., Skogg I.: The Study on Cognition and Prognosis in the Elderly (SCOPE): principal results o a randomised double-blind intervention trial. J Hypertens 2003, 16, 127-137.
7. Dahlof B., Devereux R., Kjeldsen S.: Cardiovascular morbidity and mortality in the Losartan Intervention For Endpoint reduction in hypertension study (LIFE): a randomised trial against atenolol. Lancet 2002, 359, 995-1003.
8. European Society of Hypertension-European Society of Cardiology Guidelines Committee. 2003 European Society of Hypertension-European Society of Cardiology guidelines for the management of arterial hypertension. J Hypertens 2003, 21(6), 1011-1053.
9. Mogensen C.E., Neldam S., Tikkanen I. et al.: Randomised controlled trial of dual blockade of renin-angiotensin system in patients with hypertension, microalbuminuria, and non-insulin dependent diabetes: the candesartan and lisinopril microalbuminuria (CALM) study. BMJ 2000, 321(7274), 1440-1444.
10. HOPE (Heart Outcomes Prevention Evaluation) Study Investigators. Effects of and angiotensin-converting-enzyme inhibitor, ramipril, on cardiovascular events in high-risk patients. N Engl J Med 2000, 342, 145-153.
11. ALLHAT Officers and Coordinators for the ALLHAT Collaborative Research Group. Major outcomes in high-risk hypertensive patients randomized to angiotensin-converting enzyme inhibitor or calcium channel blocker vs diuretic. JAMA 2002, 288, 2981-2997.
12. McMurray J.J., Ostergren J., Swedberg K.: Effects of candesartan in patients with chronic heart failure and reduced left-ventricular systolic function taking angiotensin-converting-enzyme inhibitors: the CHARM-Added trial. Lancet 2003, 362, 767-771.
13. Cohn J.N., Tognoni G. for the Valsartan Heart Failure Trial Investigators. A randomized trial of the angiotensin receptor blocker valsartan in chronic heart failure. N Engl J Med 2001, 345, 1667-1675.
14. Krum H., Carson P., Farsang C. et al.: Effect of valsartan added to background ACE inhibitor therapy in patients with heart failure: results form Val-HeFT. Eur J Heart Fail 2004, 6, 937-945.
15. Granger C.B., McMurray J.J., Yusuf S.: Effects of candesartan in patients with chronic heart failure and reduced left-ventricular systolic function intolerant to angiotensin-convertin-enzyme inhibitors: the CHARM-Alternative trial. Lancet 2003, (362), 772-776.
16. Maggioni A.P., Fabbri G.: VALIANT (VALsartan In Acute myocardial iNfarcTion) trial. Expert Opin Pharmacother 2005, 6(3), 507-512.
17. The Task Force for the Diagnosis and Treatment of Chronic Heart Failure of the European Society of Cardiology. Guidelines for the diagnosis and treatment of chronic heart failure:executive summary (update 2005). Eur Heart J 2005, 26, 1115-1140.
18. Lewis E.J., Hunsicker L.G., Bain R.P., Rohde R.: The effect if angiotensin-converting-enzyme inhibition on diabetic nephropathy. The Collaborative Study Group. N Engl J Med 1993, 329, 1456-1462.
19. Barnett A.H., Bain S.C., Bouter P. et al.: Angiotensin-receptor blocade versus converting-enzyme inhibition in type 2 diabetes and nephropathy. N Engl J Med 2004, 351, 1952-1961.
20. Ruggeneti P., Fassi A., Ilieva A.P. et al.: Preventing microalbuminuria in type 2 diabetes. N Engl J Med 2004, 351, 1941-1951.
21. Ruggeneti P., Perna A., Gherardi G. et al.: Renoprotective properties of ACE-Inhibition in non-diabetic nephropathies with non-nephrotic proteinuria. Lancet 1999, 354, 359-364.
22. Brenner B.M., Cooper M.E., de Zeeuw D. et al.: Effects of losartan on renal and cardiovascular outcomes in patients with type 2 diabetes and nephropathy. N Engl J Med 2001, 345, 861-869.
23. Lewis E.J., Hunsicker L.G., Clarke W.R. et al.: Renoprotecive effect of the angiotensin-receptor antagonist irbesartan in patients with nephropathy due to type 2 diabetes. N Engl J Med 2001, 345, 851-860.
24. Nakao N., Yoshimura A., Morita H., Takada M., Kayano T., Ideura T.: Combination treatment of angiotensin-II receptor blocker and angiotensin-convertingenzyme inhibitor in non-diabetic renal disease (COOPERATE): a randomised controlled trial. Lancet 2003, 361, 117-124.
25. Kidney Disease Outcomes Quality Initiative (K/DOQI). K/DOQI clinical practice guidelines on hypertension and antihypertensive agents in chronic kidney disease. Am J Kidney Dis 2004, 43(5 supp. 1), S1-S290.