Inhibitory czynnika Xa w sytuacjach szczególnych Artykuł przeglądowy

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Marta Solarska
Marta Solarska
Paweł Wyleżoł
Natalia Jakacka
Marek Postuła
Dariusz A. Kosior

Abstrakt

Przewlekła profilaktyka choroby zakrzepowo-zatorowej i terapia doustnymi lekami przeciwkrzepliwymi to jedna z najbardziej powszechnych sytuacji klinicznych, z jaką obecnie spotykają się lekarze różnych specjalności. Dotychczas lekami przeciwkrzepliwymi pierwszego wyboru w wielu wskazaniach byli antagoniści witaminy K, których skuteczność jest ograniczona ze względu na liczne interakcje z innymi lekami, trudno przewidywalny efekt antykoagulacyjny oraz wąskie okno terapeutyczne, co się wiąże z istotnym ryzykiem powikłań krwotocznych lub zatorowych. W ostatnim czasie wprowadzono na rynek leki z grupy nowych doustnych antykoagulantów (NOAC, novel oral anticoagulants), które bezpośrednio hamują czynniki kaskady krzepnięcia, przez co skutecznie zmniejszają ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych i jednocześnie są pozbawione wielu działań niepożądanych typowych dla innych leków przeciwkrzepliwych. Ponadto ich stosowanie nie wymaga laboratoryjnego monitorowania parametrów krzepnięcia ani dostosowania dawki do masy ciała, a także cechuje je wysoka biodostępność po podaniu doustnym. Do tej grupy leków należy rywaroksaban – wysoce selektywny inhibitor czynnika Xa, skuteczny w zapobieganiu przypadkom żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w wielu sytuacjach klinicznych. Pojawienie się leków z grupy NOAC zrewolucjonizowało codzienną praktykę kliniczną, ale stosując je, należy pamiętać o regułach właściwego prowadzenia terapii, które są inne niż w przypadku antagonistów witaminy K. Artykuł ma na celu omówienie zasad leczenia tymi lekami w najbardziej prawdopodobnych sytuacjach, z jakimi może się zetknąć lekarz praktyk.

Pobrania

Dane pobrania nie są jeszcze dostepne

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Jak cytować
Solarska , M., Solarska , M., Wyleżoł , P., Jakacka , N., Postuła , M., & Kosior , D. A. (2015). Inhibitory czynnika Xa w sytuacjach szczególnych. Kardiologia W Praktyce, 9(2), 26-30. Pobrano z https://journalsmededu.pl/index.php/kwp/article/view/1345
Dział
Artykuły

Bibliografia

1. Wann L.S., Curtis A.B., January C.T. et al.: 2011 ACCF/AHA/HRS Focused Update on the Management of Patients With Atrial Fibrillation (Updating the 2006 Guideline): A Report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines. J. Am. Coll. Cardiol. 2011; 57: 223-242.
2. You J.J., Singer D.E., Howard P.A. et al.: Antithrombotic therapy for atrial fibrillation: Antithrombotic Therapy and Prevention of Thrombosis, 9th ed: American College of Chest Physicians Evidence-Based Clinical Practice Guidelines. Chest 2012; 141(supl. 2): e531S-e575S.
3. Yeh C.H., Fredenburgh J.C., Weitz J.I.: Oral Direct Factor Xa Inhibitors. Circulation Research 2012; 111: 1069-1078.
4. Pruszczyk P., Stępińska J., Banasiak W. et al.: Zastosowanie nowych doustnych antykoagulantów przeciwkrzepliwych w prewencji powikłań zatorowych u chorych z migotaniem przedsionków. Kardiologia Polska 2012; 70(9): 979-988.
5. Mann K.G., Butenas S., Brummel K.: The dynamics of thrombin formation. Arterioscler. Thromb. Vasc. Biol. 2003; 23: 17-25.
6. Mann K.G., Nesheim M.E., Hibbard L.S. et al.: The role of factor V in the assembly of the prothrombinase complex. Ann. NY Acad. Sci. 1981; 370: 378-388.
7. Guengerich F.P.: Cytochrome P450 and Chemical Toxicology. Chem. Res. Toxicol. 2008; 21(1): 70-83.
8. Heidbuchel H., Verhamme P., Alings M. et al.: European Heart Rhythm Association Practical Guide on the use of new oral anticoagulants in patients with non-valvular atrial fibrillation. Europace 2013; 15: 625-651.
9. Wessler J.D., Grip L.T., Mendell J. et al.: The P-Glycoprotein Transport System and Cardiovascular Drugs. J. Am. Coll. Cardiol. 2013; 61: 2495-2502.
10. Patel M., Mahaffey K., Garg J. et al.: Rivaroxaban versus warfarin in nonvalvular atrial fibrillation. N. Engl. J. Med. 2011; 365: 883-891.
11. Pernod G., Albaladejo P., Godier A. et al.: Management of major bleeding complications and emergency surgery in patients on long-term treatment with direct oral anticoagulants, thrombin or factor-Xa inhibitors: Proposals of the Working Group on Perioperative Haemostasis (GIHP) – March 2013. Archives of Cardiovascular Disease 2013; 106: 382-393.
12. van Ryn J., Ruehl D., Priepke H. et al.: Reversibility of the anticoagulant effect of high doses of the direct thrombin inhibitor dabigatran, by recombinant factor VIIa or activated prothrombin complex concentrate. Haematologica 2008; 93(supl. 1): 148.
13. Patel M., Mahaffey K., Garg J. et al.; and the ROCKET AF Steering Committee for the ROCKET AF Investigators: Rivaroxaban versus warfarin in non-valvular atrial fibrillation. N. Engl. J. Med. 2011; 365: 883-891.
14. Desai J., Kolb J., Weitz J. et al.: Gastrointestinal bleeding with the new oral anticoagulants – defining the issues and the management strategies. Thromb. Haemost. 2013; 110: 205-212.
15. Spyropoulos A., Douketis J.: How I treat anticoagulated patients undergoing an elective procedure or surgery. Blood 2012; 120: 2954-2962.
16. Douketis J.: Pharmacologic properties of the new oral anticoagulants: a clinician-oriented review with a focus on perioperative management. Curr. Pharm. Des. 2010; 16(31): 3436-3441.
17. Douketis J., Johnson J., Turpie A.: Low molecular-weight heparin as bridging anticoagulation during interruption of warfarin: assessment of a standardized periprocedural anticoagulation regimen. Arch. Intern. Med. 2004; 164(12): 1319-1326.
18. Weibert R.: Oral anticoagulant therapy in patients undergoing dental surgery. Clin. Pharm. 1992; 11(10): 857-864.
19. Turpie A., Kreutz R., Llau J. et al.: Management consensus guidance for the use of rivaroxaban – an oral, direct factor Xa inhibitor. Thromb. Haemost. 2012; 108(5): 876-86.
20. Camm A., Savelieva I.: ‘R’ for ‘renal’ and for ‘risk’: refining risk stratification forstroke in atrial fibrillation. Circulation 2013; 127: 169-1771.
21. Olesen J., Lip G., Kamper A. et al.: Stroke and bleeding in atrial fibrillation with chronic kidney disease. N. Engl. J. Med. 2012; 367: 625-635.
22. Caldwell S., Hoffman M., Lisman T. et al.: Coagulation disorders and hemostasis in liver disease: pathophysiology and critical assessment of current management. Hepatology 2006; 44(4): 1039-1046.
23. Graff J., Harder S.: Anticoagulant Therapy with the Oral Direct Factor Xa Inhibitors Rivaroxaban, Apixaban and Edoxaban and the Thrombin Inhibitor Dabigatran Etexilate in Patients with Hepatic Impairment. Clin. Pharmacokinet. 2013; 52: 243-254.
24. Graff J., Harder S.: Anticoagulant therapy with the oral direct factor Xa inhibitors rivaroxaban, apixaban and edoxaban and the thrombin inhibitor dabigatran etexilate in patients with hepatic impairment. Clin. Pharmacokinet. 2013; 52(4): 243-254.
25. Greer I., Nelson-Piercy C.: Low-molecular-weight heparins for thromboprophylaxis and treatment of venous thromboembolism in pregnancy: a systematic review of safety and efficacy. Blood 2005; 106: 401-407.
26. Sumary of product characteristics Eliquis. [online: http://www.ema.europa.eu/docs/pl_PL/document_library/EPAR_Product_Information/human/ 002148/WC500107728.pdf].
27. Douketis J.D., Spyropoulos A.C., Spencer F.A. et al.: Perioperative management of antithrombotic therapy: Antithrombotic Therapy and Prevention of Thrombosis, 9th Ed.: American College of Chest Physicians Evidence-Based Clinical Practice Guidelines. Chest 2012; 141(supl. 2): e326Se350S.
28. Fawole A., Daw H., Crowther M.: Practical management of bleeding due to the anticoagulants dabigatran, rivaroxaban and apixaban. Cleve. Clin. J. Med. 2013; 80(7): 443-451.
29. Kovacs R.J., Flaker G.C., Saxonhouse S.J. et al.: Practical Management of Anticoagulation in Patients With Atrial Fibrillation. J. Am. Coll. Cardiol. 2015; 65(13): 1340-1360.
30. Ansell J.E., Bakhru S.H., Laulicht B.E. et al.: Use of PER977 to reverse the anticoagulant effect of edoxaban. N. Engl. J. Med. 2014; 371: 2141-2142.
31. Marlu R., Hodaj E., Paris A. et al.: Effect of non-specific reversal agents on anticoagulant activity of dabigatran and rivaroxaban: a randomised crossover ex vivo study in healthy volunteers. Thromb. Haemost. 2012; 108: 217-224.