Medycyna Faktów

Praktyczny przewodnik stosowania inhibitorów P2Y12 u pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym

Roksana Gozdowska — 2025-06-30

Inhibitory receptora P2Y12 stanowią kluczowy element farmakoterapii pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym. Aktualne wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (2023) zalecają stosowanie tikagreloru lub prasugrelu jako preferowanych inhibitorów P2Y12 u większości pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym, przy czym klopidogrel pozostaje wartościową opcją w sytuacjach szczególnych, takich jak konieczność terapii antykoagulacyjnej czy wysokie ryzyko krwawień. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie różnic między dostępnymi inhibitorami P2Y12 i zaproponowanie praktycznego algorytmu ich doboru, uwzględniającego: strategię leczenia ostrego zespołu wieńcowego (przezskórna interwencja wieńcowa vs postępowanie zachowawcze), wiek pacjenta, przeciwwskazania i ryzyko powikłań krwotocznych. W artykule zestawiono aktualne dane kliniczne oraz zalecenia wytycznych w praktycznej formie ułatwiającej szybkie podejmowanie decyzji terapeutycznych.

Choroba refluksowa przełyku w gabinecie lekarza POZ w świetle aktualnych rekomendacji

Barbara Skrzydło-Radomańska — 2025-06-30

Choroba refluksowa przełyku jest częstym schorzeniem o przewlekłym i nnawracajacym przebiegu. W obrazie klinicznym oprócz typowego zespołu refluksowego mogą występować objawy pozaprzełykowe. Diagnostyka endoskopowa konieczna jest w przypadku występowania objawów alarmowych, u osób starszych i przed planowanym zabiegiem operacyjnym. Podstawą leczenia są inhibitory pompy protonowej.

Dlaczego zdrowie zaczyna się od jelit? Znaczenie mikrobioty oraz zastosowanie probiotyków w kontekście utrzymania zdrowia psychicznego i leczenia wspomagającego zaburzeń psychicznych. Część II

Anna Z. Antosik-Wójcińska — 2025-06-30

W ostatnich dekadach wzrosło zainteresowanie wpływem mikrobioty jelitowej na zdrowie psychiczne i fizyczne człowieka. Zrozumienie roli mikrobioty, w tym interakcji między układem pokarmowym a centralnym układem nerwowym, nabiera szczególnego znaczenia w kontekście chorób cywilizacyjnych – w tym zwiększającego się rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych. Wyniki badań naukowych wskazują, że skład mikrobioty jelitowej może istotnie różnić się między osobami zdrowymi a cierpiącymi na zaburzenia depresyjne czy lękowe. Fakt ten stanowi podstawę badań nad wykorzystaniem probiotyków i psychobiotyków jako potencjalnego wsparcia standardowej farmakoterapii. Artykuł niniejszy omawia znaczenie mikrobioty nie tylko w aspekcie zdrowia fizycznego, ale również zdrowia psychicznego, wskazując na kluczowe mechanizmy działania osi mózgowo-jelitowej oraz omawiając możliwości zastosowania probiotyków w leczeniu depresji, schizofrenii oraz zaburzenia afektywnego dwubiegunowego.

Znaczenie preparatów łączonych w leczeniu zaburzeń lipidowych oraz w prewencji zdarzeń sercowo-naczyniowych

Paweł Muszyński — 2025-06-30

Choroby sercowo-naczyniowe są najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Zaburzenia lipidowe stanowią najczęstszy odwracalny czynnik ich ryzyka. Podstawowym elementem leczenia pozostają silnie działające statyny w maksymalnych tolerowanych dawkach, ezetymib oraz inhibitory PCSK-9. Wprowadzenie łączonych preparatów zawierających statyny z ezetymibem pozwoliło na zwiększenie adherencji. Dodatkowo leczenie takie wiąże się z silniejszym o ok. 15% efektem obniżenia stężenia LDL-cholesterolu w porównaniu z pojedynczymi tabletkami. Inicjacja leczenia łączonym preparatem w pojedynczej tabletce została wymieniona w wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dot. leczenia pacjentów po ostrych zespołach wieńcowych (II B). Jednakże w nawiązaniu do wyników badań pokazujących, że im szybciej i im bardziej obniżymy stężenie LDL-cholesterolu, tym lepsze rokowanie będą mieli nasi pacjenci, zasadne wydaje się rozważenie takiego leczenia w uzasadnionych przypadkach (zwłaszcza u pacjentów wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka z wyjściowym stężeniem LDL-cholesterolu powyżej 120 mg/dl).

Kalifornijskie paliwo rakietowe – połączenie mirtazapiny z wenlafaksyną

Sławomir Murawiec — 2025-06-30

Połączenie mirtazapiny z wenlafaksyną, czyli tzw. „kalifornijskie paliwo rakietowe”, stanowi przedmiot rosnącego zainteresowania ze względu na jego potencjalne zastosowanie w depresji opornej na konwencjonalne terapie. Niniejsza praca przeglądowa analizuje dostępne dane dotyczące mechanizmów działania oraz możliwości wykorzystania połączenia mirtazapiny i wenlafaksyny w praktyce klinicznej. Kluczowym elementem działania obu leków jest wpływ na układ monoaminergiczny, obejmujący zwiększenie uwalniania serotoniny (5-HT) oraz noradrenaliny (NE). Stymulacja aktywności tych neuroprzekaźników stanowi podstawę mechanizmu antydepresyjnego, który może skutkować szybką poprawą w zakresie objawów depresyjnych. Połączenie tych dwóch substancji może oddziaływać także przez hamowanie presynaptycznych autoreceptorów α₂, co prowadzi do zwiększenia transmisji noradrenergicznej, serotoninergicznej i dopaminergicznej. Mirtazapina i wenlafaksyna wykazują działanie synergistyczne w terapii depresji. W badaniach klinicznych obserwowano poprawę stanu pacjentów z depresją oporną na leczenie farmakologiczne. Sugeruje się także wykorzystanie takiego połączenia jako pierwszej linii leczenia depresji. Kwestie bezpieczeństwa farmakoterapii muszą zostać rozważone przed włączeniem leczenia łączonego, samo leczenie zaś powinno być uważnie monitorowane pod kątem ewentualnych działań niepożądanych.

Powody, dla których warto stosować trazodon XR/CR

Dominika Dudek — 2025-06-30

Depresja jest jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności na świecie, a standardowe leczenie selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny często nie przynosi pełnej poprawy, szczególnie w zakresie bezsenności, anhedonii czy dysfunkcji seksualnych, a niekiedy wręcz nasila te objawy. Trazodon wyróżnia się unikalnym, dawkozależnym mechanizmem działania łączącym antagonizm receptorów 5-HT_2A/2C, blokadę receptorów α₁, H₁ i α₂ oraz hamowanie wychwytu serotoniny, co umożliwia jego wszechstronne zastosowanie kliniczne. W niskich dawkach trazodon działa uspokajająco i poprawia jakość snu, a w wyższych ma silne działanie przeciwdepresyjne i przeciwlękowe. Dostępność postaci o kontrolowanym (CR) i przedłużonym (XR) uwalnianiu pozwala na wygodne dawkowanie i zapewnia lepszą tolerancję, co jest istotne w terapii depresji. Trazodon jest szczególnie polecany pacjentom z depresją współwystępującą z bezsennością, ponieważ poprawia architekturę snu bez ryzyka uzależnienia. Ponadto jest korzystny u osób z dysfunkcjami seksualnymi, często wywołanymi przez selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, gdyż zmniejsza ich nasilenie. Lek może być też stosowany u pacjentów z depresją i zaburzeniami metabolicznymi ze względu na korzystniejszy w porównaniu z innymi antydepresantami profil metaboliczny. Wszystkie te cechy sprawiają, że trazodon XR/CR jest wartościową opcją terapeutyczną w leczeniu depresji, zarówno jako monoterapia, jak i w terapii dwulekowej.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne w POZ – terapia bólu

Bartosz J. Sapilak — 2025-06-30

Ból to subiektywne doznanie związane z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek. Jednymi z najczęściej stosowanych farmaceutyków w terapii bólu są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) należące do pierwszego stopnia drabiny analgetycznej. NLPZ nie stanowią jednorodnej grupy leków – jednym z ich wyróżników jest selektywność hamowania COX-2, który odpowiada za działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz przeciwzakrzepowe. W artykule omówiono mechanizm działania, wskazania terapeutyczne oraz ograniczenia NLPZ w terapii bólu.

Zastosowanie nimesulidu w praktyce klinicznej

Małgorzata Malec-Milewska — 2025-06-30

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) są najczęściej stosowanymi lekami w terapii bólu. Jest to grupa pierwszego wyboru, przede wszystkim w bólu receptorowym o charakterze zapalnym, co wynika z hamowania cyklooksygenazy (COX) konstytutywnej COX-1 i indukowanej COX-2. Wybór konkretnego preparatu spośród wielu NLPZ nie może być przypadkowy i musi uwzględniać nie tylko główny mechanizm działania, czyli hamowanie aktywności cyklooksygenaz, lecz także efekty pozacyklooksygenazowe oraz indywidualnie oszacowane ryzyko wystąpienia polekowych działań niepożądanych. Tematem artykułu jest miejsce nimesulidu, preferencyjnego inhibitora COX-2, w leczeniu bólu ostrego. Pokazano zastosowanie nimesulidu w różnych sytuacjach klinicznych, wziąwszy pod uwagę jego profil bezpieczeństwa w porównaniu z innymi NLPZ.

Fluorochinolony. Lewofloksacyna vs cyprofloksacyna. Czy wybór wydaje się oczywisty?

Tomasz Wiatr — 2025-06-30

Fluorochinolony ze względu na szerokie spektrum działania należą do często stosowanych leków przeciwbakteryjnych. Mimo dużej skuteczności ich podawanie wiąże się z występowaniem licznych działań niepożądanych, dlatego w ciągu ostatnich 15–20 lat obawy dotyczące ich tolerancji doprowadziły do ograniczeń w stosowaniu fluorochinolonów, a w niektórych przypadkach nawet do ich wycofania. Do najczęściej występujących działań niepożądanych fluorochinolonów należą dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego oraz toksyczność dotycząca ośrodkowego układu nerwowego (najczęściej bóle i zawroty głowy). Ponadto mogą wystąpić zaburzenia rytmu serca (np. wydłużenie odstępu QT w zapisie EKG), zaburzenia metabolizmu glukozy, fototoksyczność, uszkodzenia ścięgien i stawów, reakcje nadwrażliwości skóry, a także hepatotoksyczność. Istnieją jednak istotne różnice w profilu tolerancji poszczególnych klas fluorochinolonów, które mogą wynikać, przynajmniej częściowo, z odmiennej budowy chemicznej. Co więcej, wiele działań niepożądanych i toksycznych skutków fluorochinolonów występuje częściej u pacjentów z już istniejącymi czynnikami ryzyka lub w określonych grupach populacyjnych. Przegląd bezpieczeństwa i tolerancji poszczególnych fluorochinolonów jest szczególnie istotny, bo to właśnie lewofloksacyna wydaje się stosunkowo dobrze tolerowana, ma niską częstość występowania klinicznie istotnych działań niepożądanych, takich jak toksyczność dotycząca ośrodkowego układu nerwowego, toksyczność sercowo-naczyniowa oraz zaburzenia gospodarki węglowodanowej.

Powody, dla których warto stosować 5% lidokainę w plastrze

Anna Przeklasa-Muszyńska — 2025-06-30

W artykule omówiono problem obwodowego zlokalizowanego bólu neuropatycznego. Jednym z wyborów terapeutycznych w tym schorzeniu są plastry z 5% lidokainą. Miejscowe leczenie lidokainą charakteryzuje się bezpośrednim działaniem w miejscu bólu, co minimalizuje ogólnoustrojowe skutki uboczne i interakcje lekowe, a także niskim wchłanianiem do krążenia ogólnego (1–5% dawki), co przekłada się na lepszy profil bezpieczeństwa. Plastry z 5% lidokainą są zarejestrowane do leczenia neuralgii popółpaścowej, ale badania kliniczne i obserwacyjne wskazują także na ich skuteczność w polineuropatii cukrzycowej, neuropatii pourazowej czy zespole cieśni nadgarstka.

Zalecenia ekspertów, w tym International Association for the Study of Pain Neuropathic Pain Special Interest Group i European Federation of Neurological Societies, wskazują plastry z 5% lidokainą jako lek drugiego wyboru w obwodowym bólu neuropatycznym, a nawet pierwszego wyboru u osób starszych i z wielochorobowością, ze względu na ograniczoną możliwość stosowania leków systemowych w tych grupach pacjentów.

Dlaczego potrzebujemy biotyny?

Agnieszka Bazylko — 2025-06-30

W pracy opisano mechanizm działania biotyny w organizmie ludzkim oraz skutki jej niedoborów. Suplementy zawierające biotynę są bowiem powszechnie stosowane – w USA przyjmuje je ok. 30% konsumentów. Warto zatem przyjrzeć się tej substancji. W tym celu przeanalizowano wskazania do wdrażania suplementacji biotyną w kontekście wyników badań oraz przyczyn niedoborów biotyny.

Eszopiklon – mapa korzyści

Dominika Dudek — 2025-06-30

Eszopiklon to nowoczesny lek nasenny z grupy niebenzodiazepinowych agonistów receptora GABA-A, charakteryzujący się korzystnym profilem skuteczności i bezpieczeństwa. W porównaniu z tradycyjnymi lekami nasennymi wyróżnia się szybkim początkiem działania, wydłużeniem całkowitego czasu snu oraz poprawą jego jakości, przy minimalnym ryzyku uzależnienia i efektów ubocznych. Zaletą eszopiklonu jest także utrzymanie skuteczności w długoterminowym stosowaniu, bez wyraźnej tolerancji. Preparat wykazuje korzystny wpływ na funkcjonowanie dzienne oraz jakość życia pacjentów cierpiących na przewlekłą bezsenność. Artykuł przedstawia kluczowe korzyści terapeutyczne eszopiklonu, poparte dowodami klinicznymi, oraz jego miejsce w aktualnych zaleceniach dotyczących leczenia zaburzeń snu.

Tapentadol – nowy opioid o unikalnym, podwójnym mechanizmie działania i szerokich możliwościach zastosowania

Renata Zajączkowska — 2025-06-30

Tapentadol jest nowym lekiem zaliczanym do silnych opioidów, przedstawicielem nowej klasy działających ośrodkowo leków przeciwbólowych określanej jako MOR-NRI. Ma on unikalny, podwójny mechanizm działania: jest agonistą receptora opioidowego μ (MOR) oraz inhibitorem wychwytu zwrotnego noradrenaliny (NRI). Lek ten mimo 50-krotnie niższego powinowactwa do receptora opioidowego μ niż morfina wywiera jedynie 3-krotnie słabsze niż morfina działanie analgetyczne, co jest następstwem synergizmu jego 2 mechanizmów działania. Uważa się, że noradrenergiczny mechanizm działania tapentadolu w znaczącym stopniu odpowiada za jego skuteczność w uśmierzaniu różnych zespołów bólu neuropatycznego, natomiast działanie na receptory opioidowe μ – za uśmierzanie bólu nocyceptywnego. W wielu badaniach klinicznych potwierdzono dobry efekt analgetyczny tapentadolu w leczeniu ostrego bólu pooperacyjnego oraz wielu zespołów bólu przewlekłego, w tym bólu w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów, zespołu bólowego kręgosłupa (z komponentem neuropatycznym lub bez niego) oraz bólu neuropatycznego. Dostępne badania i codzienna praktyka kliniczna potwierdzają także skuteczność i bezpieczeństwo tapentadolu w leczeniu bólu o dużym natężeniu u chorych na nowotwory.

Dla kogo potrójna terapia hipotensyjna? Optymalizacja leczenia nadciśnienia tętniczego – profile pacjentów

Olga Gladka — 2025-06-30

Nadciśnienie tętnicze jest jedną z najczęstszych przewlekłych chorób cywilizacyjnych w XXI w. i jednym z najważniejszych modyfikowalnych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca, udar mózgu i niewydolność serca. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia nadciśnienie dotyczy ponad ⅓ dorosłych na świecie, a w krajach rozwiniętych częstość występowania sięga nawet 40–50% populacji powyżej 60. r.ż. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (PTNT) i Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (PTK) z 2024 r. zawierają wiele zaleceń, a jedną z najważniejszych zmian jest przesunięcie akcentu w kierunku szybkiego włączenia terapii trójskładnikowej u pacjentów z wysokim i bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym oraz u osób, u których terapia dwuskładnikowa nie przynosi oczekiwanych efektów terapeutycznych. Terapia skojarzona zawierająca peryndopryl, amlodypinę i indapamid jest jednym z najlepiej opisanych i praktycznie stosowanych schematów leczenia nadciśnienia tętniczego w Europie. W niniejszym opracowaniu podjęto próbę kompleksowego omówienia tego schematu leczenia z perspektyw klinicznej, farmakologicznej i organizacyjnej, przy uwzględnieniu jego miejsca w aktualnych wytycznych PTNT/PTK 2024 oraz znaczenia dla poprawy kontroli nadciśnienia tętniczego u pacjentów, m.in. w populacji polskiej.

Skuteczność i bezpieczeństwo terapii łączonej: walsartan z indapamidem o przedłużonym uwalnianiu

Aleksandra Skwarek — 2025-06-30

Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego z 2024 r. leczenie nadciśnienia tętniczego powinno opierać się na terapii skojarzonej, najlepiej w formie preparatu złożonego, ponieważ poprawia to jej skuteczność i przestrzeganie zaleceń. Połączenie walsartanu (antagonisty receptora angiotensyny II) z indapamidem o przedłużonym uwalnianiu (diuretykiem tiazydopodobnym) oferuje komplementarne mechanizmy hipotensyjne przy zachowanym bezpieczeństwie terapii, korzystnym profilu metabolicznym i dodatkowym działaniu nefro- i kardioprotekcyjnym. Zostało to potwierdzone w populacjach wysokiego ryzyka – osób z chorobami sercowo-naczyniowymi i w starszym wieku. Kombinacja walsartanu z indapamidem o przedłużonym uwalnianiu to nowoczesna i skuteczna opcja terapeutyczna w nadciśnieniu tętniczym.

Naproksen – znane i nieznane oblicza niesteroidowego leku przeciwzapalnego w praktyce klinicznej. Część I

Magdalena Bitner-Bieleszuk — 2025-06-30

Naproksen jest znanym i dostępnym na receptę i bez recepty niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ), którego właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe wykorzystywane są w leczeniu wielu zespołów bólowych o charakterze zarówno ostrym, jak i przewlekłym. Jego aktywność farmakologiczna obejmuje poza hamowaniem cyklooksygenaz również inne wielokierunkowe mechanizmy działania, m.in. blokowanie receptorów purynowych czy efekt przeciwwirusowy potwierdzony w badaniach in vitro i u ludzi.

W wielu badaniach klinicznych potwierdzono jego skuteczność w leczeniu m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów, choroby zwyrodnieniowej stawów, dny moczanowej, niespecyficznego bólu krzyża, pierwotnego bólu związanego z miesiączką, bólów głowy, a także w leczeniu gorączki. Stosunkowo szybki efekt analgetyczny, długi T½ i dobrze poznany profil bezpieczeństwa spośród NLPZ czyni go skutecznym lekiem stosowanym w codziennej praktyce lekarskiej. W niniejszej pracy przedstawiono kluczowe aspekty dotyczące naproksenu, w tym jego mechanizmy działania, możliwe działania niepożądane, skuteczność i bezpieczeństwo w uśmierzaniu bólu w wielu jednostkach chorobowych, a także w leczeniu gorączki i przeziębienia.

Solifenacyna w leczeniu zespołu pęcherza nadreaktywnego: skuteczność, bezpieczeństwo i znaczenie diagnostyki klinicznej

Aleksander Ślusarczyk — 2025-06-30

Solifenacyna stanowi podstawową opcję terapeutyczną dla pacjentów z zespołem pęcherza nadreaktywnego. Leki cholinolityczne zmniejszają nasilenie parć naglących, liczbę epizodów nietrzymania moczu z parć oraz redukują liczbę mikcji, co ma kluczowe znaczenie dla poprawy jakości życia pacjentów z zespołem pęcherza nadreaktywnego. Dzięki bardziej selektywnemu działaniu solifenacyny na receptory M₃ i słabemu powinowactwu do innych receptorów muskarynowych charakteryzuje się ona mniejszym nasileniem działań niepożądanych niż oksybutynina i tolterodyna. Solifenacyna jest stosunkowo dobrze tolerowana także przez osoby w wieku podeszłym.

Dlaczego wybieramy fenofibrat? Fenofibrat w terapii długoterminowej – większe opakowania, większe korzyści dla pacjenta z dyslipidemią aterogenną

Marcin Wełnicki — 2025-06-30

Fenofibrat to wciąż ważny lek w terapii dyslipidemii – cząsteczka z wybory w przypadku ciężkiej hipertriglicerydemii, jak również lek kluczowy w optymalizacji farmakoterapii dyslipidemii aterogennej, zwłaszcza u pacjentów z cukrzycą typu 2. Według polskich ekspertów w przypadku wskazań do dodatkowej redukcji stężenia TG u pacjentów już przyjmujących statynę, za zastosowaniem fibratu zamiast kwasów omega-3 przemawiają między innymi względy praktyczne – dostępność do leku, prosty schemat dawkowania, przystępna cena. Te wszystkie czynniki korzystnie wpływają na adherencję terapeutyczną, którą poprawia także dostępność leku w wielotabletkowych opakowaniach. Te bardzo praktyczne czynniki, pozornie trywialne, uzupełniają wartość cząsteczki o bardzo korzystnym działaniu plejotropowym, kluczowym zwłaszcza w przypadku obecności zaburzeń metabolicznych.

Miejsce ranolazyny w nowoczesnej farmakoterapii przewlekłego zespołu wieńcowego. Doświadczenia własne

Radosław Grabysa — 2025-06-30

Ranolazyna to przeciwdławicowy lek o wielokierunkowym mechanizmie działania, uzupełniającym efekty klasycznej farmakoterapii przewlekłego zespołu wieńcowego. Unikatow główny mechanizm jej działania wynika z hamowania późnego prądu sodowego w błonie komórkowej kardiomiocytu. W efekcie dochodzi do poprawy relaksacji i podatności miokardium, co redukuje częstość zaburzeń rytmu obserwowanych. Swoisty antyarytmiczny mechanizm działania ranolazyny wydłuża czas potencjału czynnościowego i zmniejsza pobudliwość elektryczną komórek mięśnia sercowego. Ranolazyna ma również dodatkowe działanie kardioprotekcyjne w warunkach niedokrwienia. Blokuje ona β-oksydację kwasów tłuszczowych, czego efektem jest przewaga spalania glukozy. Lek jest bardzo dobrze tolerowany przez chorych, a jego skuteczność sprawiła, że w 2018 r. został on uwzględniony w klasyfikacji leków stosowanych w nadkomorowych i komorowych zaburzeń rytmu serca.

Profile pacjentów, którzy mogą odnieść korzyści z terapii skojarzonej telmisartanem, amlodypiną i hydrochlorotiazydem

Wioletta Dyrla — 2025-06-30

Optymalna kontrola ciśnienia tętniczego zmniejsza ryzyko sercowo-naczyniowe, zachorowalność oraz śmiertelność. Większość pacjentów wymaga hipotensyjnej terapii skojarzonej, aby osiągnąć docelową wysokość ciśnienia tętniczego. Podstawowa trójka leków z terapii wstępnej nadciśnienia tętniczego to antagoniści receptora angiotensyny, blokery kanału wapniowego oraz diuretyki tiazydowe. Skojarzenie leków może mieć działanie synergistyczne, a niższe dawki zmniejszają ryzyko działań niepożądanych, co przekłada się na wytrwałość w leczeniu. Przy wyborze terapii ważne jest dostosowanie leków do profilu pacjenta, aby osiągnąć jak największe korzyści. Terapia skojarzona telmisartanem, amlodypiną oraz hydrochlorotiazydem jest zalecana pacjentom dużego ryzyka sercowo-naczyniowego z: zespołem metabolicznym, zaburzeniami funkcji poznawczych lub osteoporozą.

Nieoczywiste profile pacjentów, u których można dodatkowo zastosować famotydynę

Anna Mokrowiecka — 2025-06-30

Famotydyna jako przedstawiciel grupy H₂-blokerów III generacji hamuje wydzielanie kwasu solnego przez kompetycyjne blokowanie receptorów histaminowych H₂ w ścianie komórek okładzinowych żołądka. Wykorzystywana jest głównie w leczeniu objawowej choroby refluksowej przełyku, ale nie zawsze pamiętamy o jej zastosowaniu w dyspepsji, przed planowanym badaniem gastroskopowym z testem ureazowym i u chorych obciążonych internistycznie, z polipragmazją.

Cilostazol w praktyce klinicznej

Marek Glinka — 2025-06-30

W artykule zostały przedstawione właściwości farmakologiczne oraz kliniczne cilostazolu. Omówiono farmakologię leku, mechanizm jego działania, farmakokinetykę, zasady dawkowania, skutki uboczne oraz możliwe działania niepożądane mogące wystąpić podczas stosowania leku. Podkreślono jego przydatność w redukcji objawów choroby naczyń obwodowych na tle miażdżycy zarostowej, polegającą na wydłużeniu dystansu chromania przestankowego podczas leczenia zachowawczego choroby. Opisano dwa studia przypadków pacjentów z chorobą naczyń obwodowych, które ilustrują praktyczne zastosowanie cilostazolu w poszczególnych sytuacjach klinicznych. Podsumowując, cilostazol można określić jako cenny lek uzupełniający farmakologiczne leczenie objawów choroby naczyń obwodowych, mający udowodnione klinicznie działanie.

Profile pacjentów, którzy mogą odnieść korzyści z terapii pregabaliną

Joanna Rymaszewska — 2025-06-30

Pregabalina to lek działający na kanały wapniowe w układzie nerwowym, który wykazuje działanie przeciwlękowe, przeciwbólowe i przeciwdrgawkowe. W odróżnieniu od benzodiazepin nie powoduje uzależnienia ani sedacji, a jego efekt terapeutyczny pojawia się szybko – często w ciągu kilku dni. Zarejestrowano ją do leczenia padaczki, bólu neuropatycznego i uogólnionego zaburzenia lękowego (GAD). Pregabalina jest szczególnie skuteczna u pacjentów z objawami somatycznymi lęku, bezsennością, przewlekłym bólem lub po detoksykacji alkoholowej. Wykazuje dobrą tolerancję u osób starszych i nie wchodzi w istotne interakcje lekowe. Jej dawkowanie należy dostosować do funkcji nerek. Pregabalina stanowi wartościową alternatywę lub uzupełnienie terapii u pacjentów, u których SSRI/SNRI są nieskuteczne lub źle tolerowane.